Κυβέρνηση και Αυτοδιοίκηση


Η χθεσινή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ως προς τους ΟΤΑ αποτελεί ευθεία παραβίαση της συνταγματικής αρχής της διοικητικής και πολιτικής τους αυτοτέλειας. Είναι δε διπλό το κυβερνητικό ατόπημα. Η Κυβέρνηση νομοθετεί με έκτακτες και εξαιρετικές διαδικασίες τις οποίες είχε ορθά καταγγείλει ως αντιπολίτευση και, δεύτερον, απαξιώνει την τοπική αυτοδιοίκηση μη σεβόμενη την προστασία  με την οποία την περιβάλλει το Σύνταγμα και ως εκ τούτου μη σεβόμενη την θεσμική της βαρύτητα ως αντιπροσωπευτικού θεσμού. Το ότι αντίστοιχες κυβερνητικές συμπεριφορές είχε «βιώσει» η τοπική αυτοδιοίκηση και στο παρελθόν δεν δικαιολογεί το χθεσινό κυβερνητικό ατόπημα.
Διότι όντως δεν ισχύει αυτό που αναφέρει η Ανακοίνωση του Προέδρου της ΚΕΔΕ  ότι «Καμία Κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν τόλμησε να αγγίξει τα χρήματα των Δήμων». Πως έγινε τότε η περικοπή των ΚΑΠ κατά 60% την τελευταία πενταετία; Πως σχεδόν «εξαερώθηκε» η ΣΑΤΑ; Η αλήθεια είναι ότι τώρα έγινε ένα βήμα πιο κάτω αλλά η πόρτα είχε ανοίξει.
Η αξιοποίηση των ταμειακών διαθέσιμων των Δήμων και των Περιφερειών για την αντιμετώπιση εκτάκτων ταμειακών αναγκών του Κράτους  προϋποθέτει, κατά την γνώμη μου, μία διαφορετική θεσμική κατάστρωση στοιχείο της οποίας είναι η σύμφωνη γνώμη  του οικείου  δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου, αφού έχουν καθοριστεί οι όροι και οι προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων είναι και οι εγγυήσεις για την μισθοδοσία του προσωπικού και την πληρωμή των νομικών δεσμεύσεων στους ήδη προβλεπόμενους χρόνους καθώς επίσης και η χρονική οριοθέτηση αυτής της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Η Κυβέρνηση όμως έδρασε ως συνήθης ελληνική Κυβέρνηση υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης και πανικού στην αποκαλούμενη από την ίδια «μνημονιακή πεπατημένη», η δε Αυτοδιοίκηση θα δράσει ως συνήθως με κορώνες, συλλαλητήρια, συνέδριο και μετά θα περιμένει το επόμενο κτύπημα «κάτω από την μέση».
Τι πρέπει να γίνει; Ακριβώς ότι δεν προσφέρουν οι παραπάνω ρόλοι: Η μεν Κυβέρνηση έστω και τώρα να αναθεωρήσει την Απόφασή της ως προς την Αυτοδιοίκηση και να ζητήσει από τους Δήμους και τις Περιφέρειες να βοηθήσουν την έκτακτη ανάγκη του Κράτους αποφασίζοντας με τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια την κατάθεση των ταμειακών διαθέσιμων στην Τράπεζα της Ελλάδος για το απαιτούμενο χρονικό διάστημα διασφαλίζοντας παράλληλα την απρόσκοπτη ανταπόκριση στις υποχρεώσεις τους προς το προσωπικό και τους τρίτους, η δε Αυτοδιοίκηση να απαιτήσει τώρα την άμεση κατάργηση όλου του θεσμικού πλέγματος περιστολής της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων και των Περιφερειών.
Όλα αυτά βέβαια υπό μία βασική προϋπόθεση: ότι η Κυβέρνηση στοχεύει στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με τους "θεσμούς" με έναν "έντιμο συμβιβασμό" και όχι σε πορεία στα "βράχια" και συνεπώς θα έρθει η ώρα της κανονικότητας έτσι ώστε να έχει αξία η όποια επώδυνη συμβολή της Αυτοδιοίκησης αλλά και των πολιτών. Διότι διαφορετικά...."τρέχα γύρευε".
Δημήτρης Κατσούλης

ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΣΚΛΗΡΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ


Σχόλιο του Δημήτρη Κατσούλη
Η σημερινή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ 41/20-4-2015) για την μεταφορά των ταμειακών διαθέσιμων των Δήμων και των Περιφερειών στην Τράπεζα της Ελλάδος, πέραν του «τραγικού» χαρακτήρα που περιβάλλεται, αφού ενδύεται την επείγουσα και εξαιρετική νομοθετική διαδικασία, η οποία πάντως κατέστη πεπατημένη όλων των «μνημονιακών» πολιτικών, είναι απροκάλυπτα αντισυνταγματική και πολιτικά και θεσμικά απαράδεκτη.
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης απολαμβάνουν, σύμφωνα με το Σύνταγμα, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας ή οποία πραγματώνεται και ως ελευθερία οικονομικής διαχείρισης και συνεπώς ελεύθερης επιλογής για την αξιοποίηση των ταμειακών διαθέσιμων.Μοναδικά "όρια" η προστασία του δημοσίου συμφέροντος και η χρηστή, κανονική και διαφανής διαχείριση. Εξάλλου σήμερα, μετά την περικοπή του 60% των κεντρικών αυτοτελών πόρων από τις «μνημονιακές» επίσης αντισυνταγματικές νομοθετικές επιλογές των προηγουμένων κυβερνήσεων αυτά τα ταμειακά διαθέσιμα δεν είναι παρά μισθοδοσίες προσωπικού και έκτακτα ειδικευμένα έσοδα, δηλαδή διαθέσιμα για την πληρωμή εκτελεσμένων ή υπό εκτέλεση έργων και δράσεων κατά κανόνα αν όχι αποκλειστικά χρηματοδοτούμενων από το ΕΣΠΑ, αφού καμία άλλη χρηματοδότηση δεν έχουν οι ΟΤΑ πλην βεβαίως της επίσης μειωμένης δραματικά ΣΑΤΑ.
Εν προκειμένω όμως σημασία έχει ο απόηχος αυτής της απαράδεκτης Πράξης. Μία ακόμη Κυβέρνηση, προχωρά ένα ακόμη βήμα την απόλυτη απαξίωση της Αυτοδιοίκησης, την απόλυτη παραβίαση της συνταγματικής της προστασίας. Αν το ψευδεπίγραφο «Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας» ήταν η κορυφαία μνημονιακή καταρράκωση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων και Περιφερειών, η σημερινή «μετά(;)-μνημονιακή» Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου είναι η απόλυτη κατάργηση.

Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες δεν είναι απλοί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, είναι φορείς της λαϊκής κυριαρχίας και οφείλουν να υπερασπίζονται το συνταγματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να πραγματώσουν την λαϊκή εντολή. Δεν είναι «αιρετοί» υπάλληλοι της εκάστοτε Κεντρικής Κυβέρνησης για να εκτελούν εντολές ή να υπακούουν σε αντισυνταγματικές αποφάσεις. Η υπεράσπιση της συνταγματικής νομιμότητας είναι καθήκον των δημοτικών και περιφερειακών αρχών ιδίως μάλιστα όταν παραβιάζεται ο σκληρός συνταγματικός πυρήνας της Αυτοδιοίκησης.

Η ΝΕΑ Κ.Υ.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΙΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ

ΚΥΑ ΔΔΠ0005159/586ΒΈΞ2015/07.04.2015 (ΦΕΚ 578/09.04.2015 τεύχος Β’)
Απευθείας παραχώρηση, με αντάλλαγμα, του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α' Βαθμού.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1.Τις διατάξεις του Ν. 2971/2001 (285 Α') «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα τις διατάξεις των άρθρων 2, 13, 15 και 31 αυτού, ως ισχύουν.
2. Τις διατάξεις του άρθρου 30 και επομένων του Δ/ τος της 11/12-11-1929 (399 Α') «Περί Διοικήσεως Δημοσίων Κτημάτων».
3. Τις διατάξεις του άρθρου 7 του Π.Δ. 23/27-1-2000 (18 Α').
4.Τις υπ' αριθμ. 1052758/1451/B0010/10-4-2012, Δ10β 1053970/1672ΕΞ2013/29-3-2013 και Δ10Β 1027032ΕΞ2014/ 1033/11-2-2014 κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών περί απευθείας παραχώρησης, με αντάλλαγμα, του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' Βαθμού.
5.Την 52/2005 Γνωμοδότηση του Α' τμήματος του Νομικού Συμβουλίου Του Κράτους.
6.Τις διατάξεις του Π.Δ. 111/2014 (178 Α'/29-8-2014) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών».
7.Τις διατάξεις του Π.Δ. 25/2015 (21 Α'/27-1-2015) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
8.Την απόφαση Υ57/16-2-2015 (ΦΕΚ 256 τ.Β') περί διορισμού της Βαλαβάνη Όλγας Νάντιας στη θέση της Αναπληρωτού Υπουργού Οικονομικών.
9.Την υπ' αριθμ. Δ6Α 1104503 ΕΞ/2011 (1670 Β') απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών περί «Έναρξης λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας».
10.Την απόφαση 2/16056/004/5-3-2015 (ΦΕΚ 150, τ. ΥΟΔΔ) περί διορισμού του Δημητρίου Κλούρα στη θέση του μετακλητού Προϊσταμένου Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών.
11.Τον Γενικό Κανονισμό Λιμένα όπως αυτός ισχύει.
12.Την αριθμ. 646/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (Τμήμα Ε').
13.Την αναγκαιότητα ενιαίας, πειθαρχημένης και αποτελεσματικής διαχείρισης, αλλά και προστασίας των κοινόχρηστων χώρων του αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών και καλύτερης αξιοποίησής τους.
14..Το γεγονός ότι με την παρούσα δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,
αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Παραχώρηση δικαιώματος απλής χρήσης
Παραχωρείται απευθείας και με το αντάλλαγμα που ορίζεται στο άρθρο 6 της παρούσας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α' Βαθμού της χώρας, το δικαίωμα της απλής χρήσης των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, που βρίσκονται στα όρια της διοικητικής τους περιφέρειας.
Το δικαίωμα αυτό μπορεί να μεταβιβαστεί ολικά ή μερικά από κάθε Ο.Τ.Α. Α' Βαθμού σε υφιστάμενη δημοτική ανώνυμη εταιρία του άρθρου 266 του Ν. 3463/2006 εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της ή μετά από σχετική τροποποίηση του καταστατικού της, προκειμένου να περιλαμβάνεται στους σκοπούς της η άσκηση των δραστηριοτήτων του άρθρου 2.
Ειδικά για τις παραλίες και τις παρόχθιες ζώνες, το δικαίωμα απλής χρήσης παραχωρείται εφόσον έχει συντελεσθεί η προβλεπόμενη από τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 7 του Ν. 2971/2001 απαλλοτρίωση ή έχουν αυτές αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους με άλλο τρόπο.
Εγκρίνεται η περαιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος απλής χρήσης από τους ΟΤΑ Α' βαθμού προς τρίτους, με σύναψη σύμβασης μίσθωσης, έναντι ανταλλάγματος, για την άσκηση των δραστηριοτήτων του άρθρου 2 της παρούσας, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στα επόμενα άρθρα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Σχόλιο του Δημήτρη Κατσούλη
Η κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας υπήρξε, όπως είχαμε υποστηρίξει, πολιτικά παράλογη και συνταγματικά παράνομη (βλ. σχετικό άρθρο μας στο  ιστολόγιο ΤΟΠΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ στις 5-7-2013 http://www.topikidimokratia.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html». Εκεί γράφαμε ότι « Η δημοτική αστυνομία έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα την τήρηση των ρυθμίσεων που διέπουν την εύρυθμη λειτουργία των πόλεων και δημιουργήθηκε προκειμένου να απαλλαγούν οι αστυνομικοί της ΕΛΑΣ από αυτά τα τρέχοντα καθήκοντα. Η κυριότερη  όμως αποστολή της είναι η εφαρμογή στην πράξη των δημοτικών πολιτικών για την οργάνωση και τη λειτουργία της πόλης. Είναι υπηρεσία που ανήκει στην Εσωτερική Δομή των Δήμων και αποτελεί καίριο λειτουργικό εργαλείο για την εκπλήρωση της αποστολής της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η κατάργησή της θα στερήσει τους δήμους από αυτό το λειτουργικό εργαλείο και θα καταστήσει αδύνατη την άσκηση των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων. Αρκεί εξάλλου να θυμηθούμε τι γινόταν όταν δεν υπήρχε η δημοτική αστυνομία και ποιο ήταν το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ Δήμων και ΕΛΑΣ.  Οι αρμοδιότητες της δημοτικής αστυνομίας είναι στον σκληρό πυρήνα των δημοσίων υποθέσεων που χαρακτηρίζονται ως τοπικές και ανήκουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των δήμων. Κάθε κατάργηση υπηρεσιών που έχουν ως αποστολή την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων προσκρούει ευθέως στο άρθρο 102, παρ.1 και 2 Συντ.»
Η σημερινή Κυβέρνηση ορθώς προβαίνει στην επανασύσταση της δημοτικής αστυνομίας ως υπηρεσίας που ανήκει στους Δήμους και ασκεί τις προβλεπόμενες αρμοδιότητες σχετικά με την εύρυθμη λειτουργία των πόλεων. Με την νομοθετική και διοικητική πρωτοβουλία της επαναλειτουργίας της δημοτικής αστυνομίας αποκαθίσταται κατά ένα σημαντικό μέρος η αρχή της διοικητικής αυτοτέλειας χωρίς όμως να ανακτάται απολύτως τουλάχιστον στα όρια της προ της κρίσης εποχής. Η επαναφορά της δημοτικής αστυνομίας όμως καταστρώνεται με πρόχειρο και εντελώς ανοργάνωτο τρόπο γεγονός που ενισχύεται και από την έλλειψη σαφούς μεταρρυθμιστικού πλαισίου τόσο στην Κυβέρνηση όσο και στην Κεντρική Ένωση Δήμων. Κατά την γνώμη μας, η επανασύσταση της δημοτικής αστυνομίας πρέπει να συνοδευτεί άμεσα από την αξιολόγηση της λειτουργίας και της απόδοσης του θεσμού  στην προηγούμενη φάση της συγκρότησή της έτσι ώστε να βελτιωθεί το οργανωτικό και λειτουργικό πλαίσιό της, να απαλλαγεί από δυσλειτουργίες και παθογένειες και να οργανωθεί σε στέρεες βάσεις με κριτήριο την αποτελεσματικότητα, την χρηστή διοίκηση και την βέλτιστη προστασία του δημοτικού δημοσίου συμφέροντος.  

ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΜΠΡΟ ΠΑΠΑΔΗΜΑ

Του Δημήτρη Κατσούλη*

Η είδηση του θανάτου του Λάμπρου Παπαδήμα  γεμίζει συναισθήματα θλίψης και οδύνης όσους είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε μαζί του και να γνωρίσουμε τον Δήμαρχο, τον Πολιτικό και κυρίως τον Άνθρωπο Λάμπρο Παπαδήμα. Προσωπικά τούτη την στιγμή φέρνω στην σκέψη μου  ατέλειωτες ώρες συνεργασίας και συζητήσεων για την τοπική αυτοδιοίκηση, την λαϊκή συμμετοχή και την μεταρρύθμιση, ατέλειωτες ώρες συνεργασίας για τον σχεδιασμό, την εκπόνηση και την εφαρμογή του Προγράμματος “Ιωάννης Καποδίστριας”, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν. Είχα την τιμή και την τύχη να εργαστώ στο πλευρό του ως Ειδικός Συνεργάτης στο Υπουργείο Εσωτερικών και μου έκαναν, μαζί με τον Αλέκο Παπαδόπουλο, την τιμή να μου εμπιστευθούν κορυφαία αποστολή σε εκείνη την  σημαντικότερη μεταρρύθμιση που έγινε ποτέ στην Αυτοδιοίκηση. Υπήρξε τότε αυτή η συνεργασία ένα μεγάλο πολύτιμο πολιτικό σχολείο και δικαίως ο Λάμπρος Παπαδήμας, έχοντας ήδη βιώσει επί τετραετίες την Αυτοδιοίκηση ως Δήμαρχος Λαμίας και πρωταγωνιστής στο κίνημα της Αυτοδιοίκησης στις δεκαετίες του 80 και του 90, υπήρξε “αυτοδιοικητικός καθοδηγητής”  και πολιτικός δάσκαλος. Για όλα αυτά θα του είμαι πάντα ευγνώμων.
Ο Λάμπρος Παπαδήμας είχε την λεβεντιά να φύγει από την ενεργό πολιτική όρθιος, όταν μεσουρανούσε, αποφάσισε, συνεπής σε έναν προσωπικό λεβέντικο πολιτικό πολιτισμό,  να αποσυρθεί από τα αιρετά αξιώματα  νωρίς αλλά και έχοντας διανύσει μία συναρπαστική πολιτική πορεία. Θα θυμάμαι πάντα την καθαρότητα της σκέψης, το αυτοδιοικητικό πάθος και την πολιτική εντιμότητα. Θα θυμάμαι πάντα την αυθεντική αγάπη για την Λαμία και την Φθιώτιδα, για την Ρούμελη και την υπερηφάνεια για την ρουμελιώτικη καταγωγή του. Θα θυμάμαι όμως ότι με την ίδια αγάπη, τότε στις περιοδείες μας για το Πρόγραμμα Ιωάννης Καποδίστριας σε όλη την Ελλάδα, άκουγε και συζητούσε τα προβλήματα κάθε τοπικής κοινωνίας. Αυτή την αφοσίωση την βίωνε πολιτικά και την αναδείκνυε ως πρότυπο αυτοδιοικητικής αφοσίωσης για μια γενιά  αιρετών που έχει πια λιγοστέψει.
Ο άνθρωπος Λάμπρος Παπαδήμας  ήταν πραγματικός φίλος. Έτσι η απώλεια της φιλίας αυτής αφήνει πια κενό στην ζωή μας. Η θύμηση του Λάμπρου Παπαδήμα θα συνεχίσει να μας διδάσκει πολιτικό ήθος και εντιμότητα, αυθεντική προοδευτικότητα και κυρίως Αυτοδιοικητικό Όραμα.
Καλή ανάπαυση στην Πολιτεία του Παραδείσου Υπουργέ, Δήμαρχε, Φίλε Λάμπρο Παπαδήμα

*Δημήτρης Κατσούλης
Νομικός, τ. Δήμαρχος Αυλώνος Ευβοίας
Ειδικός Συνεργάτης του Λάμπρου Παπαδήμα στο Υπουργείο Εσωτερικών 1996-1998 και 2001-2002



Ο Παναγιώτης Σαμαρτζής για τον Λάμπρο Παπαδήμα
"Γνώρισα τον Λάμπρο Παπαδήμα στο Υπουργείο Εσωτερικών. Με ήθος, αρχοντιά και μεγαλοψυχία αντιμετώπιζε τα ζητήματα του Υπουργείου αντανακλώντας την στάση ζωής που είχε επιλέξει. Ευτυχής η ανάμνηση και δύσκολη η στιγμή του αποχαιρετισμού.
Με απεριόριστη εκτίμηση και ευγνωμοσύνη 
Παναγιώτης Σαμαρτζής"