ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ: 2018

«ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ»: Οι αλήθειες που πρέπει να ειπωθούν και η προοπτική του.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Δικηγόρου, πρώην Δημάρχου Αυλώνος Ευβοίας

Οι Δομές του Προγράμματος «ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ» μετεξελίσσονται σε πάγιες οργανικές Δομές των Δήμων, εξέλιξη θετική έστω και εάν άργησε σχεδόν μία δεκαετία. Θυμίζω ότι η αρχική προοπτική του Προγράμματος ήταν η πενταετής εφαρμογή του και κατόπιν η ένταξή του ως οργανική μονάδα στις Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων. Τόσο οι εκάστοτε Κυβερνήσεις όσο και οι αιρετοί της Αυτοδιοίκησης «βολεύτηκαν» στις συνεχείς παρατάσεις του Προγράμματος αποφεύγοντας την οργανική ένταξη του στους Δήμους.

Σήμερα, επειδή ουσιαστικά τελείωσε η προσμονή της συνέχισης της πεπατημένης, η Κυβέρνηση προχωρά στην προκήρυξη και κάλυψη των θέσεων του προσωπικού με μόνιμους εργαζόμενους και συνακόλουθα στην ένταξη των Δομών στους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας των Δήμων. (Βλ. άρθρο 91 του ν.4583/2018, ΦΕΚ Α 212/18.12.2018 https://www.lawspot.gr/nomikes-plirofories/nomothesia/n-4583-2018/arthro-91-nomos-4583-2018-entaxi-toy-programmatos )

Φαίνεται μάλιστα ότι το φιάσκο της Προκήρυξης για την κάλυψη των συμβασιούχων με μοριοδότηση ωθεί σε προσεκτικότερη και ισχυρότερη ρύθμιση της μοριοδότησης για τους εργαζόμενους που υπηρετούν σήμερα, αλλά τίποτε σε αποκλείει τα «ατυχήματα».

*του Λουκά Αν Καράντζαλη

Την ποιοτική αναβάθμιση της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε Τοπική και η Περιφερειακή Διακυβέρνηση θέτουν ως στόχο οι θεσμικοί εκπρόσωποι (η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας-ΕΝΠΕ και η Κεντρική Ένωση Δήμων-ΚΕΔΕ) των Δήμων και Περιφερειών της χώρας μας για την επόμενη χρονική περίοδο.

Τι εννοούμε όμως ως Διακυβέρνηση; Πολύ απλά μπορούμε να πούμε ότι, ως διακυβέρνηση εννοούμε ένα νέο δίκτυο ποιοτικότερων σχέσεων μεταξύ της Περιφέρειας και των Δήμων με τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, το οποίο έχει δικτυακή δομή και διαφοροποιείται τόσο από τις ιεραρχίες όσο και από τις αγορές. Κρίσιμο στοιχείο της Διακυβέρνησης αποτελεί η ισότιμη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη λήψη των αποφάσεων και την ποιοτική εμβάθυνση της δημοκρατικής και κοινωνικής λειτουργίας των θεσμών.

Βασικά κριτήρια της καλής διακυβέρνησης είναι

1. η δημιουργία των κατάλληλων δομών για την οργάνωση της έκφρασης και της συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία διοίκησης των τοπικών υποθέσεων,

2. η ενθάρρυνση και ενίσχυση των τοπικών πρωτοβουλιών και δραστηριοτήτων για την επίλυση των προβλημάτων,

3. η δημιουργία μαθησιακών δομών που επιτρέπουν τη διαμόρφωση μιας τοπικής συνείδησης στους κατοίκους,

4. καθώς και η μεγιστοποίηση της ικανότητας όσων συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων να ενεργοποιούν άλλα δίκτυα δράσεων και ανθρώπων.

Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Αρκετοί επίδοξοι αιρετοί της Περιφέρειας επικαλούνται την «αυτοδιοικητική» ιδιότητα και το «αυτοδιοικητικό διακυβευμα» των περιφερειακών εκλογών. Όσοι δεν καταφεύγουν σε αυτό για να αποκρύψουν την κομματική τους στήριξη ή υπαγωγή, το αναμασούν διότι δεν έχουν καταλάβει ότι ο δεύτερος βαθμός «τοπικής αυτοδιοίκησης» στο επίπεδο της Περιφέρειας δεν είναι ούτε Δήμος ούτε Κοινότητα. Πρόκειται για το ενδιάμεσο επίπεδο εξουσίας μεταξύ Κράτους και Δήμων που καθορίζεται από την θέση αυτή. Από την Αυτοδιοίκηση παίρνει την ιδιότητα της πολιτικής και διοικητικής αυτονομίας όπως αυτή καταστρώνεται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας και από το Κράτος την αποστολή της εκπόνησης των δημοσίων πολιτικών και της υλοποίησής τους με ίδια μέσα και μηχανισμό. Ιδιαίτερα η Περιφέρεια αποτελεί πυλώνα υλοποίησης των ευρωπαϊκών πολιτικών σε εταιρική, συνεργατική και όχι εξαρτησιακή σχέση με το κεντρικό Κράτος, μεταβαλλόμενη σε θεσμό κλειδί για την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πέραν από θεσμός της «αυτοδιοίκησης» η Περιφέρεια είναι πυλώνας της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στην ευρωπαϊκή της διάσταση.

Η ένταξη μάλιστα της Περιφέρειας στο ευρωπαϊκό σύστημα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, εφόσον ασφαλώς εμπεδωθεί ή και κατακτηθεί από τις Περιφερειακές Αρχές του υπερσυγκεντρωτικού και απομακρυσμένου από το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» ελληνικού κράτους, μπορεί να γίνει μοχλός χειραφέτησης και ταυτόχρονα υπέρβασης και αποδόμησης του ελληνικού συγκεντρωτισμού.

O Πρόεδρος της ΕτΠ Karl-Heinz Lambertz (BE/PES)
και η Επίτροπος Corina Cretu

Για τη μείωση των ανισοτήτων και την παροχή περισσότερων ευκαιριών για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) επιθυμεί η πολιτική συνοχής να καταστεί ευκολότερη, πιο ευέλικτη και να μη χρησιμοποιείται ως κύρωση ή κίνητρο για την επίτευξη άλλων στόχων αλλά για τη χωρίς αποκλεισμούς διατηρήσιμη ανάπτυξη. Εκκλήσεις για βελτίωση και νομοθετικές τροπολογίες επί των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πολιτική συνοχής της περιόδου 2021-2027 περιλαμβάνονται σε τέσσερεις διαφορετικές γνωμοδοτήσεις που υιοθέτησαν οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες κατά τη διάρκεια της συνόδου ολομέλειας της ΕτΠ στις 5 Δεκεμβρίου.

