Η αφαίρεση των Υπηρεσιών Δόμησης από τους Δήμους αντίκειται στο Σύνταγμα.

 Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η διαφαινόμενη πρόθεση της Κυβέρνησης να αφαιρέσει τις Υπηρεσίες Δόμησης από τους Δήμους και να τις συγκεντρώσει σε κεντρικό επίπεδο ή έστω στις Περιφέρειες είναι μία ακόμη επιλογή ακραίου συγκεντρωτισμού που έρχεται σε αντίθεση με το συνταγματικό πλαίσιο της αποκέντρωσης, και κυρίως με την συνταγματική προστασία της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Πριν από την προσέγγιση του ζητήματος υπό το πρίσμα των συνταγματικών διατάξεως αξίζει να αναφερθούμε στο πραγματικό πολιτικό διακύβευμα.

Οι Υπηρεσίες Δόμησης, οι γνωστές και ενίοτε «αμαρτωλές» Πολεοδομίες, έως το 2010 ανήκαν στην αρμοδιότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, «προίκα» από την πάλαι ποτέ κρατική νομαρχία. Η συγκρότηση των Δήμων του Προγράμματος Καλλικράτης, Δήμων εκτεταμένων σε έκταση και πληθυσμό αναπόφευκτα οδήγησε στην εύλογη επιλογή της μεταφοράς  των Υπηρεσιών Δόμησης στους Δήμους. Εξάλλου αυτό υπήρξε διαχρονικό αίτημα της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης και ήδη πολλοί Δήμοι, πρωτεύουσες Νομών και όχι μόνο, είχε αναλάβει την άσκηση αυτής της αρμοδιότητας.

Ο Κοινωνικός Συνεταιρισμός High Mountains έγινε πρόσφατα μέλος του Euromontana!

Ο Κοινωνικός Συνεταιρισμός High Mountains έγινε πρόσφατα μέλος του Euromontana! Ο οργανισμός λειτουργεί ως Κέντρο Υποστήριξης Ορεινών Κοινοτήτων στο Ζαγόρι και στοχεύει στην υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων και στην προώθηση της αναζωογόνησης παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στα ορεινά χωριά της Πίνδου.

Με την ένταξή τους στο Euromontana, στοχεύουν στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών σχετικά με την αγροτική ανάπτυξη και αναζωογόνηση, καθώς και στη συμβολή τους σε πολιτικές και ερευνητικές εργασίες σε αυτόν τον τομέα. Καθώς ο κύριος στόχος του οργανισμού μας είναι η υποστήριξη και η ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητο να γίνουμε μέρος ενός δικτύου που συμμερίζεται τις αξίες μας και επικεντρώνεται στους ίδιους στόχους: τη διατήρηση του ιδιαίτερου και εύθραυστου οικοσυστήματος των βουνών και την παροχή καλύτερου βιοτικού επιπέδου στον τοπικό πληθυσμό. Σωτήρης Τσουκαρέλης, ιδρυτής και πρόεδρος του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Υψηλών Βουνών

Κύριες αποστολές των Υψηλών Βουνών

Ο Κοινωνικός Συνεταιρισμός είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που λειτουργεί σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:

Πρόταση Στρατηγικής για την Ενέργεια στις Ορεινές Περιοχές. Έγγραφο Θέσης του δικτύου Euromontana * (2010)

Τελικές συστάσεις

 Υπογράφηκε από τον Πρόεδρο της EUROMONTANA στο Chiuro (Sondrio, Ιταλία) στις 20 Νοεμβρίου 2009.

