Του
Δημήτρη Ι. Κατσούλη
Ο Ν.4804/2021
εκτός της κατάργησης της απλής αναλογικής του Ν. 4555/2018 και της επαναφοράς
συστήματος ex lege πλειοψηφίας για
τον Δήμαρχο και τον Περιφερειάρχη καθώς και της μείωσης του ορίου εκλογής από
τον πρώτο γύρο στο 43%, επέφερε σημαντικές ανατροπές και στο σύστημα εκλογής
των οργάνων της δημοτικής αποκέντρωσης, των Προέδρων και των Συμβουλίων Κοινοτήτων.
Τα ερωτήματα που μας θέτουν πολλοί φίλοι
και συνομιλητές αναδεικνύουν την ελλιπή ενημέρωση για τις αλλαγές αυτές. Στο παρόν άρθρο κωδικοποιούμε τις βασικές
επιλογές του Ν.4804/2021 για την εκλογή των οργάνων των Κοινοτήτων.
Ο νομοθέτης του Ν.4804/2021 ανέτρεψε μία πολυετή νομοθετική επιλογή που ίσχυε από το 1997 με το νόμο του Προγράμματος Ιωάννης Καποδίστριας με τον οποίο καταστρώθηκε για πρώτη φορά το σύστημα δημοτικής αποκέντρωσης με Τοπικά Συμβούλια στην θέση των καταργηθέντων Κοινοτήτων. Πάντοτε η εκλογή στα Τοπικά Συμβούλια γινόταν με το σύστημα της απλής αναλογικής ανεξαρτήτως του αποτελέσματος για την εκλογή Δημάρχου και Δημοτικού Συμβουλίου. Ο νομοθέτης δηλαδή δεν επέβαλε την πλειοψηφία του Δημάρχου στα Τοπικά Συμβούλια ή μετά τον Καλλικράτη στα Συμβούλια της Κοινότητας. Ο Ν. 4804/2021 επιτάσσει την πλειοψηφία του Δημάρχου σε όλα τα Συμβούλια της Κοινότητας, δηλαδή στις Κοινότητες με πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων. Αντιθέτως στις Κοινότητες κάτω των 300 κατοίκων εκλέγεται μόνο Πρόεδρος και αυτός είναι ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης υποψήφιος του συνδυασμού που αναδείχθηκε πρώτος με απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία εγκύρων ψηφοδελτίων στην Κοινότητα. Στις Κοινότητες δηλαδή κάτω των 300 κατοίκων ισχύει η παλαιά εκλογική αρχή της εκλογής με βάση τα αποτελέσματα στην Κοινότητα και όχι στον Δήμο.