Μία σημαντική Απόφαση του Δ΄Τμήματος του Συμβουλίου Επικρατείας έρχεται να βάλει τέλος στην αμφισβήτηση του δικαιώματος των Δήμων να μισθώνουν την υπηρεσία καθαριότητας των ταφικών μνημείων και την αφή των κανδηλίων είτε να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες με δικό τους προσωπικό. Γύρω από το θέμα αυτό έχουν υπάρξει αρκετές αντιδικίες ενώ Αποφάσεις κατωτέρων δικαστηρίων έχουν στερήσει τα δημοτικά νεκροταφεία από σημαντικούς πόρους και έχουν δώσει την ευκαιρία σε διάφορες μορφές εκμετάλλευσης να δρουν σε βάρος του δημοτικού συμφέροντος. Μετά από αυτή την Απόφαση αναμένεται επικουρικά και η διάταξη του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών να θέσει οριστικό τέρμα στην αμφισβήτηση.
Το ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ δημοσιεύει αυτούσια την Απόφαση του ΣτΕ
1079/2015 ΣΤΕ
Διαδημοτικά κοιμητήρια. Παραχώρηση στην κοινοπραξία,
που είχε αναλάβει την κατασκευή του κοιμητηρίου, δικαιώματος εκμίσθωσης του
καταστήματος που βρίσκεται σε αυτό. Η διαφορά που γεννάται από την αμφισβήτηση
της απόφασης σφράγισης του καταστήματος, που έχει μισθώσει ο αιτών, είναι
διοικητική και υπάγεται στην ακυρωτική αρμοδιότητα του ΣτΕ. Η αιτούσα
κοινοπραξία δεν είχε δικαίωμα να εκμισθώσει το κατάστημα, κατά τρόπο που να
αποστερεί το Σύνδεσμο από τις προσόδους του από τις υπηρεσίες καθαριότητας των
τάφων και αφής των κανδηλίων, τις οποίες υπηρεσίες έχει δικαίωμα να παρέχει ο
ίδιος, απευθείας ή με εργολαβία κατόπιν διαγωνισμού. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης.
Η υπόθεση εισήχθη στην επταμελή σύνθεση με την αριθ. 1074/2012 απόφαση του ΣτΕ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
Αριθμός
1079/2015
ΤΟ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ
Δ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15
Ιανουαρίου 2013, με την εξής σύνθεση: Σωτ. Ρίζος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ΄
Τμήματος, Σπ. Χρυσικοπούλου, Δ. Κυριλλόπουλος, Κ. Κουσούλης, Κ. Πισπιρίγκος,
Σύμβουλοι, Χρ.
Σιταρά, Μ. Αθανασοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ.
Παπαδοπούλου, Γραμματέας του Δ΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 20ής Ιουλίου 2009 αίτηση:
των: 1. Κοινοπραξίας των ανωνύμων εταιρειών με την
επωνυμία ".......", που εδρεύει στο Δήμο Αμαρουσίου Αττικής
(........) και 2. των μελών της: α) ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία
«...............», που εδρεύει στο Δήμο Αμαρουσίου Αττικής (.............), β)
ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» και το διακριτικό τίτλο
«............», που εδρεύει στην Κηφισιά Αττικής (................), γ) ανώνυμης
εταιρείας με την επωνυμία «..............» και το διακριτικό τίτλο
«...........», που εδρεύει στο Αμαρούσιο Αττικής (...........) και δ) ανώνυμης
εταιρείας με την επωνυμία «...........», που εδρεύει στην Αγία Παρασκευή
Αττικής (.............), οι οποίες παρέστησαν με τη δικηγόρο Ελένη Ζέππου -
Χαρλαύτη (Α.Μ. 13850), που τη διόρισαν με πληρεξούσια και η οποία δήλωσε στο
ακροατήριο ότι η επωνυμία της αιτούσας κοινοπραξίας άλλαξε σε
«.................» λόγω αφενός της αλλαγής της επωνυμίας του μέλους της κοινοπραξίας