Η πολιτική συνοχής, ύψους 3 78 δισ. Ευρώ έως το 2020, είναι και θα παραμείνει την επόμενη δεκαετία το κύριο μέσο της ΕΕ για την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, τη συμμετοχή των τοπικών φορέων σε κοινές αναπτυξιακές στρατηγικές και την προβολή της δράσης της σε όλες τις κοινότητες. Επαναλαμβάνοντας την αντίθεσή τους στην μείωση κατά 10% που προτείνεται από την Επιτροπή, οι τοπικοί ηγέτες κατέθεσαν σήμερα συγκεκριμένες προτάσεις ώστε η πολιτική να καταστεί πιο αποτελεσματική.

« Οι προτάσεις που κατατίθενται σήμερα θα εκσυγχρονίσουν, θα απλοποιήσουν και θα βελτιώσουν την πολιτική συνοχής, αποδεικνύοντας την προσήλωση των ευρωπαϊκών δήμων και περιφερειών στην ενίσχυση της εν λόγω πολιτικής για να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του μέλλοντος. Χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία και κοινή διαχείριση ώστε οι στόχοι των ταμείων να υλοποιούνται από κοινού με όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, για να εξασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα έχει τον αντίκτυπο που προσδοκούν οι πολίτες. Αυτό θα επιτρέψει στην πολιτική συνοχής να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που βιώνει η Ευρώπη όχι μόνο σήμερα, αλλά και στο μέλλον », δήλωσε ο Πρόεδρος Karl-Heinz Lambertz (BE/PES).

Ένα χρόνο μετά από τη διακήρυξη του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων , ένα καίριο ερώτημα παραμένει: πώς θα υλοποιηθούν οι υποσχέσεις των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων στην Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής του Γκέτεμποργκ τον Νοέμβριο του 2017; Κατά τη διάρκεια διοργανικής διάσκεψης που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) τη Δευτέρα, εκπρόσωποι περιφερειών και δήμων τόνισαν στην Ευρωπαία Επίτροπο Marianne Thyssen ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Ο Karl-Heinz Lambertz , Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, δήλωσε: «Η ΕΕ πρέπει να επιδιώκει πάντοτε τη χειραφέτηση των πολιτών της δημιουργώντας αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και προστατεύοντας την υγεία, εξασφαλίζοντας ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Ο Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων έθεσε την κοινωνική προστασία και ένταξη ξανά στην καρδιά της ημερήσιας διάταξης της ΕΕ, ωστόσο η υλοποίησή του απαιτεί προσήλωση από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό της ΕΕ με ισχυρή πολιτική συνοχής μετά το 2020. Οι περιφέρειες και οι δήμοι είναι έτοιμοι να ανανεώσουν την Ευρώπη, ωστόσο η περικοπή ή η συγκέντρωση των πόρων της ΕΕ - ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - θα υπονομεύσει τη φιλοδοξία μας».

Στις 14 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) Karl-Heinz Lambertz συναντήθηκε με αντιπροσωπείες περιφερειών της ΕΕ στις Βρυξέλλες για να παρουσιάσει το νέο Δίκτυο Περιφερειακών Κόμβων ( #RegHub ) και να συζητήσει για τη διαδικασία επιλογής των 20 περιφερειών που θα συμμετέχουν στο πιλοτικό στάδιο (2019-2020). Σύμφωνα με τις συστάσεις της Ειδικής Ομάδας για την Επικουρικότητα , στόχος του εγχειρήματος είναι η παροχή ανατροφοδότησης από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές σχετικά με την υλοποίηση της νομοθεσίας της ΕΕ στην πράξη, πράγμα που θα συμβάλει εν τέλει στη βελτίωση της νομοθεσίας της ΕΕ και στην προσέγγισή της στους πολίτες.

Μεταδημότευση για υποψηφιότητα στις Εκλογές της Αυτοδιοίκησης

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Μου τίθεται συχνά το ερώτημα για το τι ισχύει σχετικά με την συμμετοχή στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές υποψηφίων που δεν είναι δημότες του Δήμου ή Δήμου της Περιφέρεια όπου επιθυμούν να είναι υποψήφιοι. Απαντώ: ισχύει ότι ίσχυε πάντοτε.

Αναλυτικά: Ως προς τις Δημοτικές Εκλογές ισχύει η διάταξη του άρθρου 16 του νόμου 3463/2006 το οποίο ορίζει ότι: « "1. Επιτρέπεται η μεταδημότευση χωρίς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 7 του άρθρου 15, όταν πρόκειται μόνο για την υποβολή υποψηφιότητας σε δημοτικές και κοινοτικές εκλογές στους Δήμους και τις Κοινότητες των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης και στους Δήμους ή τις Κοινότητες των νομών, στην περιφέρεια των οποίων υπάγεται ο Δήμος ή η Κοινότητα που ο υποψήφιος είναι ή ήταν πριν γραμμένος στα Μητρώα Αρρένων ή στα δημοτολόγια ή στους εκλογικούς καταλόγους." 2. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί από την 1η Αυγούστου του έτους διενέργειας των εκλογών μέχρι την προηγούμενη ημέρα της κατάθεσης στο αρμόδιο δικαστήριο της δήλωσης κατάρτισης των συνδυασμών. Η απόφαση μεταδημότευσης εκδίδεται υποχρεωτικά μέσα στην ίδια προθεσμία και είναι αμέσως εκτελεστή. Η απόφαση μεταδημότευσης παύει να ισχύει μετά την παρέλευση τριών (3) μηνών από την ανακήρυξη των συνδυασμών, εφόσον αυτός που μεταδημότευσε δεν ανακηρύχθηκε υποψήφιος. Σε αντίθετη περίπτωση εφαρμόζεται, κατά τα λοιπά, η παράγραφος 7 του προηγούμενου άρθρου.»

Αρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Ο νομοθέτης του ΚΛΕΣΘΕΝΗ 1 μέσα σε όλα τα άλλα, εν πολλοίς ιδεοληπτικά, προβλέπει και μία επιπλέον κάλπη, αυτή για τις εκλογές των οργάνων των Κοινοτήτων.