 

 Οι ορεινές περιοχές είναι παραγωγοί ενέργειας από ένα μείγμα πόρων και επιθυμούν να διαπραγματευτούν τη χρήση αυτών των φυσικών πόρων με μεγαλύτερη ισότητα. Συγκεκριμένα, πρέπει να θεσπιστεί μια σταθερή πολιτική που να θεωρεί όλους τους ορεινούς ενεργειακούς πόρους ζωτικής σημασίας για το μέλλον του ενεργειακού μας πλέγματος, ανανεώνοντας και εκσυγχρονίζοντας τις υπάρχουσες υποδομές παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας και καθιστώντας τες πιο αποδοτικές, παρέχοντας δίκαιη αποζημίωση στις περιοχές που καταλαμβάνονται από ενεργειακές εγκαταστάσεις, διασφαλίζοντας μια νέα «διακυβέρνηση» μεταξύ των κεντρικών κυβερνήσεων και των τοπικών και εδαφικών οντοτήτων (για παράδειγμα, οι «πολιτικές ορεινών όγκων» που αναπτύχθηκαν στη Γαλλία). Τα βουνά έχουν ειδικό καθεστώς ως παρατηρητήριο και εργαστήριο κλιματικής αλλαγής και έχουν λύσεις να προσφέρουν στην Ευρώπη. Οι ορεινές μας περιοχές βιώνουν ήδη τις αλλαγές στο κλίμα που αλλάζουν τον τρόπο ζωής και την οικονομία των ορεινών κοινοτήτων. Όσο λυπηρό κι αν είναι αυτό, η Euromontana ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επωφεληθεί από αυτό και να επενδύσει στις ορεινές κοινότητες τώρα. Όχι μόνο για τη δική τους επιβίωση, αλλά και ως ένα μέρος που επιτρέπει στην υπόλοιπη Ευρώπη και τον κόσμο να αναπτύξουν εφαρμόσιμες προσαρμογές στα προβλήματα της ζωής με την κλιματική αλλαγή. Οι ορεινές περιοχές αποτελούν επομένως ένα σημαντικό μέρος στις συζητήσεις της Ευρώπης για την ενεργειακή πολιτική και προτείνουν εννέα βασικές έννοιες για την ανάπτυξη και την ενθάρρυνση μιας συγκεκριμένης ενεργειακής πολιτικής σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων τα επόμενα χρόνια: 

Μελλοντικός προϋπολογισμός της ΕΕ: ​​Οι περιφέρειες και οι πόλεις είναι απαραίτητες για τη μεταρρύθμιση των επενδύσεων της ΕΕ

 λέει ο Πρόεδρος της ΕτΠ στους εθνικούς ηγέτες

 

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ), Kata Tüttő

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ), Kata Tüttő, και η εισηγήτρια της ΕτΠ, Isabelle Boudineau, απευθύνθηκαν στους Υπουργούς της ΕΕ που συγκεντρώθηκαν σε άτυπη συνάντηση στη Βαρσοβία, ζητώντας μια ισχυρή και εκσυγχρονισμένη Πολιτική Συνοχής μετά το 2027.

Η Πρόεδρος Tüttő, η οποία συμμετείχε στη συνάντηση των εθνικών υπουργών που είναι αρμόδιοι για την Πολιτική Συνοχής για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες, υπογράμμισε τον λόγο για τον οποίο η Ευρώπη και οι πολίτες της χρειάζονται μια ισχυρή και εκσυγχρονισμένη Πολιτική Συνοχής για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις. «Τα εδάφη και οι τόποι έχουν σημασία», είπε. «Η αναζήτηση κερδών αποδοτικότητας, γρήγορων λύσεων, οικονομιών κλίμακας και αριστείας δεν θα πρέπει να καθιστά τις πολιτικές της ΕΕ χωρικά τυφλές. Χρειαζόμαστε όλες οι πολιτικές της ΕΕ να είναι εδαφικά ευαίσθητες. Για να αντιμετωπίσουμε τη σημερινή «πολυκρίση» — που χαρακτηρίζεται από γεωπολιτική αστάθεια, κλιματική αναστάτωση, κοινωνική ανισότητα και οικονομική αβεβαιότητα — η Ευρώπη πρέπει να κινητοποιήσει την ενέργεια, τη φιλοδοξία, την καινοτομία και την ηγετική ικανότητα όλων των επιπέδων διακυβέρνησης: από τις μικρότερες κοινότητες έως τους δημάρχους των μητροπόλεων και τους ηγέτες των περιφερειών. Η Πολιτική Συνοχής είναι αυτό που τους συνδέει όλους και πρέπει να παραμείνει η ραχοκοκαλιά της ενότητας και της ανθεκτικότητας της Ευρώπης».

