ΕΝΩΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΣΤΟ 4ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
«Από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην
Περιφερειακή Διακυβέρνηση»
ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Καλημέρα σας. Μακαριότατε σας ευχαριστούμε πολύ για
τη σημερινή σας παρουσία, αλλά σας ευχαριστούμε για την εμπνευσμένη ιστορική
ομιλία σας. Αποδείξατε ότι η Εκκλησία δεν ηθικολογεί πάνω στο κενό, ούτε
στρουθοκαμηλίζει μπροστά στην πραγματικότητα. Είναι εκεί και αντιμετωπίζει
κατάματα τα προβλήματα και δίνει λύσεις. Είμαστε μαζί σας για τον άνθρωπο και
θα είμαστε μαζί σας για τον άνθρωπο, το συνάνθρωπό μας και τις ανάγκες του.
Κύριοι Υπουργοί είναι μεγάλη μας τιμή που είστε
εδώ. Για να έχετε εικόνα και ήχο της πραγματικότητας, αλλά και σε ένα συνέδριο
και μια Γενική Συνέλευση ουσίας, γιατί οι Περιφέρειες δημιουργούν, είναι
ενωμένες, είναι αποτελεσματικές, είναι ουσιαστικές, είναι συνεργατικές, είναι
συλλογικές, μπορεί να δημιουργούμε έργα, δεν δημιουργούμε εικόνες να τέρπουν τα
μάτια και να χαϊδεύουν τα αυτιά.
Κύριοι εκπρόσωποι των κομμάτων, ιδιαίτερη τιμή για
την παρουσία σας εδώ για τις θέσεις σας που θέλουμε να ακούσουμε και να μας
ακούσετε, για το δημιουργικό ουσιαστικό διάλογο, για τη συνεργασία, για το καλό
της Ελληνίδας και του Έλληνα.
Φίλε Γιώργο Πατούλη, είμαστε μαζί στο μεγάλο αγώνα
της Αυτοδιοίκησης, το μεγάλο αγώνα που δίνουμε καθημερινά για τα μικρά
προβλήματα των συμπολιτών μας, των συνανθρώπων μας που ανάγονται σε μεγάλα και
κυρίαρχα, αλλά ταυτόχρονα και για τα μεγάλα προβλήματα. Είμαστε μια γροθιά. Και
είμαστε όλη η Ελλάδα εδώ. Εκκλησία, πολιτεία, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, κόμματα
και Περιφέρειες και Δήμοι. Είναι μια χρυσή ευκαιρία να κάνουμε μια δημιουργική
ανατροπή, να μην ακολουθήσουμε μια διάλεκτο ξύλινης αερολογίας, άνευ νοήματος
συνθήματα και με γλυκερές ηθικολογίες και οπωσδήποτε με κολακείες του φθόνου,
χωρίς τακτικισμούς, αλλά με στρατηγική.
Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον,
αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε συνθήκες καλύτερες. Θέλω να ευχαριστήσω και
την εκπρόσωπο των Εργαζομένων, εμπεριστατωμένη η παρέμβασή της. Πραγματικά
χρήσιμη, σπουδαία.
Κύριοι Υπουργοί, κύριοι βουλευτές, κύριοι Γενικοί
Γραμματείς, κύριε Αντιπρόεδρε της Βουλής, αγαπητοί Περιφερειάρχες,
Αντιπεριφερειάρχες, μέλη της Ένωσης Περιφερειών, πραγματικά και ειλικρινά σας
καλωσορίζω, θέλω να σας ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου για την παρουσία
σας εδώ στο 4ο Τακτικό Συνέδριο, αλλά επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια φράση
του αείμνηστου Γιώργου Παυλίδη από το Συνέδριό μας το 2013: «μια είναι η λύση
κύριοι συνάδελφοι, να επιδιώξουμε δημοσιονομική αυτοτέλεια και όχι με το νόμο,
αλλά στην επόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, τότε μόνο θα ξέρουμε από πού και
τι έχουμε να πάρουμε κατευθείαν και από εκεί και μετά σε ό,τι είναι να μας
ενισχύσει το κράτος να μας ενισχύσει».
Αυτά είχε πει προφητικά πριν τρία χρόνια. Εμείς
ερχόμαστε σήμερα στο 4ο Συνέδριό μας και ενώ σε μερικές εβδομάδες η
Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση συμπληρώνει 6 χρόνια ζωής και ευχαριστούμε εκείνους
οι οποίοι την εμπνεύστηκαν, τη δημιούργησαν και την περπάτησαν, γιατί ήταν
μεγάλο βήμα και ήταν ένα βήμα μεγαλύτερο από τη φθορά και πραγματικά ερχόμαστε
και εμείς να κάνουμε σήμερα, μετά από 6 χρόνια που έχουμε καταγράψει ακριβώς
τις αδυναμίες, τις αστοχίες, τις δυναμικές που πρέπει να αναπτύξουμε. Και εδώ
θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Κουρουμπλή τον Υπουργό που σταθήκαμε και κάναμε μια
λογική σειρά πραγμάτων και αυτή τη στιγμή το
νομοσχέδιο βρίσκεται στη Βουλή και παρακαλώ την κυβέρνηση να το ψηφίσει,
να προχωρήσει, γιατί αυτή είναι η ουσιαστική αλλαγή στον Καλλικράτη. Αυτή τη
στιγμή που έχει ανάγκη ο τόπος.