Τεχνικά η Τρίτη κάλπη είτε οι εκλογές γίνονται μαζί με τις Ευρωεκλογές είτε μόνες τους αποτελεί μία ακόμη δυσκολία στην διεξαγωγή και θα επιβαρύνει το κόστος των εκλογών διότι αναπόφευκτα απαιτεί μικρότερα σε ψηφοφόρους Τμήματα και συνεπώς μεγαλύτερο αριθμό Τμημάτων, Δικαστικών Αντιπροσώπων και Εφορευτικών Επιτροπών. Δεν συζητάμε ασφαλώς για τις τετραπλές ή ακόμη και τις πενταπλές κάλπες. Η διεξαγωγή θα είναι απερίγραπτα δύσκολη.

Θεσμικά η ξεχωριστή κάλπη ταυτόχρονα με τις εκλογές της Δημοτικής Αρχής προσδίδει ιδιαίτερο θεσμικό κύρος στις εκλογές των Συμβουλίων και Προέδρων των Κοινοτήτων δυσανάλογο όμως με το πραγματικό περιεχόμενο της αποστολής και της «εξουσίας» τους. Όντως η διαφημιζόμενη ενίσχυση της αποκέντρωσης και της αυτονομίας των Κοινοτήτων είναι λόγια κενά περιεχομένου διότι ούτε οι αρμοδιότητες των Κοινοτήτων αυξάνονται – τουλάχιστον – στοιχειωδώς ούτε οι εξουσίες των οργάνων τους ενισχύονται. Και το παλιό σύστημα προέβλεπε την πάγια προκαταβολή ή την κατανομή των έργων ανά Κοινότητα ή το δικαίωμα ψήφου των Προέδρων τους.

Η αποκέντρωση, εξακολουθεί να επαφίεται στην βούληση των Δημοτικών Συμβουλίων, όπως γίνεται περίπου τέσσερις δεκαετίες τώρα, από το 1982 όταν θεσπίστηκαν τα όργανα της Δημοτικής Αποκέντρωσης και οι Θεσμοί Λαϊκής Συμμετοχής. Τώρα βέβαια η πολιτική αυτονομία θα ενισχύει την ανεξάρτητη φωνή των αιρετών των Κοινοτήτων αλλά πάλι θα μείνουν χωρίς εξουσία και χωρίς πόρους. Η επιλογή του νομοθέτη είναι διαχρονικά σωστή. Παντού και πάντοτε τα όργανα της Δημοτικής Αποκέντρωσης είναι θεσμοί λαϊκής συμμετοχής και μεταφέρουν τα αιτήματα προς τη Δημοτική Αρχή και προς τα χωριά τις Αποφάσεις του Δήμου. Αυτή η ροή input αιτημάτων output αποφάσεων και δημοτικών πολιτικών αποτελεί την αποστολή και των Κοινοτήτων. Τίποτε περισσότερο. Άλλο εάν οι αιρετοί των Δήμων και των Κοινοτήτων δεν αντιλαμβάνονται πόσο σημαντική είναι αυτή η λειτουργία για την Τοπική Δημοκρατία και την απαξιώνουν στην πράξη.

Ως εκ τούτου θα ήταν ίσως προτιμότερο, από την στιγμή που η εκλογή των οργάνων των Κοινοτήτων αποσυνδέεται από την εκλογή των Δημοτικών Αρχών, οι δύο αυτές εκλογές να διεξάγονται σε διαφορετικό χρόνο. Η πρώτη Κυριακή του Μαρτίου του πρώτου έτους της δημοτικής περιόδου θα μπορούσε να είναι η ημερομηνία διεξαγωγής των Κοινοτικών Εκλογών με συνεργασία του Δήμου και του οικείου Πρωτοδικείου και με κάλυψη των δαπανών από τον Προϋπολογισμό του Δήμου, δεδομένης της απλότητας και του μικρού κόστους αυτών των εκλογών.

Η Κυβέρνηση και ο νομοθέτης αλλά και η Κεντρική Ένωση Δήμων πρέπει να προβληματιστούν και να απλοποιήσουν τις διαδικασίες μεταφέροντας τις Κοινοτικές Εκλογές όπως προτείνουμε τον Μάρτιο κάθε εναρκτήριου έτους της δημοτικής θητείας ενισχύοντας έτσι τον πολιτικό συμμετοχικό περιεχόμενο των κοινοτικών εκλογών σε αντιδιαστολή με τον πολιτικοδιοικητικό περιεχόμενο των δημοτικών εκλογών.

Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες: η συνεργασία είναι μονόδρομος και ο ανταγωνισμός παγίδα.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

«Μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας, αλλά συνεργασίας και συναλληλίας, οι οποίες αναπτύσσονται βάσει του νόμου, κοινών συμφωνιών, καθώς και με το συντονισμό κοινών δράσεων» ορίζει το άρθρο 4 του ν.3852/2010.

Η σχέση των Δήμων με την Περιφέρεια δεν μπορεί να είναι όμοια με την σχέση τους με τον Κρατικό Νομάρχη ή τον Κρατικό Περιφερειάρχη. Τα όργανα αυτά ακόμη και όταν λειτουργούσαν στο πλαίσιο του Δημοκρατικού Προγραμματισμού ήταν ταυτόχρονα όργανα εποπτείας επί των Δήμων και εκπροσωπούσαν την Κυβέρνηση η οποία στο πλαίσιο του υπερσυγκεντρωτικού κράτους να ελέγχει και να χειραγωγεί διαμέσου των χρηματοδοτήσεων τους ΟΤΑ.

Το πέρασμα του μεγαλύτερου μέρους των αρμοδιοτήτων του Κρατικού Περιφερειάρχη στους αιρετούς και κυρίως η ανάθεση της διοίκησης των Διαχειριστικών Αρχών των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (άρθρο 7 ν.4314/2014) επιτρέπει στους αιρετούς Περιφερειάρχες να ασκούν την αποστολή τους με τον ίδιο τρόπο που, εκ της θέσεώς τους, ασκούσαν οι Κρατικοί Περιφερειάρχες. Σε αυτές τις όντως ακραίες αλλά πάντως υπαρκτές και συνήθεις πρακτικές ο Περιφερειάρχης φαίνεται να είναι εκείνος που έχει το μαχαίρι και το πεπόνι. Κόβει και μοιράζει όπως θέλει ευνοώντας ή «ρίχνοντας» ανάλογα με τα κριτήρια που ο καθένας αξιοποιεί.

