ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ: 12 Αρχές της Καλής Διακυβέρνησης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η χρηστή διακυβέρνηση – η υπεύθυνη διεξαγωγή των δημοσίων υποθέσεων και η διαχείριση των δημοσίων πόρων – περιλαμβάνεται στις 12 Αρχές της Καλής Διακυβέρνησης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Οι 12 Αρχές κατοχυρώνονται στη στρατηγική για την καινοτομία και τη χρηστή διακυβέρνηση σε τοπικό επίπεδο, η οποία εγκρίθηκε με απόφαση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2008. Καλύπτουν θέματα όπως η ηθική συμπεριφορά, το κράτος δικαίου, η αποτελεσματικότητα και η αποτελεσματικότητα, διαφάνεια, χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και λογοδοσία.

Το Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης έχει αναπτύξει εργαλειοθήκες για να βοηθήσει τις τοπικές αρχές, και σε ορισμένες περιπτώσεις τις κεντρικές αρχές, να τηρούν αυτές τις αρχές και να παρέχουν έτσι καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες.

Το Ευρωπαϊκό Σήμα Αριστείας Διακυβέρνησης (ELoGE) απονέμεται σε τοπικές αρχές που έχουν επιτύχει υψηλό συνολικό επίπεδο χρηστής διακυβέρνησης, μετρούμενο σε σχέση με το σχετικό σημείο αναφοράς.

1. Συμμετοχή, Εκπροσώπηση, Δίκαιη Διεξαγωγή Εκλογών

Οι τοπικές εκλογές διεξάγονται ελεύθερα και δίκαια, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και την εθνική νομοθεσία, και χωρίς καμία νοθεία.

Οι πολίτες βρίσκονται στο επίκεντρο της δημόσιας δραστηριότητας και εμπλέκονται με σαφώς καθορισμένους τρόπους στη δημόσια ζωή σε τοπικό επίπεδο.

Όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να έχουν φωνή στη λήψη αποφάσεων, είτε άμεσα είτε μέσω νόμιμων ενδιάμεσων φορέων που εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους. Μια τέτοια ευρεία συμμετοχή βασίζεται στις ελευθερίες της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι.

Όλες οι φωνές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των λιγότερο προνομιούχων και των πιο ευάλωτων, ακούγονται και λαμβάνονται υπόψη στη λήψη αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής των πόρων.

Υπάρχει πάντα μια ειλικρινής προσπάθεια μεσολάβησης μεταξύ διαφόρων θεμιτών συμφερόντων και για την επίτευξη ευρείας συναίνεσης σχετικά με το τι είναι προς το καλύτερο συμφέρον ολόκληρης της κοινότητας και για το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό

Οι αποφάσεις λαμβάνονται σύμφωνα με τη βούληση των πολλών, ενώ τα δικαιώματα και τα έννομα συμφέροντα των λίγων γίνονται σεβαστά.

2. Ανταπόκριση

Οι στόχοι, οι κανόνες, οι δομές και οι διαδικασίες προσαρμόζονται στις θεμιτές προσδοκίες και ανάγκες των πολιτών.

Οι δημόσιες υπηρεσίες παρέχονται και τα αιτήματα και τα παράπονα ανταποκρίνονται σε εύλογο χρονικό διάστημα.

3. Αποτελεσματικότητα και Αποδοτικότητα

Τα αποτελέσματα ανταποκρίνονται στους συμφωνημένους στόχους.

Γίνεται η καλύτερη δυνατή χρήση των διαθέσιμων πόρων.

Τα συστήματα διαχείρισης απόδοσης καθιστούν δυνατή την αξιολόγηση και τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών.

Οι έλεγχοι διενεργούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την αξιολόγηση και τη βελτίωση της απόδοσης.

4. Ανοιχτότητα και Διαφάνεια

Οι αποφάσεις λαμβάνονται και εκτελούνται σύμφωνα με κανόνες και κανονισμούς.

Υπάρχει δημόσια πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που δεν είναι διαβαθμισμένες για σαφώς καθορισμένους λόγους όπως προβλέπει ο νόμος (όπως η προστασία της ιδιωτικής ζωής ή η διασφάλιση της δίκαιης διαδικασίας προμήθειας).

Οι πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις, την εφαρμογή των πολιτικών και τα αποτελέσματα διατίθενται στην τοπική κοινωνία με τέτοιο τρόπο που της επιτρέπει να παρακολουθεί αποτελεσματικά και να συνεισφέρει στο έργο της τοπικής αρχής.

5. Κράτος Δικαίου

Οι τοπικές αρχές τηρούν το νόμο και τις δικαστικές αποφάσεις.

Οι κανόνες και οι κανονισμοί θεσπίζονται σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος και επιβάλλονται αμερόληπτα.

6. Ηθική Συμπεριφορά

Το δημόσιο αγαθό τίθεται πάνω από τα ατομικά συμφέροντα.

Υπάρχουν αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση κάθε μορφής διαφθοράς.

Οι συγκρούσεις συμφερόντων δηλώνονται έγκαιρα και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα πρέπει να απέχουν από τη λήψη σχετικών αποφάσεων.

7. Ικανότητα και ικανότητα

Οι επαγγελματικές δεξιότητες όσων ασκούν διακυβέρνηση διατηρούνται και ενισχύονται συνεχώς προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση και ο αντίκτυπός τους.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι παρακινούνται να βελτιώνουν συνεχώς τις επιδόσεις τους.

Δημιουργούνται και χρησιμοποιούνται πρακτικές μέθοδοι και διαδικασίες προκειμένου να μετατραπούν οι δεξιότητες σε ικανότητα και να παραχθούν καλύτερα αποτελέσματα.

8. Καινοτομία και άνοιγμα στην αλλαγή

Αναζητούνται νέες και αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα και αξιοποιούνται οι σύγχρονες μέθοδοι παροχής υπηρεσιών.

Υπάρχει ετοιμότητα να πιλοτάρουμε και να πειραματιστούμε νέα προγράμματα και να μάθουμε από την εμπειρία άλλων.

Δημιουργείται κλίμα ευνοϊκό για την αλλαγή προς το συμφέρον της επίτευξης καλύτερων αποτελεσμάτων.

9. Βιωσιμότητα και Μακροπρόθεσμος Προσανατολισμός

Οι ανάγκες των μελλοντικών γενεών λαμβάνονται υπόψη στις τρέχουσες πολιτικές.

Η βιωσιμότητα της κοινότητας λαμβάνεται συνεχώς υπόψη.

Οι αποφάσεις πασχίζουν να εσωτερικεύουν όλα τα κόστη και να μην μεταφέρουν προβλήματα και εντάσεις, περιβαλλοντικά, διαρθρωτικά, χρηματοοικονομικά, οικονομικά ή κοινωνικά, στις μελλοντικές γενιές.

Υπάρχει μια ευρεία και μακροπρόθεσμη προοπτική για το μέλλον της τοπικής κοινωνίας μαζί με μια αίσθηση του τι χρειάζεται για μια τέτοια ανάπτυξη.

Υπάρχει κατανόηση της ιστορικής, πολιτιστικής και κοινωνικής πολυπλοκότητας στην οποία βασίζεται αυτή η προοπτική.

10. Σωστή Οικονομική Διαχείριση

Οι χρεώσεις δεν υπερβαίνουν το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και δεν μειώνουν υπερβολικά τη ζήτηση, ιδιαίτερα στην περίπτωση σημαντικών δημόσιων υπηρεσιών.

Παρατηρείται σύνεση στη χρηματοοικονομική διαχείριση, συμπεριλαμβανομένης της σύναψης και χρήσης δανείων, στην εκτίμηση των πόρων, των εσόδων και των αποθεματικών και στη χρήση έκτακτων εσόδων.

Εκπονούνται πολυετή σχέδια προϋπολογισμού, με διαβούλευση με το κοινό.

Οι κίνδυνοι εκτιμώνται και διαχειρίζονται σωστά, μεταξύ άλλων με τη δημοσίευση ενοποιημένων λογαριασμών και, στην περίπτωση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με ρεαλιστικό επιμερισμό των κινδύνων.

Η τοπική αρχή λαμβάνει μέρος σε ρυθμίσεις για διαδημοτική αλληλεγγύη, δίκαιη κατανομή των βαρών και των οφελών και μείωση των κινδύνων (συστήματα εξίσωσης, διαδημοτική συνεργασία, αμοιβαιοποίηση των κινδύνων…).

11. Ανθρώπινα Δικαιώματα, Πολιτιστική Πολυμορφία και Κοινωνική Συνοχή

Στη σφαίρα επιρροής της τοπικής αρχής, τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται σεβαστά, προστατεύονται και εφαρμόζονται και καταπολεμούνται οι διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο.

Η πολιτιστική πολυμορφία αντιμετωπίζεται ως πλεονέκτημα και καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι όλοι έχουν μερίδιο στην τοπική κοινωνία, ταυτίζονται μαζί της και δεν αισθάνονται αποκλεισμένοι.

Προωθείται η κοινωνική συνοχή και η ένταξη των μειονεκτικών περιοχών.

Η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες διατηρείται, ιδίως για τα πλέον μειονεκτούντα τμήματα του πληθυσμού.