Χάρτης για την Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση στην Ευρώπη



ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολλές αρμοδιότητες και ευθύνες είναι επιμερισμένες μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, αναγνωρίζουμε την ανάγκη ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη. Κανένα επίπεδο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει μόνο του στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Μπορούμε να λύσουμε τα συγκεκριμένα προβλήματα των πολιτών με καλύτερη ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ και ΚΟΙΝΑ ΣΧΕΔΙΑ για  την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που έχουμε ενώπιον μας.

Επανασχεδιασμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης β΄ βαθμού. Μετάβαση από την Περιφερειακή και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση»



 Αιτιολογική Έκθεση Σχεδίου Νόμου που συνέταξε η ΕΝΠΕ

Ι.          Γενικό Μέρος

Μια νέα πολυεπίπεδη διακυβέρνηση της Χώρας

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου αποτυπώνει και εξειδικεύει την πρόταση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος για τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την αναδιάταξη του Διοικητικού Χάρτη της Χώρας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός σύγχρονου διοικητικού συστήματος με τρεις βασικούς πόλους: την κεντρική διοίκηση, την περιφερειακή διακυβέρνηση και τους Δήμους. Στόχος του παρόντος σχεδίου νόμου η μετεξέλιξη της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε ένα νέο επίπεδο διοίκησης, το οποίο είναι θεσμικά και επιχειρησιακά ικανό να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις των πολιτών, εκπληρώνοντας τη συνταγματική αποστολή του. Η μετεξέλιξη αυτή σηματοδοτεί τη μεταφορά ουσιαστικών ευθυνών και αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες, μέσα από ένα ρεαλιστικό και οργανωμένο σχέδιο αποκέντρωσης που να αντιστοιχεί στα πρότυπα της ευρωπαϊκής πραγματικότητας και να διασφαλίσει σημαντική οικονομία κλίμακας, πόρων και ανθρώπινου δυναμικού. Τις αρμοδιότητες αυτές τις αναλαμβάνουν και τις ασκούν πολιτικά και δημοκρατικά υπεύθυνα όργανα, τα οποία έχουν θωρακισθεί με όλες τις αναγκαίες εγγυήσεις για να φέρουν σε πέρας αυτή την αποστολή. Με τον τρόπο αυτό αποκαθηλώνεται ο κρατικός συγκεντρωτισμός προς όφελος ενός εγγυητικού ρόλου του κράτους σε ό,τι αφορά τις περιφερειακές πολιτικές και, τελικά, την εν γένει ανάπτυξη, αλλά και την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Χώρας. 
Στο πλαίσιο αυτό, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, με τις επικαλυπτόμενες με τους ΟΤΑ αρμοδιότητες που ούτως ή άλλως έχουν τα τελευταία χρόνια περιθωριοποιηθεί ελλείψει κάλυψης πραγματικών αναγκών, δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Οι υπόλοιποι διοικητικοί πόλοι θα δημιουργήσουν μια συνεκτική διοικητική ενότητα, όπως επιτάσσουν οι αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας αλλά και η αρχή του πραγματικά επιτελικού κράτους.  
………………………………………………………………………………………

Πολιτικά κόμματα και Τοπική Αυτοδιοίκηση.


 Άρθρο του Δημήτρη Ι. Κατσούλη





Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι θεσμικό πεδίο της πολιτικής κοινωνίας, δηλαδή του πολιτικού συστήματος. Δεν είναι φορέας της κοινωνίας των πολιτών όπως αφελώς ή δολίως κάποιοι τον εκλαμβάνουν. Αν θέλουμε η τοπική αυτοδιοίκηση να ασκεί δημόσια εξουσία πλησιέστερα στον πολίτη και κυρίως με την συμμετοχή του πολίτη στη διαμόρφωση των δημοσίων πολιτικών, πρέπει να την βλέπουμε ως πολιτικό θεσμό εξουσίας, λογοδοσίας, διαφάνειας και δημοκρατίας. Ως τέτοιος δεν μπορεί παρά να έχει άμεση σχέση με το κομματικό σύστημα. Η σχέση αυτή όμως πρέπει να είναι τέτοια που να εμπεδώσει τα παραπάνω χαρακτηριστικά της εξουσίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, δηλαδή να είναι πρωτίστως μία σχέση πολιτικής αυτονομίας.

Τα πολιτικά κόμματα ως ζωντανοί και αναγκαίοι θεσμοί της πολυεπίπεδης Δημοκρατίας μας πρέπει να έχουν προγραμματικό λόγο και να διαμορφώνουν με την παιδαγωγική τους λειτουργία πολιτικό προσωπικό που μετέχει και λειτουργεί στο τοπικό και περιφερειακό πολιτικό σύστημα, στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

H ένταξη στην ΕΕ προσφέρει «μια ευκαιρία για μεταρρύθμιση» στους δήμους και τις περιφέρειες των Βαλκανίων



Οι εκθέσεις της ΕΕ δείχνουν ότι η αυτοδιοίκηση στα Δυτικά Βαλκάνια σημειώνει πρόοδο.