Δηλαδή
τι είδαμε; Μαζευτήκαμε όλοι, Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού και Β’ βαθμού και
κάναμε τι; Αυτό που θα έκανε κάθε λογικός στην οικογένειά του, στη ζωή του,
στην επιχείρησή του, στην πραγματική του ζωή, θα δει ποιες είναι οι αδυναμίες
και ποιες είναι οι δυνατότητες. Τι χρειάζεται να κάνουμε, τι να αλλάξουμε,
γιατί όπως έγινε, άλλαξαν τα πράγματα, ή υπήρχαν λάθη. Υπήρχαν λάθη και στην
αντιγραφή ακόμη. Κι αυτό έπρεπε να γίνει. Αυτή είναι η ουσιαστική μεταρρύθμιση
στην πραγματική κοινωνία και στα πραγματικά προβλήματα του κόσμου.
Ερχόμαστε εδώ να κάνουμε ένα βήμα καταθέτοντας στην
κυβέρνηση, στο πολιτικό σύστημα, αλλά
συνολικά στην ελληνική κοινωνία, μια ολοκληρωμένη, μια τεκμηριωμένη, μια
οραματική, αλλά συνάμα ρεαλιστική και εφαρμόσιμη πρόταση.
Κυρίες και κύριοι ήρθε η ώρα, ωρίμασαν οι συνθήκες
ώστε η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να μετεξελιχθεί σε Περιφερειακή διακυβέρνηση.
Τι είναι αυτό; Να αποκτήσει δηλαδή κανονιστική αυτονομία. Να αποκτήσει την
αρμοδιότητα να θεσπίζει κανόνες δικαίου για θέματα αρμοδιότητάς της.
Να έχει την αρμοδιότητα να λύνει τις επιθυμίες, τα
προβλήματα στα οποία διεισδύουν οι επιθυμίες των πολιτών, των συνανθρώπων μας.
Να αποκτήσει διοικητική, αλλά και οικονομική αυτοτέλεια στην πράξη. Πριν
αναλύσουμε την πρότασή μας και είναι με την ευκαιρία που συμπληρώνεται ένας
χρόνος και ένας πρώτος κύκλος έξι ετών της αιρετής Περιφέρειας, πρέπει να
ξεκαθαρίσουμε τι δεν είναι Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Το πρώτο. Οι Περιφέρειες δεν είναι εργαλείο του
κεντρικού κράτους με αποστολή να διαβιβάζουν στις τοπικές κοινωνίες και να
υλοποιούν τις εντολές και τις πολιτικές της κεντρικής κυβέρνησης. Συνδέουν
βεβαίως το κράτος με τις τοπικές κοινωνίες, αλλά ο ρόλος τους πρέπει να
περιλαμβάνει και την προσαρμογή των κεντρικών πολιτικών στο χαρακτηριστικό των
τοπικών κοινωνιών της αρμοδιότητάς τους.
Αλλά και αντιστρόφως. Να διαβιβάζουν στην κεντρική
κυβέρνηση τα μηνύματα, τις ανάγκες, τις επιθυμίες των τοπικών κοινωνιών
μετουσιώνοντάς τες σε προτάσεις πολιτικών. Η ευρεία λαϊκή νομιμοποίηση όχι μόνο
το επιτρέπει, αλλά και το επιτάσσει.
Και το δεύτερο. Οι Περιφέρειες δεν είναι ένας
υπερδημοτικός φορέας. Δηλαδή ένας οργανισμός με υπερδημοτική εδαφικότητα και
σφαίρα αρμοδιοτήτων. Πρέπει να συνιστούν ένα αμιγώς περιφερειακό επίπεδο
διακυβέρνησης με συγκεκριμένα θεσμικά χαρακτηριστικά και ξεκάθαρο θεσμικό ρόλο.
Η βασική αυτή παραδοχή πρέπει να κυριαρχήσει στη
σχεδιαζόμενη διοικητική αναδιοργάνωση, αφού αποσαφηνίσαμε λοιπόν τι δεν είναι η
αιρετή Περιφέρεια, να ξεκαθαρίσουμε πώς έχει η κατάσταση σήμερα. Σήμερα 6
χρόνια μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη, η Ελλάδα παραμένει μια χώρα που
εξακολουθεί να δοκιμάζεται από μια παρατεταμένη κρίση. Βρίσκεται σε ένα
υφεσιακό σπιράλ η οικονομία και η κοινωνία. Μια από τις συνέπειές της είναι η
λειτουργική ενδυνάμωση και ισχυροποίηση της κεντρικής κυβέρνησης, έναντι των
περιφερειακών και τοπικών δομών και οργάνων.
Οι
λόγοι που αυτό συμβαίνει είναι πολλοί και διάφοροι και όντως το θέμα σηκώνει
πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση. Σε κάθε περίπτωση και παρά τις όποιες προθέσεις, εγώ
δεν τις αμφισβητώ, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει. Αυτό που παρατηρούμε είναι η
ενίσχυση του συγκεντρωτισμού και εγκατάλειψη των ουσιαστικών πολιτικών
αποκέντρωσης, παρά την όποια επικοινωνιακή επίφαση, διεύρυνση της συμμετοχής
των τοπικών κοινωνιών.
Η
περίπτωση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ είναι μία από τις
χαρακτηριστικές. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πλήρωσε και πληρώνει σε μεγάλο βαθμό τα
μνημόνια των κεντρικών κυβερνήσεων, έχοντας υποστεί τα τελευταία 7 χρόνια
περικοπές που υπερβαίνουν το 60% των πόρων της.
Ο βαθμός οικονομικής εξάρτησης της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης, κυρίως των Περιφερειών από το κεντρικό κράτος, παραμένει εξαιρετικά
υψηλός. 95%. Ο κρατικός εναγκαλισμός συμπληρώνεται με τη διατήρηση των
αποκεντρωμένων διοικήσεων οι οποίες είναι μεν 7 και μάλιστα θα γίνουν 8 αν
προχωρήσει το σχέδιο νόμου του Υπουργείου, το οποίο είναι προς συζήτηση, αλλά
και μετά τις διαδοχικές αφαιρέσεις αρμοδιοτήτων, δεν υπηρετούν ουσιαστικά
διοικητικές ανάγκες. Διατηρούνται ενάντια σε οποιαδήποτε μελέτη κόστους
οφέλους, παρά τις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης για επικείμενη κατάργησή
τους.
Το αποτέλεσμα είναι και ο κρατικός προϋπολογισμός
να επιβαρύνεται και η κοινωνία να επιβαρύνεται και να μην έχουμε προσωπικό και
να επιβαρύνεται περαιτέρω σε αυτή την τόσο δύσκολη δημοσιονομική συγκυρία, αλλά
και το πολύτιμο προσωπικό των
αποκεντρωμένων απασχολείται σε παρωχημένες υπηρεσίες, ή υπηρεσίες με
αρμοδιότητες που θα μπορούσαν να ασκηθούν από άλλα όργανα, ενώ η Τοπική
Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και τίθενται σε
κίνδυνο η εκπλήρωση της συνταγματικής της αποστολής.
Μπορούμε να επισημάνουμε πολλά ακόμη, αν και θεωρώ
ότι σε γενικές γραμμές συμφωνούμε στις διαπιστώσεις. Θεωρώ ότι αποτελεί κοινή
πεποίθηση πως οι Περιφέρειες παρά την κρίση και όλα τα προβλήματα που
προανέφερα, όχι απλά άντεξαν, όχι απλώς στήριξαν, αλλά αποτέλεσαν και αποτελούν
μια σταθερά στην ελληνική κοινωνία, στην ελληνική οικονομία. Μια σταθερά η
οποία προωθεί την ανάπτυξη, το σχεδιασμό και στηρίζει την κοινωνία.
13 Περιφέρειες έξι χρόνια τώρα απέδειξαν
υπερκομματικό πατριωτισμό. Είναι απολύτως υγιής οικονομικά. Δεν χρωστούν, δεν
δημιουργούν στρεβλώσεις, ούτε στην τοπική οικονομία, ούτε στην τοπική κοινωνία.
Οι αρμοδιότητες μπορεί να μην είναι αυτές που
θέλουμε και θα μιλήσω παρακάτω για το θέμα αυτό. Ωστόσο έχουμε λάβει
αρμοδιότητες, αλλά χωρίς τους ανάλογους πόρους και χωρίς το ανάλογο προσωπικό,
το οποίο άλλωστε φθίνει συνεχώς τα τελευταία χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά με συνεχείς διαπραγματεύσεις
πετυχαίνουμε, δεν παραδινόμαστε, δεν σηκώνουμε τα χέρια ψηλά, συνεχίζουμε τον
αγώνα για το συνάνθρωπό μας.
Για τα οικονομικά είπαμε ότι έχουν περιοριστεί
σημαντικά, αλλά και οι Περιφέρειες ανταποκρινόμαστε στην αποστολή μας και με το
παραπάνω.
Κυρίες και κύριοι ήταν άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά
η ίδρυση των Περιφερειών 6 χρόνια μετά; Αλλά και στην κατάλληλη στιγμή μιας
μεγάλης κρίσης; Ήταν. Και δεν ήταν επειδή το λέμε εμείς ως Περιφέρειες. Ήταν
γιατί το λένε οι αριθμοί, το λέει η κοινωνία, το λένε οι επιδόσεις, το λένε
όλες οι δραστηριότητες.
Αναλάβαμε το ΕΣΠΑ περίπου τα περιφερειακά ΕΣΠΑ στο
20% και αυτή τη στιγμή φτάσανε σε συνεργασία και με τους Δήμους στο 125%, 140%,
150% έχει ο Μπακογιάννης. Τι σημαίνει αυτό; Δεν αρεσκόμαστε στους αριθμούς; Δεν
αρεσκόμαστε στους αριθμούς. Οι αριθμοί όμως μετουσιώνονται σε έργα, θέσεις
εργασίας, χρήμα στην πραγματική τοπική και εθνική οικονομία. Μετουσιώνεται σε
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, αυτό που θέλουμε να αυξήσουμε και να μειώσουμε το
έλλειμμά μας.
Σε όποιο πεδίο έχουμε δώσει εξετάσεις, όχι μόνο
έχουμε περάσει, αλλά κατά γενική ομολογία και κοινή ομολογία είναι εξαιρετικές
υψηλά οι επιδόσεις.
Βεβαίως το κρίσιμο, το σημαντικό, το ζητούμενο
είναι τι κάνουμε; Τι πρέπει να γίνει από εδώ και στο εξής; Πριν παρουσιάσω την
πρότασή μας για το μέλλον της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, επιβάλλεται μια
γενικότερη αναφορά στην κατάσταση που είναι σήμερα η χώρα και η κοινωνία. Στη
σημερινή δύσκολη πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουμε και όλοι βιώνουμε, ένα
πρέπει να είναι στο μυαλό μας. Ένας είναι ο εχθρός μας. Ένα είναι το μέλημά
μας. Η πάταξη της ανεργίας για να επανέλθει η φυσιολογική ζωή στην ελληνική
κοινωνία, η ανεργία είναι το μεγαλύτερο
πρόβλημα, η μεγαλύτερη κοινωνική αδικία. Η ανεργία είναι εκείνη που
δημιουργεί όλα τα δεινά και θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερα στο επόμενο
χρονικό διάστημα εάν δεν παρθούν οι ασφαλιστικές δικλείδες θα έχουμε
προβλήματα.
Κυρίες και κύριοι, σήμερα έχουμε μπροστά μας δυο
δρόμους. Ο ένας είναι να συνεχίσουμε το ίδιο μοντέλο με αναδιανομή της
φτώχειας, της ανέχειας και της ανεργίας. Θα γυρίζουμε γύρω - γύρω, θα
μοιράζουμε το ίδιο προϊόν, το ίδιο που κάνει και η Ευρώπη με τον duping στα
ασφαλιστικά και φορολογικά συστήματα.
Ο άλλος είναι να προχωρήσουμε με τολμηρές,
ρηξικέλευθες αποφάσεις αλλαγής, να ακολουθήσουμε το μοντέλο της αρμονικής
σύνδεσης, της κοινωνικής ευημερίας με την παραγωγή, η οποία θα βασίζεται σε
υγιείς, δημιουργικές εξωστρεφείς δυνάμεις.
Το μέχρι σήμερα μοντέλο απέτυχε. Η κρίση όχι μόνο
δεν αντιμετωπίστηκε αλλά συνεχώς βαθαίνει. Η κοινωνία κινδυνεύει να χωριστεί σε
δυο στρατόπεδα: Σε αυτούς που θα έχουν δουλειά και θα μπορούν να ζήσουν και
στους άλλους που δε θα μπορούν να ζήσουν και δε θα έχουν δουλειά.
Οι περισσότερες οικογένειες βλέπουν το εισόδημά
τους συνεχώς να φθίνει. Η μετανάστευση νέων ανθρώπων και κυρίως νέων
επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης μεγαλώνει. Ο κοινωνικός ιστός διαρρηγνύεται.
Γίνονται οξύτερα τα προβλήματα στρέβλωσης στις τοπικές οικονομίες.
Συνεπώς, η μόνη επιλογή που έχουμε είναι ο άλλος
δρόμος, ο δρόμος της παραγωγής. Η λύση στην κρίση είναι η παραγωγή και η
παραγωγή είναι η λύση στην κρίση. Για να βαδίσουμε ως χώρα και ως κοινωνία σ’
αυτό το δρόμο απαιτείται, κι εμείς είμαστε εδώ να στηρίξουμε, ένας σοβαρός και
υπεύθυνος σχεδιασμός.
Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σταθερό και ρεαλιστικό
σχέδιο μακράς πνοής που θ’ αποδώσει το μέγιστο. Πρέπει, για ν’ αποδώσει το
μέγιστο, να εδράζεται στους εξής πυλώνες:
• Σταθερό,
σταθερότατο φορολογικό σύστημα.
• Μείωση
των φορολογικών συντελεστών για να υπάρχουν διαφορές και κόστος ανισότητας, να
φεύγουν οι επιχειρήσεις μας και το Δημόσιο να εισπράττει τα χρήματα τα οποία
βεβαιώνει ως φόρους γιατί αυτή τη στιγμή 92 δισεκατομμύρια ευρώ είναι
βεβαιωμένα και δεν εισπράττονται.
• Εξορθολογισμός
των ασφαλιστικών εισφορών για να βληθεί το φαινόμενο της μαύρης εργασίας, για
ν’ αυξηθούν τα έσοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, για να έχουμε
κοινωνική ασφάλιση.
• Τραπεζικό
σύστημα χωρίς capital control, που να χρηματοδοτηθεί ουσιαστικά την παραγωγική
διαδικασία και οι τραπεζίτες να έχουν ευθύνη για τα δάνεια τα οποία εγκρίνουν.
Δε θ’ αναλαμβάνουν στις πλάτες τους οι κοινωνίες τα δάνεια κάποιων άλλων τα
οποία εγκρίνουν και κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες που τα εγκρίνουν.
• Ειδική
και τολμηρή αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και ουσιαστική ενίσχυση και
επέκταση της αποκέντρωσης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Πραγματικά επιτελικό,
επιτέλους κράτος. Όχι στα λόγια. Ωραία τα λόγια, στην πράξη όμως κάπου χάνεται.
• Επιτάχυνση
της απονομής της Δικαιοσύνης.
• Εκλογίκευση
των τιμών των παραγωγικών συντελεστών έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα θετικό
περιβάλλον παραγωγής. Η αύξηση παραγωγής σημαίνει αύξηση του εθνικού πλούτου η
οποία με τη σειρά της δίνει δυνατότητα τόσο στην αύξηση της απασχόλησης όσο και
στην ουσιαστική και βιώσιμη παρέμβαση με στόχο την ενίσχυση του κράτους
πρόνοιας.
