Κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία και τοπική αυτοδιοίκηση



 Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Έχει γραφτεί για την Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία ότι  «αποτελεί έκφραση, οργάνωση και δραστηριοποίηση της «κοινωνίας των πολιτών» και των «άμεσων παραγωγών» και έχει κινηματικά χαρακτηριστικά από «κάτω προς τα πάνω». Αποσκοπεί στην εφαρμογή «κοινωνικών καινοτομιών» και στην ενεργοποίηση του «κοινωνικού κεφαλαίου». Εμπεριέχει μια δυναμική μετασχηματισμού των σχέσεων παραγωγής – διανομής προϊόντων και υπηρεσιών, άρα διαφοροποίησης της οικονομικής βάσης, που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της απασχόλησης και σε μια προοπτική οικονομικής αλλαγής με κοινωνικό πρόσημο. Εφαρμόζει ένα διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο σε σχέση με τις συμβατικές (ιδιωτικές επιχειρήσεις) και το Κράτος (εργοδότη ή πάροχο υπηρεσιών), με τη χρησιμοποίηση – επανεπένδυση των κερδών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη διεύρυνση της παραγωγικής δραστηριότητας και την άμβλυνση του κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης.» (βλ. Γιάννης Θεοδώρου https://evia2030.blogspot.com/2019/04/blog-post_77.html )

Βέβαια οι θεσμοί της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας ή του Τρίτου Τομέα της οικονομίας έχουν μακρά ιστορία στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο με ποικίλα σχήματα που μπορούν να διακριθούν σε κερδοσκοπικά ή μη κερδοσκοπικά αλλά σε κάθε περίπτωση πάντως όταν επιδιώκεται το κέρδος αυτό επενδύεται πάλι στην κοινωνική επιχείρηση και μεταβάλλεται σε κοινωνική ωφέλεια.

Στην Ελλάδα, οι θεσμοί της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας δεν έχουν έως σήμερα την ανάλογη ανάπτυξη. Οι λόγοι είναι πολλοί και ποικίλοι, μεταξύ αυτών όμως οι κυριότεροι είναι η έλλειψη πολιτικών προώθησης της κοινωνικής οικονομίας εκ μέρους της Πολιτείας, η υποτονική έως ανύπαρκτη ένταξη της στις στρατηγικές προτεραιότητες των πολιτικών δυνάμεων που υποτίθεται ότι υποστηρίζουν τις αρχές και τις αξίες της όπως η συμμετοχική διαχείριση του κοινωνικού κεφαλαίου, η ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, η ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων στην οικονομία κ.ο.κ. Επίσης η ισχυρή παρουσία των πρακτικών του πελατειακού κράτους ενθαρρύνει την ιδιωτική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα η οποία επιτρέπει την εξάρτηση από το πολιτικό και οικονομικό σύστημα ή την συναλλαγή για μία θέση σε δημόσια υπηρεσία και αποθαρρύνει την κοινωνική επιχειρηματικότητα η οποία από τη φύση της οδηγεί στην κοινωνική αυτονομία.