Έωλη η αρμοδιότητα για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών.



 Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η τραγικότατη καταστροφή στην Ανατολική και Δυτική Αττική εκτός των άλλων πολλών ζητημάτων ανέδειξε και εκείνο της οργάνωσης της πολιτικής προστασίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός της «εκατόμβης» των θυμάτων έχασε τη ζωή του εξαιτίας του εγκλωβισμού και της αδυναμίας εξόδου από το πεδίο της φωτιάς. Ως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις η δημόσια συζήτηση αναλώνεται στην αναζήτηση και στην ανάδειξη των ευθυνών. Αυτές πιθανόν να υπάρχουν αλλά αρμόδιες για να τις αναζητήσουν είναι οι δικαστικές αρχές. Για όλους τους άλλους η αναζήτηση έχει σημασία προκειμένου να διερευνηθούν και τα εγγενή προβλήματα του νομικού πλαισίου που διέπει την  οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών.

Το ισχύον νομικό πλαίσιο καταστρώνεται με  τη διάταξη της παραγράφου 5, περίπτωση στ΄ του άρθρου 108 του ν.4249/2014 (ΦΕΚ 73 Α/ 24.3.2014) η οποία μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ορίζει ότι :"στ. Μεριμνά για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από μία περιοχή για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή. Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων, οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β΄, γ΄ και δ΄ του ν. 3013/2002 (Α΄ 102), όπως ισχύει, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης, και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής."
Η παραπάνω διάταξη καταστρώθηκε αρχικά μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 ( παράγραφος  2 του άρθρου 18 του ν.3616/2007, ΦΕΚ 263 Α/ 23.11.2007) και το 2014 αναδιατυπώθηκε με την ίδια περίπου δομή αλλά προφανώς έξω και πέρα από την πραγματικότητα μίας φυσικής καταστροφής και ιδίως χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Για παράδειγμα είναι άλλος ο χρόνος στον οποίο μπορεί να εξελιχθεί ένα πλημμυρικό φαινόμενο και άλλος ο χρόνος μίας πυρκαγιάς με ανέμους 11 μποφώρ. Αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτηρισμό ενός ακραίου φαινομένου ως τοπικού, διατοπικού και γενικού, μικρής ή μεγάλης εμβέλειας. Το μείζον όμως είναι ο σχεδιασμός και η ευρεία γνώση του σχεδίου πριν από την καταστροφή.