Κάλεσε, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να αγωνιστούν για τη διατήρηση των πόρων που διατίθενται για την Πολιτική Συνοχής στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ «τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο με αυτούς της περιόδου 2021-27».

Η «διπλή ψήφος» στις αυτοδιοικητικές εκλογές: Ένα εργαλείο νομιμοποίησης ή αλλοίωσης της λαϊκής βούλησης;

Από τον «πρωθυπουργοκεντρισμό», στην «δημαρχοκεντρική» Επιτελική Τάξη;

Του Ηλία Παναγιωτακάκου

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται η πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών για την εισαγωγή νέου εκλογικού μοντέλου στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2028, που θα επιτρέπει στον ψηφοφόρο να δηλώνει δύο προτιμήσεις: έναν κύριο και έναν εναλλακτικό συνδυασμό στο ίδιο ψηφοδέλτιο.

Τι σημαίνει Δημοκρατία όταν οι διαδικασίες της τροποποιούνται με τρόπο που, αντί να υπηρετούν τη λαϊκή κυριαρχία, τη μεταφράζουν σε τεχνικό αποτέλεσμα; Η κυβερνητική πρόταση για «διπλή ψήφο» στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2028 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σύγχυσης: μια φαινομενικά καινοτόμα παρέμβαση, που όμως εδράζεται σε μια βαθιά πολιτική σκοπιμότητα – να ελέγξει, να προβλέψει και τελικά να χειραγωγήσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Αθηναϊκή Ενεργειακή Συμμαχία: Ψήφισμα για την Ενεργειακή Δημοκρατία στην Αυτοδιοίκηση

Την Παρασκευή 11 Απριλίου 2025, στο πλαίσιο της Αθηναϊκής Ενεργειακής Συμμαχίας, ολοκληρώθηκε στο Δημαρχιακό Μέγαρο Αθηνών, συνάντηση εργασίας και υπογραφή ψηφίσματος με Δημάρχους και εκπροσώπους Δήμων από όλη την χώρα, με θέμα την «Ενεργειακή Δημοκρατία στην Αυτοδιοίκηση».  Συγκεκριμένα, συν-υπεγράφη:

1. Δίκαιη Πρόσβαση στον Ηλεκτρικό Χώρο για ΟΤΑ και Ενεργειακές Κοινότητες ΟΤΑ

Ζητείται η θεσμοθέτηση και άμεση εφαρμογή ρυθμίσεων που θα εξασφαλίζουν πρόσβαση στον ηλεκτρικό χώρο για έργα ενεργειακών κοινοτήτων ΟΤΑ, με έμφαση σε έργα που εξυπηρετούν δημοτικές υποδομές και ευάλωτα νοικοκυριά. Για τα έργα αυτά πρέπει να εφαρμόζεται το μοντέλο του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. Συγκεκριμένα:

-Σύμφωνα με τον νόμο 5016/24 άρθρο 105 παρ.10.: «Οι επιλέξιμοι σταθμοί του Προγράμματος (Απόλλων)  προβαίνουν αμελλητί σε τροποποίηση ή έκδοση των  απαιτούμενων αδειών για την εγκατάσταση τους. Οι αρμόδιες αρχές χειρίζονται τις σχετικές αιτήσεις κατά απόλυτη προτεραιότητα».

Οι επιλέξιμοι σταθμοί αφορούν έργα για κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των ΟΤΑ. Συνεπώς, ζητείται η επέκταση της εν λόγω πρόβλεψης σε όλες τις ενεργειακές κοινότητες ΟΤΑ που αποσκοπούν στην κάλυψη ενεργειακών αναγκών δημοτικών υποδομών και ευάλωτων καταναλωτών.

– Σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ.1. του ν.5151/24:«Για την κάλυψη καταναλώσεων των εγκαταστάσεων που ανήκουν σε ή διαχειρίζονται φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως ορίζεται στην περ. β της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), επιτρέπεται η εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού».

Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης αποτελούν και οι ΟΤΑ. Συνεπώς, ζητείται να ανοίξει άμεσα η συγκεκριμένη κατηγορία για υποδοχή αιτημάτων όρων σύνδεσης, με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης με εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.