Εξάλλου οι Περιφερειακές Επιτροπές Αναπτυξιακού Σχεδιασμού ΕΣΠΑ για τους Δήμους που ιδρύθηκαν με το άρθρο 24^Α του ν.4314/2014 δεν συγκροτήθηκαν ποτέ στην πράξη. Έργο τους ήταν να καλύψουν το κενό της συμμετοχής των Δήμων στον δημοκρατικό προγραμματισμό ως προς τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ΠΕΠ. Κανείς στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση δεν τόλμησε να προωθήσει την λειτουργία τους. Έτσι οι Δήμοι άφησαν το πεδίο ελεύθερο.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας με την εξαγγελία του περί μεταφοράς του ΕΝΦΙΑ στην Αυτοδιοίκηση πυροδότησε αντιπαραθέσεις σχετικά με την συνταγματικότητα και την σκοπιμότητα αυτού του μέτρου. Στη συνάντηση μάλιστα με το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ υπήρξε πιο διαφωτιστικός. Χαρακτηριστική η αποστροφή των θέσεων που διέρευσαν στον τύπο: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μια τέτοια πρωτοβουλία ενδυναμώνει την αυτονομία, την ανταποδοτικότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Ο πολίτης μπορεί να αντιλαμβάνεται πολύ καλύτερα που πηγαίνουν τα χρήματα τα οποία ο ίδιος πληρώνει και ο αιρετός, βέβαια, λογοδοτεί και για τα έσοδα αλλά και για τις δαπάνες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι με αυτό τον τρόπο ενδυναμώνεται η ίδια η πρόσβαση των πολιτών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων».

Στον αντίλογο προκρίθηκε πέραν της αντισυνταγματικότητας και η επαύξηση των ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και πτωχών περιοχών. Το γεγονός μάλιστα ότι την θέση επικρότησαν γνωστοί «νεοφιλελεύθεροι» πολιτικοί και την απέκρουσαν γνωστοί «κρατιστές» αναδεικνύει την βαθύτερη, στρατηγικής σημασίας, προοπτική της.

Για να εξηγούμαστε:

Η πρόταση Μητσοτάκη ενώ εμπίπτει υπό προϋποθέσεις στους ορισμούς του άρθρου 102, παρ.5 Συντ τελικά προσκρούει στην επιταγή του άρθρου 78, παρ. 4. Συντ.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Ο νόμος 4555/2018, γνωστός ως "Κλεισθένης 1", αλλάζει πολλά από τα δεδομένα των περιφερειακών εκλογών και σταδιακά θα μεταβάλλει πολιτικές συμπεριφορές και στρατηγικές. Οι επιπτώσεις στην αρρυθμία του συστήματος διακυβέρνησης μπορεί να είναι λιγότερες σε σχέση με τους Δήμους για δύο βασικούς λόγους: Οι περιφερειακές παρατάξεις κατά κανόνα οργανώνονται και λειτουργούν με πολιτικούς κυρίως όρους καθορισμένους κυριαρχικά από το κεντρικό πολιτικό σύστημα αλλά και η αποστολή των Περιφερειών είναι διαφορετική, εστιάζεται στα θέματα της ανάπτυξης κυρίως και σε πολύ μικρότερο βαθμό αγγίζει ζητήματα της καθημερινότητας. Συνεπώς οι όροι εφαρμογής της αρχής της πολιτικοδιοικητικής αποτελεσματικότητας παρέχουν γονιμότερο χώρο για συγκλήσεις σε σχέση με τους Δήμους όπου οι αποφάσεις απαιτούν αμεσότητα.

Κατ αρχήν, στις περιφερειακές εκλογές δεν αναμένεται η διεκδίκηση της εκλογής από μεγάλο αριθμό περιφερειακών παρατάξεων σε σχέση με τους Δήμους όπου όπως έχουμε ξαναγράψει θα "κατέβουν" δύο ειδών υποψήφιοι Δήμαρχοι: αυτοί του διεκδικούν να εκλεγούν Δήμαρχοι και εκείνοι που διεκδικούν να διαπραγματευτούν τη θέση των αντιδημάρχων.

του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο:

Τομές Δημοκρατίας στην Αυτοδιοίκηση,

Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες πέρα από τον ¨Καλλικράτη" και τον Κλεισθένη 1".

Εκδόσεις Δεδεμάδης, Αθήνα 2018)

Έχουμε ήδη επισημάνει ότι ο νομοθέτης του ν.4555/2018 αδιαφόρησε παντελώς για τις συνέπειες των επιλογών του εκλογικού συστήματος στο σύστημα διακυβέρνησης αναγορεύοντας τον Δήμαρχο ή τον Περιφερειάρχη σε «κυνηγούς» συνεργατών για την συγκρότηση της Εκτελεστικής Επιτροπής και αφήνοντας το Συμβούλιο να αναζητά εναγωνίως από τα σοβαρά έως τα πλέον ασήμαντα θέματα συγκυριακές πλειοψηφίες, ευάλωτες πάντοτε στα μικρά ή στα μεγάλα συμφέροντα που άλλοτε συγκρούονται και άλλοτε συμμετέχουν στο δημόσιο συμφέρον.

Ο νομοθέτης φαίνεται ότι προκρίνει τελικά τις πλέον διαλυτικές για την αρχή της πολιτικοδιοικητικής αποτελεσματικότητας επιλογές που, κατά την άποψή του, συνάδουν με την υιοθέτηση της «αέναης συμβουλιακής διακυβέρνησης» κατά την οποία το Συμβούλιο, το Δημοτικό καθώς και το Περιφερειακό, θα αποφασίζουν για κρίσιμες διαδικασίες όπως η ψήφιση του Προϋπολογισμού με συγκυριακές πλειοψηφίες ανά κωδικό δαπανών ή εσόδων και στο τεχνικό πρόγραμμα ανά έργο, χωρίς σαφή ενιαίο και προγραμματικό προσανατολισμό που κατευθύνεται από μία σταθερή προγραμματική πλειοψηφία.

Έχουμε επισημάνει επίσης ότι η επιλογή του συστήματος της απλής αναλογικής, ως εκλογικού συστήματος, δεν σημαίνει και αυτονοήτως απαξίωση του ρόλου της πλειοψηφίας και αντίστοιχα της μειοψηφίας σε ένα συνεκτικό ενιαίο πρόγραμμα διακυβέρνησης.

Η παραπάνω διαπίστωση εδράζεται κυρίως στην θεσμοθέτηση της διαδικασίας συζήτησης και ψήφισης του Προϋπολογισμού των δήμων (άρθρο 189 Ν. 4555/2018) και Περιφερειών (άρθρο 190 του ν.4555/2018).