«...» σε «...........» και αφετέρου της αποχωρήσεως από την κοινοπραξία αυτή
του μέλους της «...............» και της υπεισελεύσεως στη θέση της της
εταιρίας με την επωνυμία «......................» και τον διακριτικό τίτλο
«.........»,
κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την
επωνυμία «Σύνδεσμος Δήμων Πειραιά και Δυτικής Αττικής για την Ίδρυση Κοινού
Νεκροταφείου», το οποίο δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούσες επιδιώκουν να
ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 37/20.5.2009 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του
Συνδέσμου Δήμων Πειραιά και Δυτικής Αττικής για την Ίδρυση Κοινού Νεκροταφείου
και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η πληρεξούσια δικηγόρος των αιτουσών δήλωσε,
σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας
του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσει.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της
εισηγήτριας, Παρέδρου Χρ. Σιταρά.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε
διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου
κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ
ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης
έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (1083327/2009 ειδικό έντυπο παραβόλου).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση
της 37/20.5.2009 απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του καθ’ ου Συνδέσμου, με
την οποία αποφασίσθηκε η σφράγιση δύο καταστημάτων εντός του κοιμητηρίου του
Συνδέσμου, τα οποία είχαν εκμισθωθεί από την αιτούσα κοινοπραξία στους
........................... , έως τη διενέργεια νέας δημοπρασίας για την αφή
των κανδηλίων και το καθάρισμα των ταφικών τετραγώνων στο χώρο του κοιμητηρίου
Σχιστού.
3. Επειδή, η υπόθεση εισάγεται στο Δ΄ Τμήμα με
επταμελή σύνθεση κατόπιν της 1074/2012 παραπεμπτικής απόφασης του Τμήματος
αυτού με πενταμελή σύνθεση λόγω της σπουδαιότητας των ζητημάτων που ανέκυψαν,
σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8).
4. Επειδή, μετά τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον
του Δ΄ Τμήματος η επωνυμία της αιτούσας κοινοπραξίας άλλαξε σε
«......................» λόγω αφενός της αλλαγής της επωνυμίας του μέλους της
κοινοπραξίας «.....» σε "......." και αφετέρου της αποχωρήσεως από την
κοινοπραξία αυτή του μέλους της «.............» και της υπεισελεύσεως στη θέση
της της εταιρίας με την επωνυμία «...........» και τον διακριτικό τίτλο «...»
(βλ. από 26.1.2011 τροποποίηση ιδιωτικού συμφωνητικού κοινοπραξίας).
5. Επειδή, στην παρ. 1 του άρθρου 1 του α.ν.
582/1968 «Περί δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων» (Α΄ 225) ορίζεται ότι: «1.
Η ίδρυσις και συντήρησις κοιμητηρίων (νεκροταφείων) ανήκει εις την
αποκλειστικήν αρμοδιότητα των δήμων και κοινοτήτων». Στο άρθρο 2 του ίδιου αν.
νόμου ορίζεται ότι: «1. Κοιμητήρια ιδρύονται υπό των δήμων και κοινοτήτων εντός
της διοικητικής περιφερείας αυτών . . . Πάντα τα κοιμητήρια ανήκουν ως προς την
διοίκησιν και διαχείρισιν αυτών εις τους δήμους και τας κοινότητας. 2. . . . 4.
Η περιουσία των κοιμητηρίων παραμένει εις την κυριότητα των ιδρυσάντων αυτά
δήμων και κοινοτήτων». Στο άρθρο 3 του ίδιου νομοθετήματος ορίζεται ότι: «1. Τα
κοιμητήρια χαρακτηρίζονται ως πράγματα εκτός συναλλαγής, εφ’ ων κατά το άρθρον
970 του Αστικού Κώδικος δύναται να αποκτάται ιδιωτικόν δικαίωμα ιδιαίτερον
(ειδικόν δικαίωμα) επί ωρισμένου χώρου ταφής. 2. Η παραχώρησις ιδιαιτέρου
δικαιώματος ταφής εκ μέρους του διοικούντος το νεκροταφείον δήμου ή κοινότητος
αποτελεί διοικητικής φύσεως παραχώρησιν αδείας χρήσεως δημοτικού πράγματος των
σχετικών πράξεων του δήμου ή κοινότητος συνιστωσών εκτελεστάς διοικητικάς
πράξεις. Ο εφ’ ού παρέχεται δικαίωμα χρήσεως χώρος δεν αποτελεί περιουσιακόν
στοιχείον του προς όν η παραχώρησις . . .». Εξάλλου, στο άρθρο 4 του ίδιου
νομοθετήματος ορίζεται ότι: «1. Τα δικαιώματα ταφής και εν γένει η λειτουργία
των δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων ρυθμίζονται διά κανονισμού ψηφιζομένου
υπό του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου κατά τας περί αυτών ισχυούσας ειδικάς
διατάξεις. 2. Αι εκ των κοιμητηρίων πρόσοδοι είναι δικαιώματα ή τέλη
επιβαλλόμενα προς κάλυψιν εν μέρει ή εν όλω των δαπανών της συντηρήσεως και εν
γένει λειτουργίας αυτών». Τέλος στο άρθρο 5 του νομοθετήματος αυτού ορίζεται
ότι: «Τα επί των τάφων μνημεία, τα αφιερωμένα εις μνήμην τεθνεώτων, έχοντα την
έννοιαν εκδηλώσεως θρησκευτικού σκοπού, χαρακτηρίζονται ως πράγματα εκτός
συναλλαγής μη επιτρεπομένης εντεύθεν . . . και της μεταβολής του προορισμού
των. Η επ’ αυτών ασκουμένη νομή είναι θρησκευτικού περιεχομένου και δεν έχει
περιουσιακόν χαρακτήρα». Περαιτέρω, στο άρθρο 75 του ν. 3463/2006 (Κώδικας
Δήμων και Κοινοτήτων, Α΄ 114) ορίζονται τα εξής: «Αρμοδιότητες. Ι. Οι δημοτικές
και οι κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις...
Οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν, κυρίως, τους τομείς: α) … β)
Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: 1. … 10. Ο καθορισμός των
χώρων για τη δημιουργία κοιμητηρίων … ΙΙ. Οι Δήμοι και οι Κοινότητες ασκούν, σε
τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα αρμοδιότητες, οι οποίες τους έχουν ανατεθεί
για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Οι
αρμοδιότητες αυτές είναι, ειδικότερα, οι ακόλουθες: 1. …8. Η δημιουργία, συντήρηση
και λειτουργία κοιμητηρίων…». Τέλος, στο κεφάλαιο Β του ίδιου ν. 3463/2006
προβλέπονται τα εξής: «ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Άρθρο 245. Σύσταση. 1.
Δύο ή περισσότεροι Δήμοι ή Κοινότητες μπορούν, με απόφαση καθενός από τα
δημοτικά ή κοινοτικά τους συμβούλια, να συστήσουν Σύνδεσμο Δήμων ή Κοινοτήτων ή
Δήμων και Κοινοτήτων με ειδικό σκοπό την εκτέλεση έργων ή την παροχή
συγκεκριμένων υπηρεσιών ή την άσκηση αρμοδιοτήτων τους, καθώς και για το
σχεδιασμό και την κατάρτιση προγραμμάτων και μεθόδων για την ανάπτυξη του
ευρύτερου χώρου τους. Οι σύνδεσμοι αυτοί αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου
των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού. 2. … Άρθρο 249. Πόροι. 1. Πόροι του Συνδέσμου είναι: α)
Οι πρόσοδοι από την περιουσία του, β) οι ετήσιες εισφορές των Δήμων και
Κοινοτήτων, γ) δωρεές, επιχορηγήσεις και εισφορές που παρέχει το Δημόσιο ή άλλα
φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή οργανισμοί, δ) οι πρόσοδοι από τους φόρους, τα τέλη
και τα δικαιώματα που επιβάλλονται υπέρ του Συνδέσμου, και ε) κάθε άλλη πηγή.
2. …».