 

Ανοικτή Διακυβέρνηση. Η Διακήρυξη της OGP

 

H Open Government Partnership ( OGP) βασίζεται στην ιδέα ότι μια ανοιχτή διακυβέρνηση είναι πιο προσιτή, πιο ανταποκρινόμενη και πιο υπεύθυνη στους πολίτες και ότι η βελτίωση της σχέσης μεταξύ των ανθρώπων και της κυβέρνησής τους έχει μακροπρόθεσμα, εκθετικά οφέλη για όλους.

Το OGP είναι μια ευρεία εταιρική σχέση που περιλαμβάνει μέλη σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και χιλιάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Μέσω της εταιρικής σχέσης, αυτές οι ισχυρές δυνάμεις συνεργάζονται για να συν-δημιουργήσουν διετές σχέδια δράσης με συγκεκριμένα βήματα – δεσμεύσεις – σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων.

Αυτό το μοναδικό μοντέλο διασφαλίζει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ή η άμεση συμμετοχή των πολιτών διαδραματίζουν ρόλο στη διαμόρφωση και την επίβλεψη των κυβερνήσεων. Συλλογικά, περισσότερες από 4.000 δεσμεύσεις έχουν αναληφθεί παγκοσμίως.

Από την ίδρυσή του το 2011, το OGP έχει αναπτυχθεί σε 75 χώρες και 150 τοπικές δικαιοδοσίες που εργάζονται μαζί με χιλιάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Κάθε μέλος υποβάλλει ένα σχέδιο δράσης που δημιουργήθηκε από κοινού με την κοινωνία των πολιτών που περιγράφει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την ενίσχυση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της συμμετοχής του κοινού στην κυβέρνηση. 

OPEN GOVERNMENT DECLARATION

ΔΗΛΩΣΗ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Σεπτέμβριος 2011

Ως μέλη της Εταιρικής Σχέσης Ανοικτής Διακυβέρνησης, δεσμευμένοι στις αρχές που κατοχυρώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά της διαφθοράς και σε άλλα ισχύοντα διεθνή κείμενα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη χρηστή διακυβέρνηση:

Αναγνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο απαιτούν μεγαλύτερο άνοιγμα στην κυβέρνηση. Ζητούν μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες υποθέσεις και αναζητούν τρόπους για να κάνουν τις κυβερνήσεις τους πιο διαφανείς, ανταποκρινόμενες, υπεύθυνες και αποτελεσματικές.

Πρόσθετο Πρωτόκολλο του Ευρωπαϊκού Χάρτη Αυτονομίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με το δικαίωμα συμμετοχής στις υποθέσεις των ΟΤΑ

Ουτρέχτη, 16.XI.2009

Προοίμιο

Τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που υπογράφουν το παρόν πρόσθετο Πρωτόκολλο του Ευρωπαϊκού Χάρτη Αυτονομίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (εφεξής «ο Χάρτης»)

Εκτιμώντας ότι σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η επίτευξη μεγαλύτερης ενότητας μεταξύ των μελών του με στόχο τη διαφύλαξη και την προαγωγή των ιδεωδών και των αρχών που αποτελούν κοινή τους κληρονομιά·

Εκτιμώντας ότι το δικαίωμα συμμετοχής στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων συγκαταλέγεται στις δημοκρατικές αρχές τις οποίες συμμερίζονται όλα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης·

Εκτιμώντας ότι η εξέλιξη που σημειώθηκε στα κράτη-μέλη ανέδειξε την πρωταρχική σημασία της αρχής αυτής για την αυτονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης·

Εκτιμώντας ότι θα ήταν σκόπιμο ο Χάρτης να περιλαμβάνει συμπληρωματικές  διατάξεις που να διαφυλάττουν το δικαίωμα συμμετοχής στις υποθέσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης·

Έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών στις 27 Νοεμβρίου 2008·

Έχοντας επίσης υπόψη τη Διακήρυξη και το Σχέδιο Δράσης που υιοθετήθηκαν κατά την 3η Σύνοδο Κορυφής των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Βαρσοβία, 16 και 17 Μαΐου 2005),

Συμφώνησαν τα ακόλουθα:

Τοπική και περιφερειακή δημοκρατία στην Ελλάδα: Σύσταση 372 (2015) του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών Συμβουλίου της Ευρώπης

Σύσταση 372 (2015)[1] TOC 28η ΣΥΝΟΔΟΣ/ Στρασβούργο 24-26 Μαρτίου 2015

                                                       Οι συνεισηγητες της Σύστασης

Gudrun MOSLER-TÖRNSTRÖM, Αυστρία (R, SOC).