Η πιθανότητα προσχώρησης της Σερβίας και του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2025, ημερομηνία-στόχο που προτάθηκε υπό όρους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να ενθαρρύνει τη δημοτική και περιφερειακή μεταρρύθμιση σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια, δήλωσαν οι ομιλητές στις 4 Μαΐου κατά τη διάρκεια της ετήσιας διάσκεψης που επικεντρώθηκε στην περιφερειακή διάσταση της προσχώρησης στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που, κατά τη διάρκεια της διάσκεψης με τίτλο «Ημέρα διεύρυνσης» που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), τόνισαν ότι η επιτυχία της επόμενης διεύρυνσης της ΕΕ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους δήμους και τις περιφέρειες .

Πενταετής θητεία στην Αυτοδιοίκηση και όριο δύο θητειών



 Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Η Κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για το Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ 1 πέραν από την καθιέρωση της απλής αναλογικής χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες πολιτικοδιοικητικής σταθερότητας, επαναφέρει και την τετραετή θητεία των οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι λόγοι για την κατάργηση της πενταετούς θητείας δεν είναι σαφείς ούτε αρκεί ο ισχυρισμός ότι αυτή είναι και η θητεία της Κυβέρνησης και της Βουλής. Στην Αυτοδιοίκηση η πενταετής θητεία ισχύει στα περισσότερα από τα κράτη που έχουν σοβαρή με ρόλο και αρμοδιότητες αυτοδιοίκηση.
Η πενταετής θητεία επιτρέπει σε μία Δημοτική ή Περιφερειακή Αρχή να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης χωρίς να αφήνει στην μέση τα σχέδιά της. Εξάλλου αυτός περίπου είναι ο χρόνος ωρίμανσης, εκτέλεσης και ολοκλήρωσης ενός στοιχειώδους πολιτικού προγράμματος.

Το Ιταλικό δημοτικό εκλογικό σύστημα



Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το σύστημα εκλογής των δημοτικών (και επαρχιακών) αρχών στην Ιταλία θεμελιώνεται στον νόμο 142/1990 και για τρεις σχεδόν δεκαετίες εφαρμόζεται σταθερά. Το 1990 η Ιταλία εγκατέλειψε την απλή αναλογική και στο «συμβουλιακό σύστημα δημοτικής διακυβέρνησης» και προσχώρησε στο σύστημα της δημαρχιακής διακυβέρνησης επιτυγχάνοντας την «πολιτικοδιοικητική σταθερότητα» μετά από περιόδους πολιτικής αστάθειας η οποία σε τοπικό επίπεδο πολλές φορές οδηγούσε στον ορισμό των Έκτακτων Επιτρόπων όπως και στις περιπτώσεις της διάλυσης των Συμβουλίων για λόγους διαφθοράς.

Το δημοτικό εκλογικό σύστημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως μικτό διότι συνδυάζει το αναλογικό σύστημα της μεθόδου d’Hondt και την πλειοψηφική πριμοδότηση του εκλεγέντος Δημάρχου. Αυτό ισχύει στους Δήμους με πληθυσμό άνω των 15.000 κατοίκων (περίπου 500 από τους 7.900 Δήμους). Εκεί ο Δήμαρχος εκλέγεται με το 50% των εγκύρων ψηφοδελτίων ή όταν δεν συμβαίνει τότε επαναλαμβάνονται οι εκλογές μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων.

Η κατανομή των εδρών των Δημοτικών και Περιφερειακών συμβουλίων σύμφωνα με την απλή αναλογική του Προγράμματος «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»


Ανανεωμένη δημοσίευση 


Άσκηση αναγωγής στα αποτελέσματα του 2014 στους Δήμους της  Στερεάς Ελλάδας  και στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Αττικής και Ιονίων Νήσων 

Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής που εισάγεται με το προτεινόμενο από την Κυβέρνηση νομοσχέδιο του Προγράμματος «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» συναντά ασφαλώς την μήνη των συλλογικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ, καθώς και των περισσοτέρων πολιτικών δυνάμεων της Αντιπολίτευσης. Συναντά επίσης και την άκριτη αποδοχή των πολιτικών δυνάμεων της Κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Η ώριμη προσέγγιση του προτεινόμενου εκλογικού συστήματος δεν μπορεί να κινείται ανεξάρτητα από την συνταγματική αποστολή του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και την αναγκαιότητα ουσιαστικής αποκέντρωσης και συνεπώς διαμόρφωσης προϋποθέσεων για την «κυβερνητική σταθερότητα» και την αποτελεσματικότητα των Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι σωματείο, συνδικαλιστικό ή πολιτιστικό έτσι ώστε να αρκεί η δημοκρατική σύνθεση του συλλογικού οργάνου. Απαιτείται ένα λειτουργικό σύστημα διαμόρφωσης πλειοψηφικής διακυβέρνησης την οποία να συνθέτει ο κοινός προγραμματικός λόγος και η συνευθύνη στην διαμέσου αυτού τελική σύνθεση της πολιτικής εντολής της οποίας ο φορέας είναι βέβαια το σύστημα διακυβέρνησης αλλά κινητήριος μοχλός είναι η συγκρότηση και διατήρηση μίας δεδομένης προγραμματικής πλειοψηφίας. Σε αυτήν εξάλλου την κατεύθυνση στοχεύει και η άμεση εκλογή του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη. Η λαϊκή νομιμοποίηση των αιρετών ηγετών του Δήμου και της Περιφέρειας δεν υπολείπεται σε ισχύ από εκείνη των βουλευομένων οργάνων, των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.