6. Επειδή, εξάλλου, με την 8608/1.11.1984 απόφαση
του Νομάρχη Αττικής (Β΄ 805) συνεστήθη το καθ’ ού η αίτηση νομικό πρόσωπο
δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Σύνδεσμος Δήμων Πειραιώς και Δυτικής Αττικής
για την ίδρυση κοινού Νεκροταφείου» με σκοπό την ίδρυση και λειτουργία κοινού
νεκροταφείου. Οπως προκύπτει από το φάκελο, για την ίδρυση του Νεκροταφείου
παραχωρήθηκε στο Σύνδεσμο από την Εκκλησία της Ελλάδος έκταση στη θέση Λακώματα
Σχιστού Σκαραμαγκά Περάματος. Ακολούθως, ο Σύνδεσμος, με την από 26.7.1994
«σύμβαση παραχώρησης», όπως η σύμβαση αυτή τροποποιήθηκε με την από 27.7.1994
όμοια, ανέθεσε την εκτέλεση του έργου «Μελέτη - Κατασκευή - Χρηματοδότηση του
Εργου Νεκροταφείο Συνδέσμου Δήμων Πειραιά και Δυτικής Αττικής» στην ανάδοχο
κοινοπραξία ανωνύμων εταιρειών με την επωνυμία ............. , η οποία και
προέβη στην κατασκευή του νεκροταφείου έναντι του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος.
Το συσταθέν Κοιμητήριο διέπεται από Κανονισμό, που εγκρίθηκε από το Διοικητικό
Συμβούλιο (Δ.Σ.) του Συνδέσμου με την 20/1997 απόφασή του. Ειδικότερα, στον
κανονισμό αυτόν, όπως τροποποιήθηκε με την 9/1998 απόφαση του Δ.Σ. του
Συνδέσμου, προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Άρθρο 2. Φορείς λειτουργίας. 1.
Ο Σύνδεσμος είναι ο μοναδικός φορέας λειτουργίας και διαχειρίσεως του
Νεκροταφείου. 2. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της σύμβασης παραχώρησης, μεταξύ των
δικαιωμάτων της Αναδόχου, τα οποία αποτελούν το εργολαβικό αντάλλαγμα αυτής …
περιλαμβάνονται: α] … β] η εκμετάλλευση όλων των καταστημάτων που θα
κατασκευασθούν για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Νεκροταφείου επί δέκα πέντε
[15] έτη από την πλήρη λειτουργία αυτού [πλήν δύο ανθοπωλείων …] και γ]… 2.2.
Με την ως άνω σύμβαση παραχωρήσεως έχει χορηγηθεί από τον Σύνδεσμο ως Κύριο του
Έργου στην ανάδοχο Κοινοπραξία η ανέκκλητη εντολή και πληρεξουσιότητα να
προβαίνει για λογαριασμό του, για δικό της όμως αποκλειστικά
όφελος στις εκτεθείσες πιο πάνω παραχωρήσεις
πολυετών ή διαρκών δικαιωμάτων σε τρίτους στα πλαίσια των δικαιωμάτων της που
απορρέουν από τη σύμβαση παραχωρήσεως. 3. Με τον παρόντα κανονισμό
παραχωρούνται στην Ανάδοχο Κοινοπραξία, τα εργολαβικά ανταλλάγματα που
αναφέρονται στην παράγραφο 2.2 του άρθρου 2 από την έναρξη λειτουργίας αυτού. …
3.1 Ειδικότερα η Ανάδοχος έχει το αποκλειστικό δικαίωμα της αυτοτελούς
διαχειρίσεως και λειτουργίας των δικαιωμάτων που παραχωρήθηκαν σ΄ αυτήν με την
σύμβαση παραχώρησης έτσι όπως περιγράφονται στην ανωτέρω σύμβαση παραχώρησης
και εξειδικεύονται στον παρόντα Κανονισμό. 3.2 … 4. … 5. Η διοίκηση και
διαχείριση του Νεκροταφείου γίνεται από τον Σύνδεσμο σύμφωνα με το άρθρο 208 ΠΔ
410/95 όπου αναφέρονται οι αρμοδιότητες και λειτουργίες των οργάνων του
Συνδέσμου και το ΠΔ171/87 “περί των οργάνων που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν και
ειδικές ρυθμίσεις σε θέματα έργων που εκτελούνται από τους ΟΤΑ” . 6. … Μέσω του
Ο.Ε.Υ. καθορίζονται τα καθήκοντα και η λειτουργία των υπηρεσιών του
Νεκροταφείου. … Άρθρο 10 Δικαιώματα χρήσεως εγκαταστάσεων Νεκροταφείου. 1. … 4.
Τα δικαιώματα για την παροχή των λοιπών υπηρεσιών και για τη χρήση των χώρων
του Νεκροταφείου, πλην των σχετιζομένων με την παραχώρηση δικαιώματος χρήσεως
τάφων … ορίζονται ως εξής: 4.1. …4.9. Δικαιώματα παροχής υπηρεσιών επίβλεψης
και φροντίδας οικογενειακών τάφων και καθαριότητας αυτών επί ένα έτος. … 4.13.
Τα δικαιώματα ανάμματος κανδηλιών … καθορίζονται στις …, θα εισπράττονται δε …
από την Διοίκηση του Νεκροταφείου. … 5. Τα ποσά τα προβλεπόμενα στις επί μέρους
διατάξεις του παρόντος άρθρου δύνανται να αναπροσαρμόζονται με απόφαση του
Συνδέσμου».
7. Επειδή, με την προσβαλλόμενη πράξη αποφασίσθηκε
η σφράγιση δύο εκ των καταστημάτων, των οποίων η εκμετάλλευση είχε παραχωρηθεί
στην αιτούσα κοινοπραξία ως εργολαβικό αντάλλαγμα, κατά τα προεκτεθέντα, για το
λόγο ότι οι μισθωτές τους (........ , αντιστοίχως) τα χρησιμοποιούσαν για την
εκπλήρωση εργασιών σχετικών με το άναμμα κανδηλίων και τον καθαρισμό ταφικών
μνημείων στο κοιμητήριο για ίδιον όφελος, χωρίς να καταβάλλουν τα ανάλογα
δικαιώματα στον καθ’ ού Σύνδεσμο. Ειδικότερα, με την προσβαλλόμενη πράξη
αποφασίσθηκε η σφράγιση των εν λόγω καταστημάτων και ορίσθηκε ότι αυτή θα γίνει
από υπαλλήλους του Συνδέσμου και της Αστυνομίας, κατόπιν ενημερώσεως των
ενδιαφερομένων «για το άδειασμα των καταστημάτων τους σε εύλογο χρονικό
διάστημα», τούτο δε «μέχρι τη διενέργεια νέας δημοπρασίας για την αφή κανδηλίων
και το καθάρισμα ταφικών τετραγώνων στο χώρο του Κοιμητηρίου Σχιστού». Όπως
προκύπτει από την εισήγηση, κατόπιν της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλομένη πράξη,
ενώ για την ανάθεση της παροχής των υπηρεσιών αυτών είχε διενεργηθεί από το
Σύνδεσμο διαγωνισμός, που κατακυρώθηκε υπέρ του ....... , ο τελευταίος δεν
προσήλθε να υπογράψει τη σχετική σύμβαση, και κατά συνέπεια δεν απέδιδε και τα ανάλογα
δικαιώματα στον Σύνδεσμο, αλλά μίσθωσε από την αιτούσα Κοινοπραξία κατάστημα
στο χώρο του κοιμητηρίου για την εκπλήρωση των εργασιών αυτών προς ίδιον όφελος
«παράνομα και παράτυπα». Την ίδια πρακτική ακολούθησε και ο ........ . Σύμφωνα
δε προς την εισήγηση αυτήν, η οποία αποτελεί και την αιτιολογία της
προσβαλλόμενης πράξης, «από την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, παραβιάζονται
κατάφορα τα συμφέροντα του Συνδέσμου, αφού ο Σύνδεσμος και μόνον αυτός έχει
δικαίωμα μετά από δημοπρασία για τις εν λόγω εργασίες, χάνοντας έσοδα από αυτή
τη μεθόδευση των επαγγελματιών που αγνόησαν επιδεικτικά τα όργανα του Συνδέσμου
και την διαδικασία».
8. Επειδή, η διαφορά που γεννάται από την
αμφισβήτηση της ως άνω προσβαλλόμενης πράξης αποτελεί διοικητική διαφορά. Τούτο
δε, διότι από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι το ανωτέρω νεκροταφείο,
πράγμα προορισμένο για την εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού, διοικείται από τον καθ’
ου η αίτηση Σύνδεσμο, ως υπεύθυνο διαχείρισής του. Τη διοίκηση δε και
διαχείριση ασκεί ο Σύνδεσμος δια των οργάνων του, με βάση κανονισμούς, η
παράβαση των οποίων επάγεται τη λήψη μέτρων, τα οποία δύνανται τα όργανα του
Συνδέσμου να επιβάλλουν καταναγκαστικώς με χρήση δημόσιας δύναμης. Στην
προκειμένη δε περίπτωση η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία διατάσσεται η
σφράγιση των ως άνω δύο καταστημάτων που βρίσκονται εντός του νεκροταφείου και
των οποίων η εκμετάλλευση έχει παραχωρηθεί στην αιτούσα, έχει εκδοθεί στο
πλαίσιο της άσκησης των κατά τα ανωτέρω εξουσιών του Συνδέσμου, ως διοικούντος
το νεκροταφείο και ως δικαιούχου των καθοριζομένων στον Κανονισμό του
Νεκροταφείου δικαιωμάτων, να επιβάλλει καταναγκαστικώς μέτρα για την τήρηση της
τάξης στο νεκροταφείο και την ακριβή τήρηση του κανονισμού λειτουργίας του.
Αποτελεί, συνεπώς, ατομική διοικητική πράξη, η οποία εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή της
πιο πάνω νομοθεσίας περί Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), από την
αμφισβήτηση της νομιμότητας της οποίας γεννάται διαφορά για την εκδίκαση της
οποίας είναι αρμόδιο το Συμβούλιο της Επικρατείας, εφόσον κατά το χρόνο της
συζήτησης της υπόθεσης στην πενταμελή σύνθεση του Δ ΄ Τμήματος (16.3.2010) δεν
είχε δημοσιευθεί ο ν. 3900/2010 (Α΄ 213/17.12.2010) ο οποίος άρχισε να ισχύει,
κατά το άρθρο 70 αυτού, από 1.1.2011 και ο οποίος με το άρθρο 47 παρ. 1,
υπήγαγε στην αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου, μεταξύ άλλων, και
την εκδίκαση αιτήσεων ακυρώσεως κατά ατομικών πράξεων διοικητικών αρχών που
αφορούν την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ΟΤΑ, με την προβλεπόμενη στη διάταξη
αυτή εξαίρεση (πρβλ. ΣτΕ 469/2011 7μ).
9. Επειδή, από τις πιο πάνω διατάξεις του
κανονισμού του ιδρυθέντος από τον καθ’ ου η αίτηση Σύνδεσμο νεκροταφείου, οι
οποίες έχουν θεσπισθεί κατ’ εξουσιοδότηση των ανωτέρω διατάξεων του α.ν.
582/1968, και ιδίως από τις διατάξεις των άρθρων 2 και 4 του κανονισμού αυτού
συνάγεται ότι το δικαίωμα της αιτούσας κοινοπραξίας να εκμεταλλεύεται όλα τα
καταστήματα που θα κατασκευασθούν για την εξυπηρέτηση των αναγκών του
νεκροταφείου, επί δεκαπέντε έτη από την πλήρη λειτουργία του, δεν έχει την
έννοια της αποστέρησης του Συνδέσμου από τις προβλεπόμενες στον κανονισμό
προσόδους του, στις οποίες συγκαταλέγονται και τα διάφορα «δικαιώματα» αυτού,
τα οποία απαριθμούνται στον Κανονισμό και δη τα δικαιώματα παροχής υπηρεσιών
επίβλεψης και φροντίδας οικογενειακών τάφων και καθαριότητας αυτών καθώς και τα
δικαιώματα αφής κανδηλίων (βλ. άρθρο 10 του Κανονισμού). Αντιθέτως, οι
διατάξεις αυτές εφαρμόζονται παραλλήλως, ώστε να κατοχυρώνονται τόσο τα
δικαιώματα της αιτούσας κοινοπραξίας με την επανάληψη στον κανονισμό του κοιμητηρίου
του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως των καταστημάτων, ως εργολαβικού ανταλλάγματος
κατά το άρθρο 4 της σύμβασης παραχώρησης, όσο και το δικαίωμα του καθ’ ου η
αίτηση Συνδέσμου να εισπράττει τις προσόδους κατά τον α.ν. 582/1968 και τον
Κανονισμό. Οι ρυθμίσεις αυτές των αμοιβαίων συμφερόντων των μερών δεν
αντιβαίνουν προς την ως άνω σύμβαση παραχώρησης, διότι η σύμβαση αυτή έχει
συναφθεί και αναπτύσσει τα αποτελέσματά της μέσα στο πλαίσιο της ειδικής
νομοθεσίας περί δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων αλλά και εν γένει των
διατάξεων του εκάστοτε ισχύοντος δημοτικού και κοινοτικού κώδικα, οι οποίες,
αναθέτοντας στους Δήμους και τις Κοινότητες ή στους Συνδέσμους Δήμων και
Κοινοτήτων την αρμοδιότητα και ευθύνη της ίδρυσης και συντήρησης κοιμητηρίων,
προβλέπουν και την κάλυψη των δαπανών της συντήρησης και της λειτουργίας τους
από δικαιώματα ή τέλη.
10. Επειδή, σύμφωνα με όσα έχουν εκτεθεί, η πιο
πάνω αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης παρίσταται καταρχήν νόμιμη και
επαρκής και πρέπει να απορριφθεί ο περί του αντιθέτου λόγος της κρινόμενης
αίτησης. Τούτο δε διότι η αιτούσα κοινοπραξία δεν είχε δικαίωμα να εκμισθώσει
τα καταστήματα των οποίων είχε την εκμετάλλευση κατά τρόπο που να αποστερεί τον
καθ’ ου η αίτηση Σύνδεσμο από τις θεσμοθετημένες στον κανονισμό προσόδους του
από τις υπηρεσίες καθαριότητας των τάφων και αφής των κανδηλίων, τις οποίες
υπηρεσίες έχει δικαίωμα να παρέχει ο ίδιος, απευθείας ή με εργολαβία. Με τα
δεδομένα αυτά, πρέπει να απορριφθούν και οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους
προβάλλεται κατάχρηση εξουσίας, παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης και
αυθαίρετη μεταβολή από τον καθ’ ου η αίτηση Σύνδεσμο των όρων της από 26.7.1994
σύμβασης παραχώρησης. Τέλος, ο λόγος με τον οποίο προβάλλεται ότι η
προσβαλλόμενη πράξη, κατά το μέρος που διατάσσει τη σφράγιση του καταστήματος
του ... , διατάσσει την σφράγιση ανυπόστατου μισθίου, εφόσον δεν υπάρχει
μίσθωση στο όνομα ...... , πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως αλυσιτελής, διότι
η σφράγιση του επίμαχου καταστήματος δεν έλαβε χώρα για λόγο αφορώντα το πρόσωπο
του μισθωτή του αλλά γιατί το κατάστημα εχρησιμοποιείτο για μη νόμιμη παροχή
υπηρεσίας, το δε αντικείμενο της δραστηριότητας που ησκείτο στο εν λόγω
κατάστημα δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη αίτηση.
Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Επιβάλλει στους αιτούντες τη δικαστική δαπάνη του
καθ’ ου Συνδέσμου που ανέρχεται στο ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24 Ιανουαρίου 2013
Ο Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος Η
Γραμματέας του Δ` Τμήματος
Σωτ. Αλ. Ρίζος Μ.
Παπαδοπούλου
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση
της 24ης Μαρτίου 2015.
Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος Ο
Γραμματέας
Ε. Σαρπ Ν. Αθανασίου
ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να
εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να
ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της
Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί.
Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την
υπογραφή του παρόντος.
Αθήνα,
..............................................
Ο Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος Η
Γραμματέας
Δημοσθένης Π. Πετρούλιας
Ι. Παπαχαραλάμπους
Ρ.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου