Χωρίς δήμαρχο το βράδυ των εκλογών, χωρίς δήμους την επόμενη μέρα

Γράφει ο Θοδωρής Λώλος*

Λώλος Θοδωρής, Δημοτικός Σύμβουλος Ζαχάρως, Μέλος ΔΣ ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδας

    Αναδημοσίευση από :https://thesocialist.gr/

Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης αποδυναμώνει τη δημοκρατική εντολή, στερεί πόρους και προσωπικό και υποβαθμίζει την Αυτοδιοίκηση σε μηχανισμό διαχείρισης

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί ιστορικό και πολιτικό κεκτημένο της Δημοκρατίας. Δημιουργήθηκε για να διοικεί, να σχεδιάζει πολιτικές κοντά στον πολίτη και να λογοδοτεί στις τοπικές κοινωνίες –όχι για να λειτουργεί ως εκτελεστικός βραχίονας του κεντρικού κράτους.

Ο προτεινόμενος Κώδικας Αυτοδιοίκησης, ωστόσο, απομακρύνεται επικίνδυνα από αυτή τη θεσμική παρακαταθήκη. Δεν συνιστά προοδευτική μεταρρύθμιση. Συνιστά θεσμική οπισθοδρόμηση.

Ο Κώδικας παρουσιάζεται ως τομή, χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με την Αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες. Συντάχθηκε κεντρικά, χωρίς ισότιμη συμμετοχή των αιρετών, ενώ παραδόθηκε ελλιπής, με κρίσιμες ενότητες να απουσιάζουν. Ζητείται συναίνεση χωρίς χρόνο, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και χωρίς καθαρό πολιτικό πλαίσιο. Αυτή δεν είναι συμμετοχική δημοκρατία. Είναι άσκηση εξουσίας από τα πάνω.

Αποκέντρωση χωρίς αυτονομία

Παρά τη ρητορική περί αποκέντρωσης, ο Κώδικας δεν ενισχύει την πραγματική αυτοδιοικητική αυτοτέλεια. Οι δήμοι δεν καλούνται να σχεδιάσουν πολιτικές με κοινωνικό αποτύπωμα, καλούνται να εφαρμόσουν αποφάσεις που λαμβάνονται αλλού. Οι αρμοδιότητες πολλαπλασιάζονται, χωρίς να συνοδεύονται από αντίστοιχες εξουσίες και θεσμικά εργαλεία.

Τα δημοτικά συμβούλια, θεμέλιο της συλλογικής δημοκρατικής λειτουργίας, παραμένουν αποδυναμωμένα, ενώ κρίσιμες αποφάσεις μεταφέρονται σε κλειστούς και συγκεντρωτικούς μηχανισμούς. Η Αυτοδιοίκηση μετατρέπεται σταδιακά από χώρο πολιτικής σύνθεσης σε διοικητικό σύστημα διαχείρισης.

 

Εκλογές χωρίς ισχυρή εντολή και χωρίς διαφάνεια

 

Η κατάργηση της δεύτερης Κυριακής πλήττει ευθέως τη δημοκρατική νομιμοποίηση των δημοτικών αρχών. Πολλώ δε μάλλον όταν, με το νέο σύστημα, αν δεν συμπληρωθεί το όριο του 42%, δεν θα γνωρίζουμε το βράδυ των εκλογών ποιος είναι δήμαρχος.

Η τελική καταμέτρηση μεταφέρεται στο Πρωτοδικείο, χωρίς την παρουσία εκπροσώπων των συνδυασμών, γεγονός που υπονομεύει την αρχή της διαφάνειας και του δημόσιου ελέγχου.

Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμία σαφής και δεσμευτική πρόβλεψη για τον χρόνο και τον τρόπο ενσωμάτωσης των ηλεκτρονικών ψήφων από την Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή. Η εκλογική διαδικασία χάνει τον χαρακτήρα της άμεσης και ελέγξιμης δημοκρατικής πράξης και μετατρέπεται σε τεχνική διαδικασία κλειστών συστημάτων.

Η ηλεκτρονική ψηφοφορία, χωρίς ισχυρές θεσμικές εγγυήσεις, χωρίς διακομματικό και κοινωνικό έλεγχο, δεν θωρακίζει τη δημοκρατία. Τη θέτει σε δοκιμασία. Ένα εκλογικό σύστημα που δεν διασφαλίζει άμεσο και αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα γεννά ανασφάλεια και θεσμική αμφισβήτηση.

Δήμοι χωρίς πόρους και χωρίς ανθρώπινο δυναμικό

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι ο Κώδικας αποσιωπά πλήρως το ζήτημα των οικονομικών και του ανθρώπινου δυναμικού της Αυτοδιοίκησης. Δεν διασφαλίζεται σταθερή και επαρκής χρηματοδότηση, δεν υπάρχει αντιστοίχιση αρμοδιοτήτων και πόρων, ούτε σαφές πλαίσιο στελέχωσης των δήμων.

Η δραματική έλλειψη προσωπικού δεν είναι τεχνική δυσλειτουργία. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών. Δήμοι χωρίς μηχανικούς, κοινωνικούς λειτουργούς, οικονομικές και διοικητικές υπηρεσίες δεν μπορούν να ασκήσουν αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική. Περιορίζονται στη διαχείριση των ελλείψεων.

Αυτοδιοίκηση χωρίς πόρους και χωρίς ανθρώπους δεν είναι αυτοδιοίκηση. Είναι εξαρτημένος διοικητικός μηχανισμός.

Αυτοδιοίκηση με δημοκρατία και ευθύνη

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποδεχθεί τον ρόλο του διαχειριστή. Οι αιρετοί δεν είναι τεχνικοί εκτελεστές, αλλά εκλεγμένοι εκπρόσωποι με πολιτική ευθύνη απέναντι στις κοινωνίες τους.

Η χώρα χρειάζεται ισχυρούς, δημοκρατικούς δήμους, με πόρους, προσωπικό και θεσμική αυτονομία. Δήμους που να σχεδιάζουν το μέλλον και να λογοδοτούν στους πολίτες.

Ο μόνος δρόμος είναι μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, σε πλήρη εναρμόνιση με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Χάρτας Τοπικής Αυτονομίας.

Όχι Αυτοδιοίκηση διαχείρισης.

Αυτοδιοίκηση δημοκρατίας και ευθύνης.