Artur TORRES PEREIRA, Πορτογαλία (L, EPP/CCE)

Σύσταση 372 (2015)[1] TOC

1. Το Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφέρεται στα:

α. Άρθρο 2, παράγραφος 1.β. της Νομικής Απόφασης CM/Res(2011)2 σχετικά με το Κογκρέσο, που προβλέπει ότι ένας από τους στόχους του Κογκρέσου θα είναι η "υποβολή προτάσεων στην Επιτροπή Υπουργών με σκοπό την προαγωγή της τοπικής και περιφερειακής δημοκρατίας",

β. Άρθρο 2, παράγραφος 3 της Νομικής Απόφασης  CM/Res(2011)2 σχετικά με το Κογκρέσο, που ορίζει ότι "Το Κογκρέσο θα προετοιμάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα εκθέσεις ανά χώρα για την κατάσταση της τοπικής και περιφερειακής δημοκρατίας σε όλα τα κράτη μέλη και σε κράτη που έχουν υποβάλει αίτηση ένταξης στο Συμβούλιο της Ευρώπης και θα διασφαλίζει, ειδικότερα, ότι εφαρμόζονται οι αρχές  του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης",

γ. Ψήφισμα 307 (2010) REV2 για τις διαδικασίες παρακολούθησης των υποχρεώσεων και των δεσμεύσεων τις οποίες ανέλαβαν τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης σε σχέση με την επικύρωση του Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης,

δ. Ψήφισμα 299 (2010) του Κογκρέσου σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε από το Κογκρέσο στη Διάσκεψη των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης αρμόδιων για την Τοπική και Περιφερειακή Κυβέρνηση (Ουτρέχτη, Ολλανδία, 16‑17 Νοεμβρίου 2009), που ορίζει ότι το Κογκρέσο θα χρησιμοποιήσει το Πλαίσιο Αναφοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Περιφερειακή Δημοκρατία στις δραστηριότητες παρακολούθησης, καθώς και την απάντηση που διατύπωσε η Επιτροπή Υπουργών του Κογκρέσου στη σύσταση 282 (2010) (CM / Cong (2011) Rec 282final, ενθαρρύνοντας τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να λαμβάνουν υπόψη τα παραπάνω Πλαίσιο Αναφοράς,

ε. Σύσταση  219 (2007) του Κογκρέσου σχετικά με το καθεστώς των πρωτευουσών,

στ. Το συνημμένο επεξηγηματικό υπόμνημα για την τοπική και περιφερειακή δημοκρατία στην Ελλάδα.

Πέρα από τις εκλογές: Η χρήση μεθόδων διαβούλευσης σε ευρωπαϊκούς Δήμους και Περιφέρειες

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΚΟΓΚΡΕΣΟΥ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Εισηγητής:
Karl-Heinz LAMBERTZ,
 Βέλγιο (R, SOC/G/PD)

Ψήφισμα 480/42η ΣΥΝΕΔΡΙΑ/Εκθεση/CG(2022)42-12τελικός/23 Μαρτίου 2022

ΨΗΦΙΣΜΑ

1. Το Συνέδριο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης (εφεξής «το Συνέδριο») αναφέρεται:

1. Άρθρο 3.2 του Ευρωπαϊκού Χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (εφεξής «ο Χάρτης»).

2. Στο πρόσθετο πρωτόκολλο στον Ευρωπαϊκό Χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με το δικαίωμα συμμετοχής στις υποθέσεις τοπικής αρχής, ιδίως το άρθρο 2.2.ii.a·

3. Στις Προτεραιότητες του Συνεδρίου 2021-2026, ιδίως Προτεραιότητα β: Δημοκρατικές κοινωνίες: ποιότητα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και συμμετοχή των πολιτών·

4. Στο Ψήφισμα 326 (2011) του Κογκρέσου σχετικά με τη συμμετοχή των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο στην Ευρώπη·

5. Στο Ψήφισμα 452 (2019) του Κογκρέσου σχετικά με τον αναθεωρημένο κώδικα ορθής πρακτικής για τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

6. Στην Ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, ιδίως τον Στόχος 16: Προώθηση ειρηνικών και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνιών για βιώσιμη ανάπτυξη, παροχή πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους και οικοδόμηση αποτελεσματικών, υπεύθυνων και χωρίς αποκλεισμούς θεσμών σε όλα τα επίπεδα.

Υδατικοί πόροι υπό πίεση: προς καλύτερη τοπική και περιφερειακή διακυβέρνηση

ΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΓΚΡΕΣΟΥ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (Congress of Local and Regional Authorities0

48η ΣΥΝΕΔΡΙΑ/ Έκθεση/ CG(2025)48-14 prov/ 8 Ιανουαρίου 2025

Επιτροπή Διακυβέρνησης, Δέσμευσης των Πολιτών και Περιβάλλοντος (Επιτροπή Διακυβέρνησης)

Οι Συνεισηγητές της Έκθεσης  
Teuvo HATVA, Φινλανδία (R, ILDG)
Heiða Björg HILMISDOTTIR,
Ισλανδία (L, SOC/G/PD) 

Περίληψη

Η ποσότητα και η ποιότητα του νερού είναι καθοριστικής σημασίας για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο υδάτινος πόρος. Η κλιματική αλλαγή και η αστικοποίηση θέτουν τη χρήση του νερού υπό αυξημένη πίεση. Η τρέχουσα χρήση νερού είναι κυρίως γραμμική και μη βιώσιμη. Οι  τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι σε θέση να εφαρμόσουν βιώσιμη διαχείριση του νερού χάρη στις αρμοδιότητες τοπικού σχεδιασμού, την εγγύτητα με όλους τους χρήστες νερού και το δίκτυο των ενδιαφερομένων που επηρεάζουν κατά κάποιο τρόπο τη χρήση του νερού στην κοινωνία. Η αειφόρος διακυβέρνηση των υδάτων θα πρέπει να βασίζεται στη φυσική κίνηση του νερού (της λεκάνης απορροής και της δεξαμενής υπόγειων υδάτων), δεδομένου ότι το νερό κινείται πέρα ​​από διοικητικά και εθνικά σύνορα. Η διακυβέρνηση των υδάτων θα πρέπει να είναι προσανατολισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα, δίνοντας έμφαση στη δίκαιη πρόσβαση στο νερό και δημοκρατική, με τη συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης και όλων των σχετικών ενδιαφερομένων.

Η αειφόρος διακυβέρνηση των υδάτων είναι μια διαδικασία που πρέπει να καθοδηγείται και να στελεχώνεται από ανθρώπους, των οποίων οι τοπικοί και περιφερειακοί πολιτικοί μπορούν να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του έργου για το μέλλον. Αυτή η εργασία πρέπει να οργανωθεί χωρίς αποκλεισμούς, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαδικασία τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Το νερό είναι ένας μοναδικός πόρος χωρίς τον οποίο κανένα ζωντανό πλάσμα στη Γη δεν μπορεί να επιβιώσει. Η στρατηγική διακυβέρνηση των υδάτων από τοπικούς και περιφερειακούς εκλεγμένους εκπροσώπους είναι επομένως ζωτικής σημασίας.

Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 101 &102 Συντ.

 Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

 

Το παρόν κείμενο είναι απόσπασμα από το βιβλίο μου: Δημήτρης Ι. Κατσούλης, ΤΟΜΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες πέρα από τον «Καλλικράτη» και τον «Κλεισθένη Ι» Εκδόσεις Δεδεμάδη. Αθήνα, 2019, σελ.444-454

 

Στο ως άνω Βιβλίο μου από το 2019 διατύπωσα την παρακάτω πρόταση αναθεώρησης των άρθρων 101 και 102 Συντ. Η αναδημοσίευση σκοπεύει στην συνεισφορά στον διάλογο για την Αλλαγή στο Κράτος ήτοι την μετάβαση σε ένα σύστημα Πολυεπίπεδης Δημοκρατικής Συγκρότησης με πραγμάτωση της ουσιαστικής αποκέντρωσης και της μεταφοράς της εξουσίας πλησιέστερα στον πολίτη έτσι ώστε η συμμετοχή του να είναι εφικτή και πραγματική αλλά και η λογοδοσία των δημοσίων εξουσιών να καθίσταται πραγματική εμπεδώνοντας έτσι την αρχή της διαφάνειας. Ο συγκεντρωτισμός αποξενώνει τον πολίτη από την δημόσια εξουσία, αποκλείει την πραγματική λογοδοσία και εμπεδώνει την αδιαφάνεια.

Στο παρακάτω κείμενο όπου γίνεται λόγος για «επιτελικό κράτος» δεν έχει καμία σχέση με το «επιτελικό κράτος του Ν.  4622/2019 το οποίο είναι κυρίως συγκεντρωτικό καθώς δεν υφίσταται κατά κυριολεξία επιτελικό κράτος χωρίς ταυτόχρονη αποκέντρωση των εκτελεστικών λειτουργιών στα παρακάτω επίπεδα διακυβέρνησης.

 

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΟΔΟΞΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

 

Η Διάσκεψη των Περιφερειακών Θαλάσσιων Περιφερειών (CRPM) εκπροσωπεί περισσότερες από 150 περιφερειακές αρχές που ανήκουν σε 24 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα κράτη. Οργανωμένη σε γεωγραφικές επιτροπές, η CRPM εργάζεται για να θέσει την αρμονική εδαφική ανάπτυξη στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτικών της.

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΟΔΟΞΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

 Εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση της CRPM, 4 Οκτωβρίου 2024, Gozo (Μάλτα)

Την τελευταία δεκαετία, η πολιτική δράση σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο επικεντρώθηκε κυρίως στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα, δεν περνάει μέρα χωρίς να αντιμετωπίζουμε αυξανόμενες ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (ακραία καιρικά φαινόμενα, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, υπερθέρμανση του πλανήτη και λιώσιμο των παγετώνων, αύξηση των ανθρώπινων ασθενειών κ.λπ.). Οι προσπάθειες για την προώθηση της εδαφικής ανθεκτικότητας και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή πρέπει επίσης να δώσουν προτεραιότητα στη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας. Η ενσωμάτωση των προβληματισμών για τη βιοποικιλότητα στις κλιματικές πολιτικές βελτιώνει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων, μειώνοντας έτσι την ευπάθεια στις κλιματικές επιπτώσεις.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενόψει των νέων πολιτικών για την προγραμματική περίοδο 2028-2034, θα είναι σημαντικό να δοθεί πολύ μεγαλύτερη σημασία στις ενέργειες προσαρμογής και πρόληψης των κινδύνων. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της αναθεώρησης του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου (νόμος για το κλίμα), του επαναπροσανατολισμού των στρατηγικών πρωτοβουλιών της ΕΕ (αποστολή προσαρμογής), της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της πολιτικής συνοχής (π αναθεώρηση του περιφερειακές στρατηγικές προσαρμογής και συναφή πολυετή κοινά σχέδια δράσης). Η δράση της ΕΕ πρέπει να συμβαδίζει με μια ισχυρότερη πολιτική δυναμική σε εθνικό επίπεδο. Από την άποψη αυτή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμάσουν τετραετείς εθνικούς στόχους προσαρμογής για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο των επιμέρους τροχιών των κρατών στην επίτευξη των στόχων προσαρμογής τους.

Ο νέος πρότυπος Κανονισμός των Περιφερειακών Συμβουλίων βλάπτει σοβαρά την λογοδοσία.

 Σοβαρό πλήγμα για την δημοκρατική λειτουργία των Συμβουλίων η κατάργηση των επερωτήσεων 

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη*

Ο πρότυπος κανονισμός του Περιφερειακού Συμβουλίου, παρότι πέρασε ένας χρόνος από την έναρξη της περιφερειακής περιόδου 2024-2028, μόλις στις 17.2.2025 τέθηκε σε ισχύ με τη δημοσίευσή του στην εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 642 Β/17.2.2025).

Ο υπογράφων υφυπουργός κατά την προσφιλή επικοινωνιακή πρακτική των πομφολύγων δηλώσεων  παρουσίασε τον νέο πρότυπο κανονισμό και τον αντίστοιχο των δημοτικών συμβουλίων  ως «ένα μεγάλο πρώτο βήμα για την λειτουργική εφαρμογή ενός πλήρους, συστηματικού και αποτελεσματικού πλαισίου λειτουργίας τόσο των Περιφερειακών όσο και των Δημοτικών Συμβουλίων που θα επιτρέπει εφεξής και θα ενισχύει την επιτυχή παραγωγική διοίκηση των Περιφερειών και των Δήμων ενώ θα διασφαλίζει παράλληλα την εκπλήρωση της αποστολής τους και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος των τοπικών κοινωνικών, σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος»

Η πραγματικότητα είναι όμως διαφορετική. Ο νέος πρότυπος κανονισμός του Περιφερειακού Συμβουλίου είναι καταρχήν μία προσαρμογή του προηγούμενου στις νέες τροποποιήσεις της νομοθεσίας όπως π.χ. η ειδική συνεδρίαση της λογοδοσίας και μάλιστα με διάθεση περιχαράκωσης  και  περιορισμού των δικαιωμάτων των Περιφερειακών Συμβούλων.

Η μοναδική ή έστω η πλέον σοβαρή αλλαγή που φέρνει ο νέος Κανονισμός είναι η κατάργηση των επερωτήσεων, δηλαδή των προφορικών ερωτήσεων που είχαν δικαίωμα οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι να απευθύνουν δια ζώσης στον Περιφερειάρχη για να λάβουν άμεσες απαντήσεις. Ήταν ένας θεσμός πολιτικού ελέγχου δανεικός από την κοινοβουλευτική νομοθεσία ο οποίος παρότι δεν είχε καταστρωθεί από τον νομοθέτη εν τούτοις είχε εισαχθεί με τους πρότυπους κανονισμούς στην λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου. Αυτόν τον πλέον άμεσο και ουσιαστικό θεσμό πολιτικού ελέγχου ο νέος Πρότυπος Κανονισμός του κ. Σπανάκη τον καταργεί.

Ο νέος Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου.

 

Απόφ. ΥΠΕΣ 6327/5.2.2025   -   ΦΕΚ 642/Β/17.2.2025

Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου. 

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) Της παρ. 6 του άρθρου 167 του ν. 3852/2010 (Α΄87),

β) του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του

άρθρου 119 του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης» (Α’ 133),

γ) του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους- Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119),

δ) του π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123),

ε) του π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων- Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών- Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130),

στ) του π.δ. 32/2024 «Διορισμός Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 91),

ζ) της υπ’ αρ. 948/2024 κοινής απόφασης Πρωθυπουργού και Υπουργού Εσωτερικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εσωτερικών, Βασίλειο - Πέτρο Σπανάκη» (Β’ 3716),

η) του π.δ. 141/23.11.2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εσωτερικών» (Α’ 180).

2. Την υπ’ αρ. 1013/18.11.2024 επιστολή της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.), με την οποία διαβιβάζεται η από 17.11.2024 απόφασή της για το σχέδιο κανονισμού λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου.

3. Το γεγονός ότι με τις διατάξεις της παρούσας τροποποιείται η διοικητική διαδικασία με επίσημο τίτλο «Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Περιφερειακού Συμβουλίου» και Μοναδικό Αριθμό Καταχώρισης (Μ.Α.Κ.) στο ΕΜΔΔ «Μίτος» 316484.

4. Το γεγονός ότι από την έκδοση της παρούσας δεν προκύπτει δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για το τρέχον και τα επόμενα οικονομικά έτη,

αποφασίζουμε:

Άρθρο Πρώτο

Εκδίδουμε Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου, ο οποίος έχει ως εξής: