Η συζήτηση – στο μέτρο που διεξάγεται- για τις
μεταρρυθμίσεις στη τοπική αυτοδιοίκηση εφόσον δεν είναι αποσπασματική και
προσχηματική δεν μπορεί παρά να είναι μία συζήτηση για την μεταρρύθμιση στο
Κράτος δηλαδή στο σύνολο του πολιτικού και διοικητικού συστήματος.
Κατά την άποψή μας οι μεταρρυθμίσεις στην
Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχουν στο
επίκεντρο το τέλος του πλέον συγκεντρωτικού κράτους στην Ευρώπη και το πέρασμα
σε μία νέα Πολυεπίπεδη Δημοκρατική Πολιτεία βασισμένη στην βαθιά αποκέντρωση
της δημόσιας εξουσίας προς τα κάτω, προς τον πολίτη και τις τοπικές κοινωνίες.
Η πολυεπίπεδη δημοκρατική διακυβέρνηση να βασίζεται στο Επιτελικό κεντρικό
Κράτος, στις Περιφέρειες και τους Δήμους εφαρμόζοντας για την κατανομή της
δημόσιας εξουσίας τις αρχές της εγγύτητας προς τον πολίτη και της
επικουρικότητας.
Η εμπειρία των μεταρρυθμίσεων που προηγήθηκαν την
δεκαετία του 80, η ίδρυση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, το Πρόγραμμα «Ιωάννης
Καποδίστριας», το «Πρόγραμμα Καλλικράτης» ανέδειξε, ως αχίλλειο πτέρνα της ουσιαστικής
αποκέντρωσης, την αδυναμία των δομικών και χωρικών αλλαγών να σπάσουν τον
απόρθητο κάστρο του συγκεντρωτισμού. Οι αλλαγές στις δομές και στις χωρικές
ενότητες, η δημιουργία αυτοδιοικητικών υποκειμένων με έκταση και πληθυσμό που
υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δεν αρκεί για να οδηγήσει στη πολυεπίπεδη
διακυβέρνηση με αποκέντρωση και ισχυρή αυτοδιοίκηση.
Απαιτείται ριζική τομή στο κέντρο του Κράτους. Να
σπάσει ο σκληρός συγκεντρωτισμός των Υπουργείων και οι συγκεντρωτικές αποφύσεις
στην περιφέρειά τους. Χρειάζεται ουσιαστικά ένα νέο κτίσιμο από τα θεμέλια. Ένα
νέο Κράτος με Επιτελικά Υπουργεία και αποκέντρωση όλων των δημόσιων πολιτικών
ως προς την εφαρμογή τους στις Περιφέρειες και τους Δήμους. Τούτο σημαίνει
συνεκτικό σχέδιο αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων πόρων και ανθρώπινου δυναμικού με
χρονοδιάγραμμα, επιχειρησιακό πρόγραμμα, με αρχή, μέση και τέλος. Χρειάζεται
γιαυτό ισχυρή και αμετακίνητη πολιτική βούληση από την Κυβέρνηση που θα το
επιχειρήσει, πλατύτερη ίσως συναίνεση και αταλάντευτη επιμονή. Αυτό όμως πρέπει
να γίνει προκειμένου η Ελλάδα να αποκτήσει το Κράτος που της χρειάζεται για να
αναγεννηθεί.
Σε αυτό το εγχείρημα θα υπάρξουν αντιστάσεις από
όλες εκείνες τις δυνάμεις που εκτρέφονται από τον συγκεντρωτισμό ή
επαναπαύονται στην συγκεντρωτική στασιμότητα. Δεν είναι λίγες, δεν είναι
ανίσχυρες, είναι πολλές και ποικίλες. Αλλά καμία μεγάλη Αλλαγή δεν γίνεται
χωρίς μάχες.
Στην «αρχιτεκτονική» της Πολυεπίπεδης Δημοκρατικής
Πολιτείας δεν χρειάζεται και δεν έχει θέση το «αποκεντρωμένο κεντρικό κράτος»
δηλαδή οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Οι αρμοδιότητες όταν δεν είναι επιτελικές
εθνικού επιπέδου περνάνε στις Περιφέρειες και στους Δήμους. Ήδη σήμερα οι
Αποκεντρωμένες Διοικήσεις πέρα από δίαυλο χειραγώγησης της Αυτοδιοίκησης
λειτουργούν και ως ανάχωμα σε όσες σημαντικές τομές επιχείρησε το Πρόγραμμα
«Καλλικράτης» όπως η θέσπιση του Ελεγκτή Νομιμότητας και της Αυτοτελούς
Υπηρεσίας Νομιμότητας που παραμένουν ακόμη στα «αζήτητα» διαιωνίζοντας την
κρατική εποπτεία διαμέσου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Βεβαίως
υπάρχουν πολλές αντιδράσεις από την συγκεντρωτική κουλτούρα των
Υπουργείων αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους διότι η Αποκέντρωση φέρνει
αλλαγές που τις φοβούνται. Με τις αντιστάσεις αυτές η «σκληρή» πολιτική βούληση της Αλλαγής πρέπει να
αναμετρηθεί και να τις αντιμετωπίσει.
Όπως έχουμε υποστηρίξει προ πολλού η κατάργηση των
Αποκεντρωμένων Διοικήσεων είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της
αποκέντρωσης με ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση αρκεί ασφαλώς να είναι μία κίνηση σε
ένα συνολικό συνεκτικό σχέδιο προς την ουσιαστική πολυεπίπεδη δημοκρατική
διακυβέρνηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου