ΜΙΑ ΑΛΛΗ «ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ» ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΦΟΥΧΤΕΛ.

Του Δημήτρη Κατσούλη

Το ερωτηματολόγιο που έστειλε στους νεοκλεγμένους δημάρχους η Ελληνογερμανική Συνέλευση του κ. Φούχτελ έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και έχει λάβει διαστάσεις που όντως δεν μπορεί να έχει. Για να βάλλουμε τα πράγματα στη θέση τους ένα τέτοιο ερωτηματολόγιο θα μπορούσε να είχε στείλει οποιοδήποτε ερευνητικό κέντρο, πανεπιστήμιο, αλλά και κρατικός φορέας ο οποίος θέλει να μελετήσει επί μέρους πτυχές των αυτοδιοικητικών και όχι μόνο πολιτικών. Σπανίως αυτά τυγχάνουν απαντήσεων είτε γιατί δεν απασχολούν κανέναν στο Δήμο είτε γιατί τα περισσότερα από τα ζητούμενα στοιχεία δεν είναι συγκεντρωμένα και κανείς δεν θα διαθέσει χρόνο να τα συγκεντρώσει για να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο. Μόνο εάν διαγνωσθεί ένας σημαντικότερος στόχος, όπως η άντληση πόρων, ενδέχεται ο Δήμαρχος να δώσει εντολή για την συγκέντρωση των στοιχείων και την απάντηση.

Βεβαίως η σπουδή της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης να θέσει τα ερωτήματα δίκην «τυρού», δηλαδή ως υποβόσκων δόλωμα για διάγνωση επενδυτικού ενδιαφέροντος ή για την διεύρυνση της Ένωσης προκαλεί. Προκαλεί πολιτικά και θεσμικά. Όχι επειδή δήθεν προσβάλει την ανεξαρτησία της τοπικής αυτοδιοίκησης και την πολιτικής της αυτονομία, ούτε την εθνική μας υπερηφάνεια, ούτε τον «μνημονιακό στόχο» της ιδιωτικοποίησης των δημοτικών λειτουργιών ή του «ξεπουλήματος» της ακίνητης περιουσίας. Κατά την γνώμη μας δεν είναι σε θέση να κάνει όλα αυτά το Ερωτηματολόγιο Φούχτελ διότι όπως λέγει και ο ποιητής «τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,/ τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,/ αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,/αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου». Εάν οι ίδιοι οι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν κουβαλάνε μέσα τους την υποστολή της πολιτικής, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας του Δήμου και την παράλειψη της υπεράσπισης του δημοτικού δημοσίου συμφέροντος και την παραβίαση  της πολιτικής εντολής του εκλογικού σώματος που τους εξέλεξε όσα ερωτηματολόγια και να τους στείλουν, είτε τα απαντήσουν είτε όχι, η πολιτική αυτονομία και ανεξαρτησία της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν προσβάλλεται.

Η πολιτική και θεσμική "πρόκληση" ή το "ατόπημα σπουδής" του Ερωτηματολογίου της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης έγκειται κυρίως στο ότι απευθύνεται στους νεοκλεγέντες Δημάρχους προτού ακόμη συγκροτηθούν τα συλλογικά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης και προτού διαμορφώσουν οι νέες αρχές την συνολική εικόνα το θεσμικού, πολιτικού, διοικητικού και οικονομικού πεδίου έτσι ώστε να είναι σε θέση να αξιολογήσουν με γνώμονα το τοπικό δημόσιο συμφέρον τις διεθνείς τους συνεργασίες και τους δρόμους που έχουν μπροστά τους για την προώθηση των συμφερόντων του Δήμου τους. Η προπέτεια αυτή δείχνει πολιτική αλαζονεία και θυμίζει σκηνές από τις επισκέψεις στους «ιθαγενείς» τους οποίους δελεάζουν με «καθρεπτάκια».

Αντιθέτως η Ελληνογερμανική Συνέλευση όφειλε να αναμένει την ολοκλήρωση της περιόδου που περιγράφουμε παραπάνω και να προβεί σε ενημέρωση για το έργο της, δικαίωμα που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί. Εν συνεχεία εκεί όπου διαπιστώνει ενδιαφέρον για συνεργασία να συνεχίσει την συγκέντρωση των στοιχείων που την ενδιαφέρουν.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η αγνόηση του Ερωτηματολογίου είναι  εύλογη και επιβεβλημένη για όσους δεν ενδιαφέρονται να ανοίξουν παρτίδες με την συγκεκριμένη διακρατική οργάνωση. Συνεπώς η πολιτική αυτονομία της Αυτοδιοίκησης επιτάσσει την σε βάθος ανάλυση των τοπικών δεδομένων, την διάγνωση του τοπικού δημοσίου συμφέροντος και την ελεύθερη με γνώμονα αυτό και την υλοποίηση της πολιτικής εντολής επιλογή. Εξάλλου η αναζήτηση και η αξιολόγηση και άλλων διεθνών συνεργασιών στα πλαίσια και της εμπειρίας από το ευρωπαϊκό αυτοδιοικητικό κεκτημένο μπορούν να διαμορφώσουν μία πλούσια βεντάλια επιλογών έτσι ώστε τα αρμόδια όργανα του Δήμου να λάβουν τις αποφάσεις τους.

Εκείνο που ίσως το Ερωτηματολόγιο Φούχτελ μπορεί να προσφέρει είναι να δώσει έναυσμα στις νέες δημοτικές αρχές να δημιουργήσουν τις βάσεις δεδομένων που αντιστοιχούν τόσο στα ερωτήματα όσο και σε κάθε άλλη αναγκαία θεματική ενότητα έτσι ώστε να έχουν στη διάθεσή τους όλα αυτά τα δεδομένα που σήμερα οι περισσότεροι δεν έχουν έτσι ώστε να διευκολύνονται στην ανάλυση των δημοτικών πολιτικών. Αντίστοιχες βάσεις δεδομένων σε επίπεδο Περιφερειακής Ένωσης Δήμων και Κεντρικής Ένωσης Δήμων θα ήταν χρήσιμες για την τεκμηρίωση των γενικών πολιτικών της αυτοδιοίκησης ενώ θα επέτρεπαν στα όργανα των παραπάνω συλλογικών φορέων να τεκμηριώνουν περαιτέρω την διεκδίκηση της διοικητικής, οικονομικής και πολιτικής αυτοτέλειας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ας κρατήσουν λοιπόν την ιδέα των απαντήσεων και των δεδομένων που ζητούνται χωρίς ασφαλώς να τα θέσουν υπόψη του αποστολέα. Δηλαδή να σκεφθούν ότι όλα αυτά που ζητάει το ερωτηματολόγιο και άλλα πολλά ακόμη είναι καλό και αναγκαίο να τα γνωρίζουν πρωτίστως οι ίδιοι οι αιρετοί αλλά και οι δημότες. Ας δημιουργήσουν με αυτή την αφορμή τις βάσεις δεδομένων για λογαριασμό του δήμου και των δημοτών και όποιος άλλος ενδιαφέρεται να πληροφορηθεί για τον δικό του καλό ή κακό σκοπό θα είναι ελεύθερος να έχει πρόσβαση σε ανοικτά και δημόσια δεδομένα. Η απάντηση σε αυτές λοιπόν τις "προκλήσεις" όπως του ατυχούς Ερωτηματολογίου Φούχτελ δεν είναι άλλη από την διεύρυνση της διαφάνειας, της εμπέδωσης της τοπικής πολιτικής αυτονομίας και της ανοικτής πρόσβασης των αιρετών και των δημοτών στα διοικητικά, οικονομικά και προγραμματικά δεδομένα του Δήμου.