Σχόλιο του Δημήτρη Κατσούλη

Βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής (Βασίλης Κεγκέρογλου, Αρβανιτίδης Γεώργιος, Ιλχάν Αχμέτ, Κωσταντινόπουλος Οδυσσέας, Κωσταντόπουλος Δημήτρης, Μπαργιώτας Κωσταντίνος, Λοβέρδος Ανδρέας) κατέθεσαν ερώτηση στους αρμόδιους Υπουργούς για την «αναβάθμιση του Προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι και των Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Οι προτάσεις τους συνοψίζονται στα ακόλουθα:

1. Οργανική ένταξη του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» και των ΚΗΦΗ στις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων με ενιαίο συντονισμό ανά Δήμο.

2. Μόνιμη εργασιακή σχέση για όλους τους εργαζόμενους των προγραμμάτων, που έχουν προσληφθεί με ΑΣΕΠ και έχουν αξιολογηθεί και τυπικά και ουσιαστικά στην πράξη.

3. Ανανέωση του στόλου των αυτοκινήτων

4.Πρόμηθεια του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού για την πλήρη υποστήριξη των υπό φροντίδα συνανθρώπων μας

5.Συμπλήρωση του ανθρώπινου δυναμικού με απαραίτητες ειδικότητες ώστε να λειτουργήσει πλήρως το «Βοήθεια στο Σπίτι» αλλά και το θεσμοθετημένο με το νόμο 4199/13 πρόγραμμα «κατ’οίκον νοσηλεία».

6.Αναμόρφωση των κριτηρίων για την ένταξη όλων των συνανθρώπων μας που έχουν ανάγκη φροντίδας.

7. Διοικητική μονάδα «Βοήθειας στο Σπίτι» στο Υπουργείο με σύγχρονο σύστημα αξιολόγησης για τη βελτίωση των υπηρεσιών του.

8.Αξιοποίηση καταρτισμένων εθελοντών για την παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών.

9.Λειτουργική σύνδεση του «Βοήθεια στο Σπίτι» με τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων.

Η προτεινόμενη- με την ερώτηση- αναβάθμιση είναι περιορισμένη στην συγκεντρωτική πολιτική για την κοινωνική φροντίδα. Ακολουθεί την πεπατημένη της εκ των άνω προώθησης δομών και πολιτικών κοινωνικής φροντίδας για τις οποίες η Αυτοδιοίκηση είναι απλώς ο αποδέκτης που άλλοτε γίνεται θεατής και άλλοτε επαίτης. Πρόκειται για κλασική συγκεντρωτική και υπουργοκεντρική λογική που κινείται στον σκληρό πηρύνα του κυβερνητισμού που καθηλώνει πλέον την προοδευτική παράταξη.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Οι Αυτοδιοικητικές Εκλογές του 2019 θα διεξαχθούν, εκτός απροόπτου, με το σύστημα της απλής αναλογικής που κατέστρωσε ο νομοθέτης του ν.4555/2018 (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ1). Κυρίως στους Δήμους και δευτερευόντως στις Περιφέρειες το νέο εκλογικό σύστημα επιφέρει κρίσιμες αλλαγές όχι μόνο στους κανόνες αλλά και στην πολιτική επιχειρησιακή στρατηγική των αιρετών, αλλάζει, εν ολίγοις, σκέψεις, αντιλήψεις, μεσοπρόθεσμα και νοοτροπίες, χωρίς ίσως να μεταβάλλει τα βασικά πολιτικά στερεότυπα.

Η επιλογή του νομοθέτη να εκλέγονται τα συλλογικά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, δηλαδή τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, με την απλή αναλογική «των υπολοίπων», χωρίς κατώτερο ποσοστό-όριο εκλογής στο Συμβούλιο, ενδέχεται να οδηγήσει στην εκλογή Συμβουλίων με πανσπερμία ολιγομελών ή ακόμη και μονοπρόσωπων παρατάξεων, εκδοχή που θα δυσχεράνει ίσως τη διαμόρφωση σταθερών προγραμματικών ή έστω απλώς δημαρχιακών πλειοψηφιών, εάν περιοριστούμε εδώ μόνο στους δήμους.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Δικηγόρου

Η Απόφαση που λέγεται ότι έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μαραθώνος με την οποία καλεί τον Δήμαρχο Ηλία Ψινάκη να παραιτηθεί και το αίτημα προς τον Υπουργό Εσωτερικών για να προβεί προφανώς στην παύση του Δημάρχου θέτουν επί τάπητος καίρια και ουσιώδη ζητήματα του συστήματος διακυβέρνησης των Δήμων, εν προκειμένω, αλλά και των Περιφερειών.

Ο Δήμαρχος εκλέγεται με άμεση καθολική ψηφοφορία από το εκλογικό σώμα. Ο νομοθέτης δεν ορίζει διαδικασία καθαίρεσης του Δημάρχου όταν αυτός δεν έχει την πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο. Αυτό είναι εύλογο με το ισχύον έως τις τελευταίες εκλογές εκλογικό σύστημα εφόσον ο Δήμαρχος διαθέτει εκ του νόμου την πλειοψηφία των 3/5 των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου. Είναι επίσης θεμιτό και με το νέο εκλογικό σύστημα του ν.4555/2018 (Κλεισθένης 1) καθόσον εκλέγεται άμεσα από το εκλογικό σώμα και μάλιστα δεν διασφαλίζεται ούτε και απαιτείται η αποδοχή του από την πλειοψηφία του Συμβουλίου.

Επίσης ο Υπουργός μπορεί να κινήσει διαδικασία παύσης του Δημάρχου μόνο για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος μετά από Αιτιολογημένη Εισήγηση του Συντονιστή του Επόπτη των ΟΤΑ (ή Συντονιστή της Αποκέντρωμένης Διοίκησης) και σύμφωνη γνώμη του Ειδικού Πειθαρχικού Συμβουλίου.

Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η τραγικότατη καταστροφή στην Ανατολική και Δυτική Αττική εκτός των άλλων πολλών ζητημάτων ανέδειξε και εκείνο της οργάνωσης της πολιτικής προστασίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός της «εκατόμβης» των θυμάτων έχασε τη ζωή του εξαιτίας του εγκλωβισμού και της αδυναμίας εξόδου από το πεδίο της φωτιάς. Ως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις η δημόσια συζήτηση αναλώνεται στην αναζήτηση και στην ανάδειξη των ευθυνών. Αυτές πιθανόν να υπάρχουν αλλά αρμόδιες για να τις αναζητήσουν είναι οι δικαστικές αρχές. Για όλους τους άλλους η αναζήτηση έχει σημασία προκειμένου να διερευνηθούν και τα εγγενή προβλήματα του νομικού πλαισίου που διέπει την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών.

Το ισχύον νομικό πλαίσιο καταστρώνεται με τη διάταξη της παραγράφου 5, περίπτωση στ΄ του άρθρου 108 του ν.4249/2014 (ΦΕΚ 73 Α/ 24.3.2014) η οποία μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ορίζει ότι :"στ. Μεριμνά για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από μία περιοχή για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή. Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων, οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β΄, γ΄ και δ΄ του ν. 3013/2002 (Α΄ 102), όπως ισχύει, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης, και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής."

Η παραπάνω διάταξη καταστρώθηκε αρχικά μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 ( παράγραφος 2 του άρθρου 18 του ν.3616/2007, ΦΕΚ 263 Α/ 23.11.2007) και το 2014 αναδιατυπώθηκε με την ίδια περίπου δομή αλλά προφανώς έξω και πέρα από την πραγματικότητα μίας φυσικής καταστροφής και ιδίως χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Για παράδειγμα είναι άλλος ο χρόνος στον οποίο μπορεί να εξελιχθεί ένα πλημμυρικό φαινόμενο και άλλος ο χρόνος μίας πυρκαγιάς με ανέμους 11 μποφώρ. Αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτηρισμό ενός ακραίου φαινομένου ως τοπικού, διατοπικού και γενικού, μικρής ή μεγάλης εμβέλειας. Το μείζον όμως είναι ο σχεδιασμός και η ευρεία γνώση του σχεδίου πριν από την καταστροφή.

Κώλυματα και ασυμβίβαστα στον «Κλεισθένη 1»

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το απόλυτο κώλυμα επεκτείνεται για πρώτη φορά στους Ειδικούς Συμβούλους, Ειδικούς Συνεργάτες και Επιστημονικούς Συμβούλους των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών καθώς και στους δικηγόρους με πάγια αντιμισθία των δήμων και περιφερειών.Η επιλογή αυτή είναι παντελώς αδικαιολόγητη και αβάσιμη και εάν δεν είναι αποτέλεσμα άγνοιας των συντακτών της διάταξης μάλλον είναι προϊόν εμμονής που παραβιάζει τον κανόνα που ίσχυε γενικώς για τους μετακλητούς υπαλλήλους. Εν τω μεταξύ οι Σύμβουλοι και Συνεργάτες των αιρετών δεν ασκούν διοίκηση παρά μόνο παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη. Με τη διάταξη αυτή στελέχη με γνώση στην αυτοδιοίκηση και στη διοίκηση αποκλείονται από το σύστημα διακυβέρνησης γεγονός που υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο το πολιτικό προσωπικό των ΟΤΑ την ίδια στιγμή που δεν αγγίζεται το όριο θητειών.

Η συγκεκριμένη επιλογή πρέπει να εγκαταληφθεί πάραυτα.

Γενικότερα τα κωλύματα και τα ασυμβίβαστα είναι χρήσιμο να τεθούν σε ενδελεχή επεξεργασία, να εκσυγχρονιστούν και να υπηρετούν τον στόχο της ενίσχυσης της τοπικής δημοκρατίας με τον μη περιορισμό των πολιτικών δικαιωμάτων παράλληλα όμως με την ενίσχυση της λογοδοσίας και της πολιτικής ευθύνης των αιρετών.

Ολόκληρο το άρθρο στη συνέχεια:

Ο πολύτιμος και ειλικρινής φίλος, ο συνεργάτης σε ωραίους καιρούς, ανεκτίμητος άνθρωπος....δεν θα λείψει από το μυαλό και την ψυχή μας, γιατί θα συνεχίζει νοητά να βρίσκεται συνοδοιπόρος και σύντροφος αρκεί να μείνουμε εμείς στους αγώνες που πίστεψε, στους δρόμους που ονειρεύτηκε.
Καλό ταξίδι Φίλε Νίκο...!!

Την περασμένη Παρασκευή το βράδυ έπεσε σαν κεραυνός το μαντάτο. Ο Νίκος Αλεξόπουλος έφυγε για πάντα, από το Περιβόλι της Παναγιάς όπου βρέθηκε σε μία προσκυνηματική επίσκεψη, για το Περιβόλι του Ουρανού και την Αιωνιότητα. Χθες, στο Β΄Νεκροταφείο της Αθήνας, πλήθος συναδέλφων του στο Υπουργείο Εσωτερικών και φίλων, με παρούσα την Ηγεσία του Υπουργείου, τον κατευόδωσε προς το Μεγάλο Ταξίδι.

Ο Νίκος Αλεξόπουλος, απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, υπηρέτησε από το 1995 στο Υπουργείο Εσωτερικών και πολύ γρήγορα, αγαπημένος των συναδέλφων του, αναδείχθηκε Πρόεδρος του Συλλόγου των Εργαζομένων και εν συνεχεία Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων του ενιαίου Υπουργείου Εσωτερικών (Πρώην Προεδρίας, ΥΠΕΣ, Γενική Γραμματεία Ισότητας, Εθνικό Τυπογραφείο). Συνέβαλε στην ίδρυση της Ομοσπονίδας και έως τον θάνατό του υπήρξε Πρόεδρος της.

Δραστήριος πολιτικά, κοινωνικά και πάντοτε υπερήφανο για την αρκαδική καταγωγή του. Τον τελευταίο καιρό υπήρξε ενεργό μέλος της Οργάνωσης Ακτίδα και μέλος του Π.Γ. της ΕΔΕΜ.

Από τα πρώτα χρόνια της υπηρεσίας του στο Υπουργείο Εσωτερικών συμμετείχε σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις με κορυφαία τη συμμετοχή του στην Γραμματεία και σε Ομάδες Εργασίας του Προγράμματος «Ιωάννης Καποδίστριας». Υπήρξε από τους πιο ικανούς και πολύτιμους συνεργάτες εκείνης της ωραίας δημιουργικής διαδρομής μας. Αγάπησε την Αυτοδιοίκηση και με αφορμή αυτή ασχολήθηκε με τα κοινά στην γειτονιά του το Γαλάτσι.

Σπάνιο ήθος, πρότυπο δημοκράτη και σοσιαλιστή συνδικαλιστή που μένει στο πεδίο της εργασίας και της διεκδίκησης χωρίς να επιδιώξει εξαργύρωση και χωρίς να γυρίσει την πλάτη στους συναδέλφους του. Γιαυτό αγαπήθηκε από αυτούς και του χάρισαν την εμπιστοσύνη τους.