Αν δείτε, αυτό ακριβώς λέει και το σύνθημά μας:
Κοινωνική ευημερία με παραγωγή. Διότι ο στόχο μας δεν πρέπει και δε μπορεί να
είναι περισσότερα συσσίτια τα οποία βέβαια είναι αναγκαία σήμερα. Ο στόχος μας
πρέπει να είναι περισσότερη παραγωγή, περισσότερες θέσεις εργασίας, πιο
αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος ώστε ολοένα και λιγότεροι να έχουν ανάγκη από
συσσίτια.
Λέμε όμως και το άλλο σύνθημά μας: Περιφερειακή
διακυβέρνηση: Όπως προείπα, εμείς σήμερα καταθέτουμε μια συγκεκριμένη πρόταση
για τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή
Διακυβέρνηση. Περιφερειακή Διακυβέρνηση σημαίνει κανονιστική αυτονομία των
Περιφερειών, δηλαδή οι Περιφέρειες να αποκτήσουν την αρμοδιότητα να θεσπίζουν
κανόνες Δικαίου για τα θέματα της αρμοδιότητάς τους, τα οποία γνωρίζουν πάρα
πολύ καλά.
Η κανονιστική αυτονομία των Περιφερειών είναι η
βασική προϋπόθεση για την εδραίωση συνθηκών πραγματικής Αυτοδιοίκησης και
τοπικής αυτονομίας καθώς και για τον αυτοεγκλωβισμό τους από τον κρατικό
εναγκαλισμό στα θέματα αρμοδιότητάς τους.
Συνδέεται με την πρωτογενή και ευρεία λαϊκή
νομιμοποίηση των ΟΤΑ. Και προσδίδει ουσιαστικό περιεχόμενο στη συνταγματική
απαίτηση για διοικητική αυτοτέλεια. Η κατοχύρωση της κανονιστικής αυτονομίας
των Περιφερειών, χωρεί και έχουμε συγκεκριμένη ανάλυση από τους νομικούς μας
και στο ισχύον Σύνταγμα άρθρο 43, παρ. 2 με τη διασταλτική ερμηνεία που
προτείνουμε και υπάρχει αναλυτικά στη μελέτη που έχουμε.
Σε κάθε περίπτωση εμείς καταθέτουμε τη συγκεκριμένη
πρόταση και στο πλαίσιο του διαλόγου που έχει ξεκινήσει με τη συνταγματική
αναθεώρηση. Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ζητά ήδη από αυτή την φάση, τη
διεύρυνση της κανονιστικής της αρμοδιότητας στους τομείς της ευθύνης της και
ιδίως στον τομέα της περιφερειακής ανάπτυξης και σε όποιους άλλους τομείς
συνδέονται με την προώθησή του, όπως είναι θέματα Περιφερειακής Χωροταξίας,
προώθηση έργων και υποδομών και τελικά προώθηση των περιφερειακών επενδύσεων
που θα δώσουν ανάσα στις τοπικές κοινωνίες.
Γι’ αυτό άλλωστε δεν απαιτείται παρά σχετική
νομοθετική πρωτοβουλία. Το ζήτημα είναι να υπάρχει πολιτική βούληση για να
δοθεί εξουσιοδότηση στην Περιφέρεια να διαχειριστεί κανονιστικά τα θέματα αυτά.
απομένει ν’ αποδείξει τελικά η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό
του, αν και πόσο εμπιστεύεται την Τοπική Αυτοδιοίκηση και πόσο διατεθειμένη
είναι να προχωρήσει με πραγματικές πολιτικές αποκέντρωσης και αποσαφήνισης,
αρμοδιοτήτων όπως αυτής της κανονιστικής αυτονομίας ή έστω, σε πρώτη φάση, τη
διεύρυνση της κανονιστικής αρμοδιότητας των Περιφερειών.
Κύριοι Υπουργοί που είστε παρόντες, κύριοι
εκπρόσωποι των κομμάτων, μια λέξη μόνο: Τολμήστε. Όσες φορές οι κυβερνήσεις και
τα πολιτικά κόμματα τόλμησαν κι εμπιστεύτηκαν την Αυτοδιοίκηση, Α’ και Β’
βαθμού, κέρδισαν. Η πατρίδα μας, η οικονομία μας και η κοινωνία μας. Φτάνει πια
η δυσπιστία του κεντρικού κράτους προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Και μιας και ακούμε συχνά την έκφραση και μας
αρέσει, «επιτελικό κράτος», έχουμε παρατηρήσει τα εξής: Πολλές φορές το
κεντρικό κράτος για να πείσει ότι είναι επιτελικό, προχωρεί και παραχωρεί
δικαίωμα γνώμης ή εισήγηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Εδώ πέρα ηδονίζονται οι τοπικές
κοινωνίες. Έχουμε το δικαίωμα εισήγησης, χωρίς να παράγεται δέσμευση.
Έτσι χρησιμοποιεί παγίως την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως
άλλοθι, να νομιμοποιήσει δικές του αποφάσεις. Συνεπώς τι νόημα έχει να γίνεται
λόγος για διοικητική αυτοτέλεια της Περιφέρειας όταν αυτή δεν έχει καν τη
δυνατότητα να προβεί αυτοδυνάμως στις αναγκαίες εσωτερικές οργανωτικές αλλαγές
για να εκπληρώσει την αποστολή της και χρειάζεται την έγκριση του οικείου
Υπουργού;
Σε κάθε περίπτωση, πολιτική αυτονομία των ΟΤΑ δε
μπορεί να υπάρξει χωρίς κανονιστική αυτονομία. Γιατί αλλιώς δε μπορεί η Τοπική
Αυτοδιοίκηση να καθορίζει τους πολιτικούς στόχους, η επίτευξη των οποίων θα
επιφέρει την εκπλήρωση της αποστολής της και ειδικότερα της λαϊκής εντολής, 50
με ευρεία πλειοψηφία, 50 και πλέον που έλαβε να εκτελέσει.
Αυτή είναι η πρώτη πρότασή μας. Η δεύτερη πρότασή
μας ενδεχομένως δε χρειάζεται καν να την παρουσιάσουμε εδώ καθώς την έχουμε
παρουσιάσει ξανά και ξανά, 6 χρόνια τώρα. Την αναφέρω κωδικοποιημένη. Κατάργηση
των αποκεντρωμένων. Το έχουμε πει, έχετε δεσμευτεί, κάντε το. Γιατί αυτή τη
στιγμή στην πραγματικότητα, οι αρμοδιότητες και οι αλλαγές που έχον γίνει,
έχουν επιφέρει στην ουσία τη διοικητική επίσχεσή τους και θεωρούμε ότι ήρθε η
ώρα και με μεγάλη καθυστέρηση, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ, να ληφθεί η
πολυαναμενόμενη πολιτική απόφαση για κατάργησή τους.
Με τα παραπάνω, εκσυγχρονίζεται, μετασχηματίζεται
και αναβαθμίζεται αφού αποτελεί το δεύτερο επίπεδο Διοίκησης. Αποκτά
επιχειρησιακή ικανότητα, ολοκληρωμένης διαχείρισης αναπτυξιακών πολιτικών αλλά
και πολιτικών σε μια σειρά από τομείς που αφορούν το περιβάλλον, τα ύδατα, τη
μετανάστευση, τις μεταφορές, τον τουρισμό και τα δημόσια έργα. Ακόμη και
προνοιακές κοινωνικές πολιτικές εφ' όσον προκριθεί.
Έρχομαι τώρα στο θέμα των αρμοδιοτήτων: Πρόκειται
πάντως για τη λέξη που χρησιμοποιεί περισσότερο από κάθε άλλη ένας άνθρωπος της
Αυτοδιοίκησης και σίγουρα ένας άνθρωπος της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Γιατί
όμως; Θεωρώ ότι σήμερα μας δίνεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε
πλήρως τις θέσεις μας στο συγκεκριμένο θέμα.
Για τις αιρετές Περιφέρειες, οι αρμοδιότητες δεν
είναι αυτοσκοπός. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι η ποσότητα που μετράει,
τα σημαντικά είναι άλλα. Το πρώτο αν έχεις όντως ουσιαστικές αρμοδιότητες, που
δεν επικαλύπτονται, να μην πω αλληλοεξουδετερώνονται με τις αρμοδιότητες άλλου
δημοσίου φορέα.
Και το δεύτερο αν έχεις τις προϋποθέσεις, τα μέσα
και τα εργαλεία για ν’ ασκήσεις πλήρως και αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές του.
Και για τα δύο θέματα θεωρώ ότι όλοι μας έχουμε καθαρή εικόνα. Επιτρέψτε μου να
χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα το οποίο αποτυπώνει ανάγλυφα πώς έχει η κατάσταση.
Και θα σας είναι χρήσιμο.
Σ΄’ ένα ποτάμι η Περιφέρεια έχει την αρμοδιότητα
της κοίτης. Η Περιφερειακή Ενότητα έχει της όχθης, ο Δήμος, του δρόμου που
οδηγεί στην όχθη και αν πρόκειται για έναν χείμαρρο μέχρι τα 300 μέτρα υψόμετρο
την αρμοδιότητα την έχει ο Δήμος και από κει και πάνω την έχει το Δασαρχείο.
Νομίζω ότι αυτό το παράδειγμα τα λέει όλα, τι
πραγματικά συμβαίνει στη χώρα μας για τις αρμοδιότητες. Πραγματικά άμα δείτε
μεταξύ των συναδέλφων, τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις περνάνε για να
ξεκαθαρίσουν την αρμοδιότητα και τρέχουν από Υπουργείο σε Υπουργείο, από
γραφείο σε γραφείο για να δουν ποιος έχει ποια αρμοδιότητα για να κάνει το
καθήκον του.
Χρειάζεται ένας συνολικός επαναπροσδιορισμός. Εμείς
έχουμε προτείνει, έχουμε κοστολογήσει, έχουμε προτείνει όλη αυτή τη διαδικασία
και ξέρουμε ακριβώς τι θέλουμε και ο Α’ και ο Β’ βαθμός και είμαστε έτοιμοι να
κάνουμε έναν ευρύτατο διάλογο χωρίς κρυφή ατζέντα. Χωρίς να δημιουργούμε
καταστάσεις που επικαιρικά γυαλίζουν. Ή καταστάσεις ευρύτατου πολιτικού
αντιπερισπασμού.
Χωρίς να γίνεται ο διάλογος, χωρίς στεγανά ή άβατα
κρατικών αρμοδιοτήτων, δηλαδή χωρίς ένας Υπουργός ή Γενικός Γραμματέας όσο ψηλά
και αν είναι στην κομματική ιεραρχία να μπορεί να ασκήσει βέτο στο δικό του
τομέα. Με Επιτροπές, όχι διορισμένες με πλειοψηφία εκείνου που τη διορίζει και
μετά να παίρνουν νόμιμη δημοκρατική νομιμοποίηση για να καλύπτουν κάτω απ’ το
μανδύα αυτό, αυτό που θέλουν να κάνουν και αυτό που θέλουν να περάσουν.
Να βασιστεί σε εκτενή, ενδελεχή και εξαντλητική
αξιολόγηση του Προγράμματος "Καλλικράτης", των αρμοδιοτήτων, του
αποτελέσματος, των διάσπαρτων ανά την επικράτεια Υπηρεσιών της κεντρικής
κυβέρνησης. Αυτή τη στιγμή τί παρουσιάζεται: Γίνεται ένας διάλογος για τον
"Καλλικράτη". Ο διάλογος είναι προσχηματικός, ο διάλογος αυτός είναι
από μια διορισμένη Επιτροπή την οποία πλειοψηφία ορίζει ένας.
Κάτω από αυτή τη διαδικασία, εμείς λέμε,
πραγματικός διάλογος, ουσιαστικός διάλογος, από μια κυβέρνηση που
νομιμοποιείται να τον κάνει ουσιαστικό και δημοκρατικό, που να έχει το ηθικό
πλεονέκτημα πλέον αλλά δυστυχώς, αυτό δε γίνεται σήμερα.
Κυρίες και κύριοι εμείς ως πρώτο βήμα καταργήσεις
αποκεντρωμένες. Δώστε κανονιστικό δικαίωμα, περάστε το νόμο του Κουρουμπλή που
είναι η ουσιαστική μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση. Τώρα θέλω να ευχαριστήσω και
την παριστάμενη ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, γιατί σ’ αυτό το
ΕΣΠΑ, 37,2%, 1,3 δις ευρώ εκχωρούνται στις Περιφέρειες και τόλμησαν, το έκαναν
για να μπορέσουμε να είμαστε πιο κοντά στον αγρότη και να δώσουμε λύσεις σε
πολλά προβλήματα. Και τους ευχαριστούμε γι’ αυτό.
Και τους λέμε επειδή είναι εδώ όλοι, ο κ. Αποστόλου
και ο κ. Κασσίμης, ο Γενικός Γραμματέας, τολμήστε, προχωρήστε και παρακάτω!
Είμαστε εδώ και λέμε, είμαστε έτοιμοι και για τα 970 εκατομμύρια που πήραμε
πάνω από τη ρήτρα αναθεώρησης επιπλέον στο ΕΣΠΑ, να καταθέσουμε πρόταση ως
Αυτοδιοίκηση. Πού πρέπει να πάνε, και πού πρέπει να πάνε πιάσουν την
προστιθέμενη αξία σωστά.
Κυρίες και κύριοι, έχουμε καταθέσει για το ελάχιστο
κόστος των Περιφερειών με βάση τις αρμοδιότητες και θέλουμε να πούμε ότι εμείς
ως Περιφέρειες ένα ευρώ που έχουμε, το ρίχνουμε στην κοινωνία και στην
οικονομία και αυτό φέρνει μοχλευμένα αποτελέσματα διπλά, τρίδιπλα και όχι μισά,
με λίγα κάναμε πολλά κι όχι με πολλά λίγα.
Αυτή είναι η δημιουργική ανατροπή που κάναμε και
αυτή η θετική δύναμη αλλαγής που είμαστε αλλά, κυρίες και κύριοι,
ολοκληρώνοντας κι ευχαριστώ για την υπομονή σας, πολιτική ηγεσία του Υπουργείου
και ο φίλος μου ο Κώστας Πουλάκης έχει προχωρήσει ένα θέμα που έχει απασχολήσει
τον τελευταίο καιρό πάρα πολλούς και το συνέδριό μας που είναι εκλογικός νόμος.
Έχουν προεξοφλήσει, να μην πω ότι έχουν
ανακοινώσει, ότι σκοπεύουν να προχωρήσουν σε αλλαγή του εκλογικού νόμου χωρίς
να έχουν εμφανίσει το σχέδιο, στην κατεύθυνση της απλής αναλογικής χωρίς να
έχουν εμφανίσει ποια απλή αναλογική.
Πιστεύω, δεν υπάρχει άνθρωπος που να έχει κληθεί ν’
ασκήσει Διοίκηση στην Περιφέρεια ή στο Δήμο που να μην αντιληφθεί πού οδηγεί
αυτό. Οδηγεί πού; Στην ακυβερνησία. Στις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, στις
αργυρώνητες θέσεις. Η θέση μας στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι ξεκάθαρη. Αυτή τη
στιγμή η Αυτοδιοίκηση έχει τόσα μεγάλα προβλήματα η οικονομία και η κοινωνία,
και χρειάζονται πολλές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που ο νόμος δε νομίζω ότι
είναι στις προτεραιότητες.
Και κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί ως πολιτικός αντιπερισπασμός
αυτό το θέμα. Η θέση μας άλλωστε θ’ αποτυπωθεί και αποτυπώνεται. Εμείς θέλουμε
να λύσουμε τα προβλήματα. Άλλωστε δεν τα λύνεις τα προβλήματα δημιουργώντας
μεγαλύτερα. Ούτε συμβάλλεις στην επίλυση των προβλημάτων της χώρας και της
κοινωνίας με ακυβέρνητες Περιφέρειες και Δήμους.
Εμείς λέμε όχι στην ακυβερνησία, λέμε όχι στις
ρυθμίσεις που είναι βέβαιο ότι θα γιγαντώσουν τη συναλλαγή, τη διαφθορά και
οτιδήποτε άλλα φαινόμενα. Επειδή όμως είμαστε δύναμη θετική, θέλουμε να είμαστε
δημιουργικοί και χρήσιμοι. Εγώ σας παρουσιάζω και μια προσωπική μου πρόταση.
Και ζητώ τις απόψεις σας διεκδικώντας το δικαίωμα στο λάθος.
Προτείνω να επεκταθεί και στην Αυτοδιοίκηση η
διάταξη του Συντάγματος που ισχύει για τις εθνικές εκλογές. Κάθε εκλογικός
νόμος θα ισχύει με τις επόμενες εκλογές, μόνο αν ψηφιστεί με πλειοψηφία
τουλάχιστον 2/3, δηλαδή από 200 Βουλευτές και με τα σημερινά ισχύοντα. Σε
αντίθετη περίπτωση, δηλαδή με 199 και λιγότερες ψήφους θα ισχύσει από τις
μεθεπόμενες.
Θεωρώ ότι θα είναι προφανέστατα τα οφέλη από αυτή
την πρόταση. Άλλωστε η λογική λέει ότι αν δεν ήταν λογική επωφελής και χρήσιμη,
τα πολιτικά κόμματα δε θα είχαν συμφωνήσει να ενσωματωθεί στο Σύνταγμα, άρα ν’
αποκτήσει την ύψιστη θεσμική θωράκιση. Με αυτή τη ρύθμιση αποσυνδέεται οριστικά
η Αυτοδιοίκηση από το να είναι το πεδίο πειραματισμών ή εκγύμνασης κομματικών
στρατευμάτων του κεντρικού πολιτικού συστήματος.
Εμείς παρουσιάζουμε αυτή την πρόταση και την
καταθέτουμε στα πλαίσια του διαλόγου. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το σύνολο των
πολιτικών δυνάμεων θα την υιοθετήσει και μέχρις ότου ολοκληρωθεί η συνταγματική
αναθεώρηση, είναι προφανές ότι θα πρέπει να υπάρξει δέσμευση της κυβέρνησης πως
δε θα φέρει καμία νομοθετική πρωτοβουλία.
Κυρίες και κύριοι, άφησα τελευταίο το προσφυγικό.
Θα σας μιλήσουν οι συνάδελφοί μας γι’ αυτό, αλλά εμείς ήμαστε εκεί,
συνεργαστήκαμε με συνέπεια, με συνέχεια, με αποτελεσματικότητα, συνεργαστήκαμε
με τους Έλληνες και τις Ελληνίδες που έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Γιατί αν
αυτό συνέβαινε σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, θα είχαμε συρράξεις και
συγκρούσεις.
Συνεργαστήκαμε με την Εκκλησία που ήταν εκεί κάθε
στιγμή. Ο κοινωνικός ιστός όμως δεν πρέπει να διαρραγεί κυρίες και κύριοι.
Βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή. Χρειάζεται επικαιροποίηση του Προγράμματος, του
συστήματος, του σχεδίου αντιμετώπισης του προσφυγικού.
Κύριοι Υπουργοί, ο Πάμπλο Νερούδα είχε γράψει: «Η
ποίηση δεν ανήκει σ’ αυτούς που τη γράφουν, αλλά σ’ αυτούς που την έχουν
ανάγκη». Κατ’ αναλογία σήμερα θα σας έλεγα ότι ο νόμος δεν ανήκει σ’ αυτούς που
τον γράφουν, αλλά σ’ αυτούς που τον έχουν ανάγκη, δηλαδή στους ανθρώπους..
Ένα τέτοιο παράδειγμα καλό, είναι το πολυνομοσχέδιο
του Υπουργείου Εσωτερικών κ. Πρόεδρε και θα μιλήσετε μετά, που έχει πολλές
χρήσιμες διατάξεις στην Αυτοδιοίκηση, που έγινε μετά από ένα γόνιμο, μακρύ
διάλογο.
Ζητώ την κατανόησή σας και την αντοχή σας, θα τα
πουν και οι συνάδελφοί μου. Τρία πράγματα: Είμαστε εδώ, ο καθένας μπορεί να
συμβάλλει στην Ένωση Περιφερειών, μπορούμε να πετύχουμε μαζί, όλοι μαζί με την
καθημερινή συμβολή μας στις προτάσεις μας, αλλά πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας
τις δυνάμεις πάντα τις δημιουργικές, τις επαναστατικές, τις απελευθερωτικές.
Ποιες είναι αυτές; Συνεργασία, συνέργια,
ειλικρίνεια, σεβασμός, πίστη, αγάπη, υπευθυνότητα και κυριολεξία. Εμείς αυτά τα
τηρούμε. Εμείς είμαστε εδώ, όποτε χρειάστηκε για την Ελλάδα, για τους Έλληνες
και τις Ελληνίδες είπαμε «παρών», και βάλαμε τα δυνατά μας, το αποδείξαμε,
είμαστε ένας δοκιμασμένος θεσμός, ένας θεσμός που προσέφερε πολλά, ένας θεσμός
που μπορεί να προσφέρει πολλά αλλά τώρα χρειάζεται στην κρίσιμη στιγμή τη
βοήθεια όλων σας.
Να είστε καλά! Σας ευχαριστώ πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου