Καμίνης: Πυξίδα των μεταρρυθμίσεων η αποκέντρωση και η ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΜΙΝΗ

ΣΤΗΝ 1η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ "ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ"

22.11.2015

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Σας ευχαριστώ όλους, τον κάθε έναν από εσάς, που είστε εδώ σήμερα. Στην έναρξη της 1η Ετήσιας Ολομέλειας της Αυτοδιοικητικής Παράταξης «Δικαίωμα στην Πόλη».

Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας περίπου πέντε χρόνια πριν. Στην πιο δύσκολη μεταπολιτευτική καμπή της χώρας και βεβαίως της Αθήνας. Σε μια εποχή ανατροπών, πολιτικής ρευστότητας, εναλλαγής κυβερνήσεων, μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων και ορατού κινδύνου να διαρραγεί η κοινωνική συνοχή.

Ξεκινήσαμε όμως αποφασισμένοι να αποτινάξουμε στερεότυπα, αγκυλώσεις και αδιέξοδες προκαταλήψεις του παρελθόντος και να ακολουθήσουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας. Εκεί, εδώ δηλαδή, όπου συμπυκνώθηκαν οι πιο δραματικές όψεις και κληρονομιές της κρίσης, εδώ όμως απ’ όπου ξεκινούν οι τομές και οι κρίσιμες αλλαγές. Στην Αθήνα!

Και χαίρομαι πραγματικά, πολιτικά αλλά και ανθρώπινα, που στην δύσκολη και γεμάτη αντιξοότητες αυτή πορεία ήμασταν – και παραμένουμε, πιστεύω – συντονισμένοι και ενωμένοι. Ταυτοχρόνως σοβαροί, ευρηματικοί, μεθοδικοί και καινοτόμοι.

Καθένας από εσάς από το δικό του πόστο και το δικό του ρόλο ευθύνης, άλλοι με μακρά εμπειρία και αγώνες στο χώρο της ενασχόλησης με τα κοινά, άλλοι στο ξεκίνημά τους, όλοι όμως μαζί σε μια  κοινή διαδρομή με κατεύθυνση την αναβάθμιση της Αθήνας. Μακριά από ανέξοδους λαϊκισμούς, αγωνισθήκαμε για την πόλη, τους δημότες και τους κατοίκους της, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο σύνολό της.

Η Αθήνα έγινε και παραμένει για όλους εμάς, μέσα σε μια δίνη πολιτικών εξελίξεων, η κεντρική πολιτική σκηνή, όπως άλλωστε πολλές φορές έχω τονίσει. Μια σταθερά που εμπιστεύτηκαν οι κάτοικοι, ανακάλυψαν και πάλι οι επισκέπτες και οι τουρίστες, έκανα έγκριτο συνομιλητή και συνεργάτη τους οικονομικοί, πανεπιστημιακοί, κοινωνικοί, επιχειρηματικοί, πολιτιστικοί φορείς, οργανισμοί και ιδρύματα. Εντός και εκτός συνόρων!  

Γίναμε εθνικοί παίκτες, παραμένοντας τοπικοί! Διεκδικώντας δυναμικά, αντί να επαιτούμε όπως συνηθιζόταν έως τότε, από μια δυσκίνητη και συχνά αναποφάσιστη κεντρική κυβέρνηση.

Φίλες και φίλοι,

Η σημερινή μεγάλη αυτοδιοικητική μας γιορτή δεν είναι μέρα απολογισμού. Βασισμένοι στο αρχικό μας όραμα, βρισκόμαστε εδώ κατεξοχήν για να προσδιορίσουμε –  πιο οργανωμένα πια, με μεγαλύτερη πείρα –  το στίγμα της Αυτοδιοικητικής μας Παράταξης.

Να προσεγγίσουμε μεθοδικά το παρόν και το μέλλον της, ως αναπόσπαστο κομμάτι του παρόντος και του μέλλοντος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Θέλω πάντως από καρδιάς να σας ευχαριστήσω, για τη μεγάλη συλλογική μας προσπάθεια, τα χρόνια αυτά, και να εκφράσω τη χαρά μου, που μοιραστήκαμε κοινές αντιλήψεις και στόχους.

Τον απαρέγκλιτο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Αθήνας, και την ενεργό πλέον συμμετοχή της στα διεθνή και ευρωπαϊκά fora, με όρους ισότιμης συμμετοχής. Αξιοποίηση, σε αυτό το πλαίσιο,  καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας. Κοινές πρωτοβουλίες και δράσεις με άλλους ευρωπαϊκούς δήμους και πόλεις.

Την ανάληψη πρωτοβουλιών για ευρύτατες και παραγωγικές συνεργασίες και συνέργιες. Την επιδίωξη να γεφυρωθεί το χάσμα και να σπάσει η προκατάληψη για τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με σταθερή στόχευση να διαμορφωθεί μια σύνθετη στρατηγική ανάκαμψης της Αθήνας.

Τη διαφάνεια, ως αναγκαίο οριζόντιο χαρακτηριστικό της δημοτικής μας δραστηριοποίησης. Αναγκαίο όχι μόνο για λόγους νομιμότητας, αλλά για λόγους πολιτικής ουσίας.  Γιατί μόνον εάν η δράση κάθε Δήμου και κάθε δημοτικού αιρετού είναι διαφανής, κρυστάλλινη, μόνον τότε μπορεί να κριθεί από τους πολίτες δίκαια και αντικειμενικά.

Η διαφάνεια στην Αυτοδιοίκηση αποτελεί βασική παράμετρο,  μεταξύ άλλων, και στη μετεξέλιξη των πόλεών μας σε “έξυπνες πόλεις”. Σε διαμορφωτές της πολιτικής ατζέντας.

Τη διαβούλευση με όλους τους φορείς της πόλης, τα πανεπιστήμια, τα επαγγελματικά επιμελητήρια, τα ιδρύματα, τις υπηρεσίες του Δήμου και φυσικά την Κοινωνία των Πολιτών. Θέλουμε οι δημότες, οι κάτοικοι, όσοι δραστηριοποιούνται στην πόλη να έχουν λόγο στις δημοτικές εξελίξεις, να μπορούν να καταθέτουν τις ιδέες τους για το πώς θέλουν τη γειτονιά τους, το κέντρο της πόλης, τη χρήση εμβληματικών κτηρίων.

Την ενεργητική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών, για την οποία δημιουργήσαμε και ειδική αντιδημαρχία.

Βεβαίως, από την άλλη πλευρά, όλοι γνωρίζουμε την υφιστάμενη θεσμική, δημοσιονομκή και πολιτική συγκυρία εντός της οποίας κληθήκαμε και καλούμαστε να δράσουμε.

Ειδικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση – οι Δήμοι και οι Περιφέρεις σε ολόκληρη τη Χώρα – αποτέλεσαν και αποτελούν το σύνηθες πεδίο πάνω στο οποίο εφαρμόζονται οι πιο συγκεντρωτικές και περιοριστικές πολιτικές του κεντρικού κράτους στα χρόνια της κρίσης.

Και τα προηγούμενα χρόνια και σήμερα κατακλυζόμαστε από ρυθμίσεις που υιοθετούνται χωρίς στοιχειώδη τήρηση των ελαχίστων έστω κανόνων καλής νομοθέτησης. Βλέπουμε ακόμα και θεμελιώδη ζητήματα αρμοδιοτήτων, διαχρονικές αυτοδιοικητικές διαδικασίες, θεσμικές κατακτήσεις ετών, να ανατρέπονται ασύντακτα, χωρίς διαβούλευση, χωρίς γνώση, χωρίς συνολικό στρατηγικό σχέδιο και στοιχειώδη επιστημονική μελέτη επιπτώσεων.  Και όσο λέμε ότι “χειρότερα δεν γίνεται”, τόσο η αυτοδιοικητική καθημερινότητα γίνεται δυσκολότερη.

Παράλληλα όμως, σε όλη αυτήν την πενταετία έγινε παραπάνω από σαφές, ότι σε αντίθεση με τις περιορισμένες αρμοδιότητες και την απουσία οικονομικής αυτοτέλειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ακόμη και σε περιπτώσεις όπως η Αθήνα με αδιαμφισβήτητα μητροπολιτικά χαρακτηριστικά, ο δήμος ήταν αυτός που στάθηκε δίπλα στον πολίτη και στα επείγοντα προβλήματα διαβίωσης , στέγης, καθημερινότητας και προσφύγων.

Κι εδώ φτάνω στο μείζον ζήτημα των ημερών μας, τις μεικτές προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές. Ο δήμος Αθηναίων σηκώνει ένα μεγάλο βάρος, ανέλαβε πρωτοβουλίες όπως την παραχώρηση για Κέντρο Φιλοξενίας στον Ελαιώνα, επιδιώκει και τονίζει την αναγκαιότητα συγκρότησης ενός συντονισμένου, ευρύτερου και σοβαρού σχεδιασμού γι αυτό που θα αποτελέσει το μείζον πρόβλημα των επόμενων ετών- με την αυτονόητη συμμετοχή της κεντρικής κυβέρνησης.

Το κεντρικό κράτος αποδείχθηκε απροετοίμαστο. Είδαμε πολιτικά αρμόδιους να προσεγγίζουν το φαινόμενο σαν τρίτοι, σαν να ήταν απλοί παρατηρητές, είδαμε τις κρατικές υπηρεσίες – κεντρικές και αποκεντρωμένες –  να παραλύουν απέναντι στον όγκο του φαινομένου.

Και ήταν η Αυτοδιοίκηση αυτή που κλήθηκε να αντιμετωπίσει την διαμορφωθείσα καθημερινότητα. Η Αυτοδιοίκηση με την Κοινωνία των Πολιτών ήταν αυτή που παλεύει τόσους μήνες για μια στοιχειώδη διαχείριση του ζητήματος.

Δυστυχώς όμως, και ο αυτοδιοικητικός κόσμος απεδείχθη πολιτικά απροετοίμαστος, ας μου επιτραπεί να πω και σε ένα βαθμό “ανώριμος”.   Οι μεμονωμένες περιπτώσεις Δήμων, τοπικών αρχόντων και δημοτικών υπαλλήλων που πράγματι υπερέβησαν εαυτόν, αδιαφορώντας σε σημεία για το πολιτικό κόστος, δεν καλύπτουν την αδράνεια της αυτοδιοικητικής οικογένειας της χώρας, όλες αυτές τις περιπτώσεις που είτε αδιαφόρησαν, είτε ρητά αρνήθηκαν να συμβάλλουν.

Ο δήμος Αθηναίων έδωσε το παράδειγμα.  Γνωρίζουμε όλοι πώς στελέχη της παράταξής μας αγωνίστηκαν, σε σημεία στα όρια των αρμοδιοτήτων τους.

Το συγκεκριμένο πρόβλημα, που καθημερινά διογκώνεται, απέδειξε για άλλη μια φορά την ανάγκη όλων των μεταρρυθμίσεων – πολιτικών, επιχειρησιακών, δημοσιονομικών. 

Θα αναρωτηθεί, λοιπόν, κάποιος πώς είναι δυνατόν μέσα σε αυτές τις συνθήκες να μαζευόμαστε εδώ σήμερα και να μιλάμε για το παρόν και το μέλλον της Αυτοδιοίκησης

Πώς μπορούμε να επεξεργαζόμαστε αυτοδιοικητικές θέσεις και προγραμματισμό δράσης όταν δεν έχουμε την παραμικρή ασφάλεια δικαίου ότι αύριο το πρωί θα έχουμε τους πόρους ή πόσω μάλλον τις αρμοδιότητες να τα εφαρμόσουμε.

Για το πρώτο, τους οικονομικούς πόρους δύο λόγια θα πω: Τα προηγούμενα χρόνια είδαμε τους νομίμως αποδιδόμενους πόρους των ΟΤΑ να συρρικνώνονται κατά 60%.

Και φέτος βιώνουμε μια εφιαλτική χρονιά εντός της οποίας το 30% των ήδη συρρικνωμένων αυτών πόρων ακόμα δεν έχει αποδοθεί, κατά παράβαση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.   Μια χρονιά μέσα στην οποία είδαμε για μήνες τις χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ προς τους Δήμους να παγώνουν,  που ζήσαμε ακόμη και το αδιανόητο:  αιφνιδιαστικά, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, να επιχειρείται η δέσμευση των διαθεσίμων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της Αυτοδιοίκησης.

Όσον αφορά στη διοικητική αυτοτέλεια, γνωρίζουμε όλοι μας ότι και η συνταγματική πρόβλεψη έχει αναιρεθεί, μέσω της δημιουργίας του γνωστού γραφειοκρατικού, συγκεντρωτικού και πολυδαίδαλου συστήματος λειτουργίας που μας έχει επιβληθεί.  Για πόσες “αποφάσεις” μας, που μάλιστα δεν προκαλούν δαπάνη ή απώλεια εσόδων, απαιτείται προηγουμένως σειρά άσκοπων υπογραφών της κεντρικής εξουσίας..

Και το πολιτικό παράδοξο είναι πως παρατηρούμε διαρκώς ότι οι προσπάθειες του Κεντρικού Κράτους κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από τη διοικητική μας αυτοτέλεια.   Χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα της νομοθετικής προσπάθειας να εισαχθεί “σύμφωνη γνώμη” δύο Υπουργείων για τον περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων, προσπάθεια που τελικά απετράπη, τουλάχιστον ως προς το σημείο της αυτό.

Παρά ταύτα, φίλες και φίλοι, το δυσμενές αυτό περιβάλλον  μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το έναυσμα για μια συντονισμένη και δημιουργική αυτοδιοικητική δράση, την οποία έχει ανάγκη η Πολιτεία αλλά και ο τόπος. 

Τώρα που βιώνουμε ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, στο δήμο της Αθήνας, σε κάθε Δήμο, σε κάθε Περιφέρεια, αλλά είμαι σίγουρος και σε κάθε φορέα του Κεντρικής Διοίκησης, ότι το παρόν αδιέξοδο δε μπορεί να συνεχιστεί.

Η λειτουργία της Πολιτείας χρειάζεται ριζικές μεταρρυθμίσεις, επαναπροσδιορισμό αρμοδιοτήτων και αλλαγή προσανατολισμού.

Πυξίδα – το έχω πει και θα το λέω έως ότου το επιτύχουμε – πρέπει να αποτελέσει η Αποκέντρωση.  Αποκέντρωση με βάση τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Για την οικονομική αυτοτέλεια:

Καθώς η συνταγματική πρόβλεψη περί οικονομικής αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης έχει καταστεί κενό γράμμα, η κεντρική εξουσία προσπάθησε να διαχειριστεί τη δημοσιονομική “μιζέρια” αλλάζοντας το δημόσιο λογιστικό σε σημείο που να υπαγορεύει κάθε γραμμή του προϋπολογισμού μας.   Δεν σκέφτηκε ότι ακριβώς σε αυτές τις συνθήκες έπρεπε να δώσει χώρο ανάληψης πρωτοβουλιών στις τοπικές κοινωνίες, να προσφέρει δυνατότητα δημοσιονομικών ελιγμών και “επιβράβευσης” στους Δήμους που είχαν επιδείξει “χρηστή δημοσιονομική διαχείριση”.

Σήμερα είναι αυτονόητο πια ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για οικονομική αυτοτέλεια αν δεν μιλήσουμε για φορολογική αποκέντρωση.  Αυτό αποτελεί πλέον κοινή διαπίστωση και κοινό αίτημα του αυτοδιοικητικού κόσμου.

Σε λίγες μέρες, την 1η Δεκεμβρίου, θα συμμετάσχω και εγώ, όπως όλοι οι Δήμαρχοι της Χώρας, στην έκτακτη Γενική Συνέλευση της Κ.Ε.Δ.Ε. που συγκαλείται για να αποφασισθούν  – στο ανώτατο αυτοδιοικητικό επίπεδο – και να δρομολογηθούν οι επόμενες ενέργειες όσον αφορά τα οικονομικά των Ο.Τ.Α. και τη δημοσιονομική ασφυξία.

Εκεί θα τεθεί εκ νέου επιτακτικά η ανάγκη μετάβασης στη δημοσιονομική αποκέντρωση. 

Οι οικονομικοί πόροι των Δήμων δε νοείται να εξαρτώνται αποκλειστικά από την επιχορήγηση που τους διανέμει το Κράτος. Χρειαζόμαστε τη μετάβαση στην είσπραξη σε τοπικό επίπεδο των εσόδων των Δήμων, μέσω φορολογίας που οι ίδιοι θα προσδιορίζουν, θα επιβάλλουν, θα εισπράττουν και εν συνεχεία θα κατανέμουν.

Και κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει : 1) χωρίς επιπλέον φορολογική επιβάρυνση των δημοτών 2) αφού προηγηθεί η οργάνωση και στελέχωση των τοπικών εισπρακτικών μηχανισμών και διαδικασιών, ώστε να μην κληρονομηθούν οι κακοδαιμονίες του κρατικού εισπρακτικού συστήματος σε τοπικό επίπεδο και 3) με λήψη μέριμνας για τους Δήμους που θα βρίσκονται, λόγω αντικειμενικών συνθηκών, σε ασθενή θέση, με την πρόβλεψη σχετικού μηχανισμού εξισορρόπησης και σύγκλισης των ανισοτήτων ανά την επικράτεια.

Η φορολογική αποκέντρωση δεν αποτελεί ζήτημα  δημοσιονομικό.  Είναι μεταρρύθμιση κατά μείζονα λόγο πολιτική.  Τούτο διότι μέσω αυτής ο ρόλος των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα αναβαθμιστεί, δηλαδή θα παύσει πλέον να  είναι διεκπεραιωτικός, και θα γίνει κατ’ ουσίαν πολιτικός.  Οι πολίτες θα γνωρίζουν πόσα χρήματα εισπράττουμε και θα μπορούν να ελέγχουν το έργο μας, χωρίς δικαιολογίες.

Βεβαίως η ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση της προσέλκυσης και απορρόφησης πόρων από ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα.

Στο Δήμο Αθηναίων είναι γνωστό ότι δίνουμε προτεραιότητα στην κατεύθυνση αυτή και ήδη – χάρη στη σημαντική δουλειά που γίνεται στην ΕΑΤΑ – έχουμε απτά αποτελέσματα που βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής της πόλης μας, ακριβώς εξαιτίας της προσέλκυσης συγχρηματοδοτούμενων κονδυλίων.

Φίλες και Φίλοι

Είναι επιτακτικός ο επαναπροσδιορισμός και σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτωνμεταξύ των τριών επιπέδων Διοίκησης, δηλαδή Κεντρικής Διοίκησης, α’ και β’ βαθμού Αυτοδιοίκησης.

Επαναπροσδιορισμός στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ. 

Επαναπροσδιορισμός που θα λάβει υπόψη τις διεργασίες που συντελούνται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, σε συνάρτηση με την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση.

Στη χώρα μας, και ιδιαίτερα στην Αττική, πρέπει όλοι οι σήμερα συναρμόδιοι φορείς να συνομιλήσουν ανοιχτά για το ρόλο που μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν τα μεγάλα αστικά κέντρα.  Να μιλήσουμε για τη μητροπολιτική διακυβέρνηση.  Για το πώς σε έναν αστικό ιστό όπως η Αθήνα, με τις ιδιαιτερότητες που φέρει και τον καταιγισμό προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει, δεν χωρούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες πολυδιάσπασης αρμοδιοτήτων. Χρειαζόμαστε μια ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση των ζητημάτων, που θα επιτρέπει άμεσες ενέργειες και αποτελεσματικές λύσεις.

Και η προσέγγιση θα δώσει τη δυνατότητα στους αυτοδιοικητικούς αιρετούς να σταματήσουν να είναι απλοί διεκπεραιωτές αποφάσεων που λαμβάνονται από μακριά και να μετεξελιχθούν σε συνδιαμορφωτές των πρωτοβουλιών και των λύσεων. Τούτη είναι άλλωστε η διεθνής και ευρωπαϊκή τάση,  σταδιακά και σε πεδίο έμπρακτης πολιτικής. Οι πόλεις μπαίνουν μπροστά. Αναδεικνύονται σε διαμορφωτές της πολιτική ατζέντας.

Βεβαίως, τα χαρακτηριστικά που πρέπει να σχεδιάσουμε για την επόμενη μέρα του αυτοδιοικητικού γίγνεσθαι στη χώρα μας είναι πολλά.

Ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής, οι ιδιαιτερότητες συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων όπως το παιδί, η περιβαλλοντική δράση, η βιώσιμη κινητικότητα, η συμβολή μας και στήριξη στην ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, ο πολιτισμός και τόσοι άλλοι τομείς.

Είμαι σίγουρος ότι και στη συζήτηση και στις παρεμβάσεις που θα ακολουθήσουν θα δοθεί το βασικό περίγραμμα.

Φίλες και φίλοι,

Η 1η ολομέλεια της παράταξής μας γίνεται σε μια πολύ σημαντική χρονική συγκυρία για την Ευρώπη και τη διεθνή κοινότητα, καθώς και για την πόλη μας και τη χώρα. Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι εκτός από αποτροπιασμό και μεγάλη θλίψη δημιουργούν μια σειρά νέων δεδομένων, πολλά από τα οποία είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Το ζήτημα των μεικτών προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, και η αντιμετώπισή του ενδεχομένως θα τεθεί σε νέα πολιτικά πλαίσια.

Στον σχεδιασμό των βάσεων του μέλλοντος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να δούμε πώς στο εξής θα αποφύγουμε την επανάληψη όσων ζήσαμε και ζούμε τους τελευταίους μήνες.  Πώς κάθε Δήμος του μέλλοντος θα έχει τη γνώση, τις αρμοδιότητες, το υπόβαθρο (πολιτικό και θεσμικό) για να ανταπεξέρχεται σε συνθήκες κρίσεων, να είναι όπως λέμε σε διεθνές επίπεδο “ανθεκτικός”.  Να έχει την ωριμότητα να διακρίνει πώς το πρόβλημα που σκάει στη αυλή του γείτονα αύριο θα σκάσει και στη δική του, να έχει και την θεσμική ετοιμότητα να λειτουργήσει άμεσα όπως απαιτείται.

Έχει εξαιρετική σημασία η αυτοδιοικητική μας παράταξη να συλλέξει, όχι μόνο σήμερα αλλά σε διαρκή βάση, προτάσεις-ιδέες-παρατηρήσεις, που δε θα περιορίζονται μόνο στα ζητήματα που απασχολούν τη δική μας πόλη, αλλά την αυτοδιοικητική ζωή της χώρας ευρύτερα.

Να αναπτύξουμε συλλογικές διαδικασίες συλλογής, επεξεργασίας και υλοποίησης των ιδεών αυτών.

Να εξετάσουμε πώς θα μπορούσαμε να βγούμε από τα τείχη της πόλης μας, να αναπτύξουμε συνεργασία και “διαλειτουργικότητα” με αυτοδιοικητικές παρατάξεις άλλων Δήμων.

Εύχομαι καλή συνέχεια στις σημερινές μας εργασίες,

Σας ευχαριστώ.