Τον Νίκο αποχαιρέτησαν χθες τρεις αγαπημένοι φίλοι και συνεργάτες του. Ο Παναγιώτης Ζαρίφης Στέλεχος του Υπουργείου Εσωτερικών, η Δώρα Κατσιβαρδάκου Διευθύντρια της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων και ο Παναγιώτης Σαμαρτζής, στέλεχος του Υπουργείου Εσωτερικών. Τα λόγια τους περιγράφουν την σύντομη, μόλις 52 χρόνων, αλλά μεστή ζωή του Νίκου και εκφράζουν την αγάπη και τον θαυμασμό των συναδέλφων του.

Το ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ εκφράζει Θερμά Συλλυπητήρια στην σύζυγό του Μαρία, στα παιδιά του και στους γονείς και άλλους συγγενείς του καθώς και στους υπαλλήλους του Υπουργείου Εσωτερικών.

Αποχαιρετά τον φίλο, συνεργάτη και συνοδοιπόρο Νίκο Αλεξόπουλο δημοσιεύοντας τους τρεις Επικηδείους Λόγους.

Αποχαιρετώντας το Νίκο - Παναγιώτης Ζαρίφης

Το τελευταίο αντίο στο Νίκο Αλεξόπουλο - Δώρα Κατσιβαρδάκου

Αποχαιρετώντας τον συνάδελφο, φίλο, αδερφό Νίκο - Παναγιώτης Σαμαρτζής

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η δομή του Κράτους και ιδίως η διάρθρωση της πολυεπίπεδης δημοκρατικής διακυβέρνησης δεν περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες της Κυβέρνησης ενόψει της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Αυτό από μία άποψη δεν είναι απαραιτήτως κακό, «αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει, καλύτερα να μη μας πει κανένα….» όπως θα έλεγε και ο Διονύσης Σαββόπουλος. Από την άλλη πλευρά όμως, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει στρατηγική – η θέλει να εκπονήσει- για την προοδευτική διακυβέρνηση οφείλει να καταθέσει τις ιδέες του για το κράτος, την πολυεπίπεδη δομή του, την αποκέντρωση της εξουσίας πλησιέστερα στους πολίτες με βάση τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας.

Κατά την άποψή μας η αποκεντρωμένη και πολυεπίπεδη δομή του Κράτους είναι ένα μείζον διακύβευμα της συνταγματικής αναθεώρησης που πρέπει να το προσεγγίσουν με σοβαρότητα και συνέπεια οι πολιτικές δυνάμεις και ιδίως εκείνες που ευαγγελίζονται την προοδευτική διακυβέρνηση.

Στη συνέχεια παραθέτουμε σχετικό απόσπασμα από το (ηλεκτρονικό) βιβλίο «ΤΟΜΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

Απόσπασμα από «ΤΟΜΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολλές αρμοδιότητες και ευθύνες είναι επιμερισμένες μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, αναγνωρίζουμε την ανάγκη ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη. Κανένα επίπεδο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει μόνο του στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Μπορούμε να λύσουμε τα συγκεκριμένα προβλήματα των πολιτών με καλύτερη ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ και ΚΟΙΝΑ ΣΧΕΔΙΑ για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που έχουμε ενώπιον μας.

Αιτιολογική Έκθεση Σχεδίου Νόμου που συνέταξε η ΕΝΠΕ

Ι. Γενικό Μέρος

Μια νέα πολυεπίπεδη διακυβέρνηση της Χώρας

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου αποτυπώνει και εξειδικεύει την πρόταση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος για τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την αναδιάταξη του Διοικητικού Χάρτη της Χώρας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός σύγχρονου διοικητικού συστήματος με τρεις βασικούς πόλους: την κεντρική διοίκηση, την περιφερειακή διακυβέρνηση και τους Δήμους. Στόχος του παρόντος σχεδίου νόμου η μετεξέλιξη της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε ένα νέο επίπεδο διοίκησης, το οποίο είναι θεσμικά και επιχειρησιακά ικανό να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις των πολιτών, εκπληρώνοντας τη συνταγματική αποστολή του. Η μετεξέλιξη αυτή σηματοδοτεί τη μεταφορά ουσιαστικών ευθυνών και αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες, μέσα από ένα ρεαλιστικό και οργανωμένο σχέδιο αποκέντρωσης που να αντιστοιχεί στα πρότυπα της ευρωπαϊκής πραγματικότητας και να διασφαλίσει σημαντική οικονομία κλίμακας, πόρων και ανθρώπινου δυναμικού. Τις αρμοδιότητες αυτές τις αναλαμβάνουν και τις ασκούν πολιτικά και δημοκρατικά υπεύθυνα όργανα, τα οποία έχουν θωρακισθεί με όλες τις αναγκαίες εγγυήσεις για να φέρουν σε πέρας αυτή την αποστολή. Με τον τρόπο αυτό αποκαθηλώνεται ο κρατικός συγκεντρωτισμός προς όφελος ενός εγγυητικού ρόλου του κράτους σε ό,τι αφορά τις περιφερειακές πολιτικές και, τελικά, την εν γένει ανάπτυξη, αλλά και την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, με τις επικαλυπτόμενες με τους ΟΤΑ αρμοδιότητες που ούτως ή άλλως έχουν τα τελευταία χρόνια περιθωριοποιηθεί ελλείψει κάλυψης πραγματικών αναγκών, δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Οι υπόλοιποι διοικητικοί πόλοι θα δημιουργήσουν μια συνεκτική διοικητική ενότητα, όπως επιτάσσουν οι αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας αλλά και η αρχή του πραγματικά επιτελικού κράτους.

………………………………………………………………………………………

Πολιτικά κόμματα και Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Ολόκληρο το άρθρο http://tetradioaftodioikisis.blogspot.gr/p/blog-page_13.html

Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι θεσμικό πεδίο της πολιτικής κοινωνίας, δηλαδή του πολιτικού συστήματος. Δεν είναι φορέας της κοινωνίας των πολιτών όπως αφελώς ή δολίως κάποιοι τον εκλαμβάνουν. Αν θέλουμε η τοπική αυτοδιοίκηση να ασκεί δημόσια εξουσία πλησιέστερα στον πολίτη και κυρίως με την συμμετοχή του πολίτη στη διαμόρφωση των δημοσίων πολιτικών, πρέπει να την βλέπουμε ως πολιτικό θεσμό εξουσίας, λογοδοσίας, διαφάνειας και δημοκρατίας. Ως τέτοιος δεν μπορεί παρά να έχει άμεση σχέση με το κομματικό σύστημα. Η σχέση αυτή όμως πρέπει να είναι τέτοια που να εμπεδώσει τα παραπάνω χαρακτηριστικά της εξουσίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, δηλαδή να είναι πρωτίστως μία σχέση πολιτικής αυτονομίας.

Τα πολιτικά κόμματα ως ζωντανοί και αναγκαίοι θεσμοί της πολυεπίπεδης Δημοκρατίας μας πρέπει να έχουν προγραμματικό λόγο και να διαμορφώνουν με την παιδαγωγική τους λειτουργία πολιτικό προσωπικό που μετέχει και λειτουργεί στο τοπικό και περιφερειακό πολιτικό σύστημα, στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Οι εκθέσεις της ΕΕ δείχνουν ότι η αυτοδιοίκηση στα Δυτικά Βαλκάνια σημειώνει πρόοδο.

Η πιθανότητα προσχώρησης της Σερβίας και του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2025, ημερομηνία-στόχο που προτάθηκε υπό όρους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να ενθαρρύνει τη δημοτική και περιφερειακή μεταρρύθμιση σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια, δήλωσαν οι ομιλητές στις 4 Μαΐου κατά τη διάρκεια της ετήσιας διάσκεψης που επικεντρώθηκε στην περιφερειακή διάσταση της προσχώρησης στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που, κατά τη διάρκεια της διάσκεψης με τίτλο «Ημέρα διεύρυνσης» που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), τόνισαν ότι η επιτυχία της επόμενης διεύρυνσης της ΕΕ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους δήμους και τις περιφέρειες .

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η Κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για το Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ 1 πέραν από την καθιέρωση της απλής αναλογικής χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες πολιτικοδιοικητικής σταθερότητας, επαναφέρει και την τετραετή θητεία των οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Οι λόγοι για την κατάργηση της πενταετούς θητείας δεν είναι σαφείς ούτε αρκεί ο ισχυρισμός ότι αυτή είναι και η θητεία της Κυβέρνησης και της Βουλής. Στην Αυτοδιοίκηση η πενταετής θητεία ισχύει στα περισσότερα από τα κράτη που έχουν σοβαρή με ρόλο και αρμοδιότητες αυτοδιοίκηση.

Η πενταετής θητεία επιτρέπει σε μία Δημοτική ή Περιφερειακή Αρχή να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης χωρίς να αφήνει στην μέση τα σχέδιά της. Εξάλλου αυτός περίπου είναι ο χρόνος ωρίμανσης, εκτέλεσης και ολοκλήρωσης ενός στοιχειώδους πολιτικού προγράμματος.

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το σύστημα εκλογής των δημοτικών (και επαρχιακών) αρχών στην Ιταλία θεμελιώνεται στον νόμο 142/1990 και για τρεις σχεδόν δεκαετίες εφαρμόζεται σταθερά. Το 1990 η Ιταλία εγκατέλειψε την απλή αναλογική και στο «συμβουλιακό σύστημα δημοτικής διακυβέρνησης» και προσχώρησε στο σύστημα της δημαρχιακής διακυβέρνησης επιτυγχάνοντας την «πολιτικοδιοικητική σταθερότητα» μετά από περιόδους πολιτικής αστάθειας η οποία σε τοπικό επίπεδο πολλές φορές οδηγούσε στον ορισμό των Έκτακτων Επιτρόπων όπως και στις περιπτώσεις της διάλυσης των Συμβουλίων για λόγους διαφθοράς.

Το δημοτικό εκλογικό σύστημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως μικτό διότι συνδυάζει το αναλογικό σύστημα της μεθόδου d’Hondt και την πλειοψηφική πριμοδότηση του εκλεγέντος Δημάρχου. Αυτό ισχύει στους Δήμους με πληθυσμό άνω των 15.000 κατοίκων (περίπου 500 από τους 7.900 Δήμους). Εκεί ο Δήμαρχος εκλέγεται με το 50% των εγκύρων ψηφοδελτίων ή όταν δεν συμβαίνει τότε επαναλαμβάνονται οι εκλογές μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων.

Η κατανομή των εδρών των Δημοτικών και Περιφερειακών συμβουλίων σύμφωνα με την απλή αναλογική του Προγράμματος «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»

Ανανεωμένη δημοσίευση

Άσκηση αναγωγής στα αποτελέσματα του 2014 στους Δήμους της Στερεάς Ελλάδας και στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Αττικής και Ιονίων Νήσων

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής που εισάγεται με το προτεινόμενο από την Κυβέρνηση νομοσχέδιο του Προγράμματος «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» συναντά ασφαλώς την μήνη των συλλογικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ, καθώς και των περισσοτέρων πολιτικών δυνάμεων της Αντιπολίτευσης. Συναντά επίσης και την άκριτη αποδοχή των πολιτικών δυνάμεων της Κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Η ώριμη προσέγγιση του προτεινόμενου εκλογικού συστήματος δεν μπορεί να κινείται ανεξάρτητα από την συνταγματική αποστολή του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και την αναγκαιότητα ουσιαστικής αποκέντρωσης και συνεπώς διαμόρφωσης προϋποθέσεων για την «κυβερνητική σταθερότητα» και την αποτελεσματικότητα των Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι σωματείο, συνδικαλιστικό ή πολιτιστικό έτσι ώστε να αρκεί η δημοκρατική σύνθεση του συλλογικού οργάνου. Απαιτείται ένα λειτουργικό σύστημα διαμόρφωσης πλειοψηφικής διακυβέρνησης την οποία να συνθέτει ο κοινός προγραμματικός λόγος και η συνευθύνη στην διαμέσου αυτού τελική σύνθεση της πολιτικής εντολής της οποίας ο φορέας είναι βέβαια το σύστημα διακυβέρνησης αλλά κινητήριος μοχλός είναι η συγκρότηση και διατήρηση μίας δεδομένης προγραμματικής πλειοψηφίας. Σε αυτήν εξάλλου την κατεύθυνση στοχεύει και η άμεση εκλογή του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη. Η λαϊκή νομιμοποίηση των αιρετών ηγετών του Δήμου και της Περιφέρειας δεν υπολείπεται σε ισχύ από εκείνη των βουλευομένων οργάνων, των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.

Ετικέτες