Κυριακή 2 Μαρτίου 2025

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΟΔΟΞΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

 


Η Διάσκεψη των Περιφερειακών Θαλάσσιων Περιφερειών (CRPM) εκπροσωπεί περισσότερες από 150 περιφερειακές αρχές που ανήκουν σε 24 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα κράτη. Οργανωμένη σε γεωγραφικές επιτροπές, η CRPM εργάζεται για να θέσει την αρμονική εδαφική ανάπτυξη στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτικών της.

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΟΔΟΞΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

 Εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση της CRPM, 4 Οκτωβρίου 2024, Gozo (Μάλτα)

Την τελευταία δεκαετία, η πολιτική δράση σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο επικεντρώθηκε κυρίως στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα, δεν περνάει μέρα χωρίς να αντιμετωπίζουμε αυξανόμενες ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (ακραία καιρικά φαινόμενα, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, υπερθέρμανση του πλανήτη και λιώσιμο των παγετώνων, αύξηση των ανθρώπινων ασθενειών κ.λπ.). Οι προσπάθειες για την προώθηση της εδαφικής ανθεκτικότητας και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή πρέπει επίσης να δώσουν προτεραιότητα στη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας. Η ενσωμάτωση των προβληματισμών για τη βιοποικιλότητα στις κλιματικές πολιτικές βελτιώνει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων, μειώνοντας έτσι την ευπάθεια στις κλιματικές επιπτώσεις.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενόψει των νέων πολιτικών για την προγραμματική περίοδο 2028-2034, θα είναι σημαντικό να δοθεί πολύ μεγαλύτερη σημασία στις ενέργειες προσαρμογής και πρόληψης των κινδύνων. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της αναθεώρησης του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου (νόμος για το κλίμα), του επαναπροσανατολισμού των στρατηγικών πρωτοβουλιών της ΕΕ (αποστολή προσαρμογής), της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της πολιτικής συνοχής (π αναθεώρηση του περιφερειακές στρατηγικές προσαρμογής και συναφή πολυετή κοινά σχέδια δράσης). Η δράση της ΕΕ πρέπει να συμβαδίζει με μια ισχυρότερη πολιτική δυναμική σε εθνικό επίπεδο. Από την άποψη αυτή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμάσουν τετραετείς εθνικούς στόχους προσαρμογής για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο των επιμέρους τροχιών των κρατών στην επίτευξη των στόχων προσαρμογής τους.

Αυτοί οι τετραετείς εθνικοί στόχοι προσαρμογής θα πρέπει να καθοριστούν σε συνεργασία με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και να βασίζονται πλήρως σε διαφανείς δείκτες «εδαφικής τρωτότητας και εκτίμησης κινδύνου». Ο διακρατικός συντονισμός και η συνεργασία διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της προσαρμογής, της αξιολόγησης κινδύνου και της πρόληψης. Από την άποψη αυτή, οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να συμπεριλάβουν μια συγκεκριμένη προτεραιότητα ή πυλώνα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις υφιστάμενες ή/και μελλοντικές πρωτοβουλίες, στρατηγικές και μακροπεριφέρειές τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να συνεχίσει να δίνει το παράδειγμα και να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού τόσο για τον μετριασμό όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η 29η σύνοδος της Διάσκεψης των Μερών (COP29) θα είναι σημαντική για την ανανέωση του διεθνούς πολιτικού διαλόγου και της συνεργασίας για τη βελτίωση της παγκόσμιας δέσμευσης για την προσαρμογή. Από την άποψη αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει πλήρη υποστήριξη και να παράσχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ενίσχυση της διπλωματίας προσαρμογής στο κλίμα σε υποεθνικό επίπεδο μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και των γειτονικών και εταίρων χωρών της ΕΕ.

Η CRPM καλεί τους συννομοθέτες και τα κράτη μέλη για μεγαλύτερη δέσμευση για την επίτευξη μιας Ευρώπης ανθεκτικής στο κλίμα, με περιφερειακές και θαλάσσιες περιφερειακές αρχές εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν τις αναπόφευκτες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, η CRPM:

1. καλεί τους συννομοθέτες της ΕΕ να ακολουθήσουν φιλόδοξες πολιτικές που θέτουν την προσαρμογή του κλίματος στην κορυφή της ατζέντας της μελλοντικής Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να εξουδετερώσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που έχουν ήδη σοβαρές επιπτώσεις στις κοινωνίες μας και θα συνεχίσουν να το κάνουν για πολλά ακόμη χρόνια.

 2. Υποστηρίζει πλήρως τους στόχους του Ευρωπαϊκού Νόμου για το Κλίμα και υπογραμμίζει τη σημασία που έχει τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ένωσης και των κρατών μελών "να διασφαλίζουν συνεχή πρόοδο στην ενίσχυση της προσαρμοστικής ικανότητας και της ανθεκτικότητας καθώς και στη μείωση της ευπάθειας στην κλιματική αλλαγή[1]".

3. είναι απογοητευμένος από τα αποτελέσματα της έκθεσης προόδου της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα του 2023[2] και υπογραμμίζει ότι, παρά την παρουσία ορισμένων θετικών πτυχών, η συνολική πρόοδος που σημείωσαν τα κράτη μέλη τα τελευταία χρόνια δεν ανταποκρίνεται στις πολύ υψηλές προσδοκίες της CRPM σχετικά με τις εθνικές πολιτικές προσαρμογής·

4. χαιρετίζει τις κατευθυντήριες γραμμές της 2023 για τις «Στρατηγικές και σχέδια προσαρμογής των κρατών μελών» και το εργαλείο υποστήριξης προσαρμογής και εκτιμά τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει στα κράτη μέλη ένα στρατηγικό πλαίσιο, μεθόδους εφαρμογής και τεχνικά εργαλεία πλήρως προσαρμοσμένα στην τρέχουσα έκτακτη ανάγκη της ταχείας προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

 5. Καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν πλήρη χρήση της παρέμβασης της ΕΕ και των εργαλείων υποστήριξης των διαδικασιών εφαρμογής στις μεθόδους εφαρμογής, προκειμένου να αυξήσουν την πρόοδό τους στην προσαρμογή. Από την άποψη αυτή, υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης ότι:

 α) Τα κράτη μέλη μπορούν να βελτιώσουν τον οριζόντιο συντονισμό και την ενσωμάτωση της διάστασης (για παράδειγμα μέσω των αρμόδιων υπουργείων) στις φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης των δράσεων προσαρμογής·

 β) Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορούν να συμμετέχουν προληπτικά στον καθορισμό των Εθνικών Στρατηγικών Προσαρμογής (ΕΣΑ) ή/και των Εθνικών Σχεδίων Δράσης (ΕΣΔ).

 γ) Οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί στόχοι απαριθμούνται πλήρως στα περιφερειακά και τοπικά σχέδια και στρατηγικές. Από την άποψη αυτή, υπογραμμίζει την επείγουσα ενθάρρυνση της μετάβασης σε πολυστόχο σχεδιασμό ικανό να εγγυηθεί μια πιο ολιστική προσέγγιση χάρη στη συμπερίληψη, στις φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης, πιθανών αλληλεπιδράσεων μεταξύ διαφορετικών αναγκών/φαινομένων (π.χ. ο σχεδιασμός και η παρέμβαση για την αντιμετώπιση της προσαρμογής στην ξηρασία θα πρέπει να συνδέονται, όπου χρειάζεται, με τον σχεδιασμό και την παρέμβαση για την αντιμετώπιση της προσαρμογής στον υδρογεωλογικό κίνδυνο)·

δ) Το NAS και το NAP θα πρέπει να επικεντρωθούν στους πληθυσμούς και τους οικονομικούς τομείς που πλήττονται περισσότερο, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, στα νησιωτικά εδάφη και στις παράκτιες και περιφερειακές περιοχές.

ε) Τα κράτη μέλη συνοδεύουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές στην εφαρμογή των σχεδίων προσαρμογής τους.

στ) Τα κράτη μέλη παρέχουν στα NAS, τα ΕΣΔ και τα τομεακά σχέδια προσαρμογής ποσοτικούς στόχους και ειδικούς προϋπολογισμούς ή επαρκείς ροές χρηματοδότησης για την υλοποίησή τους.

ζ) Τα κράτη μέλη συνεργάζονται στενά με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές για την παραγωγή εναρμονισμένων δεικτών και βάσεων δεδομένων, ανάλυση επιπτώσεων και μοντελοποίηση για την αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα και των εδαφικών τρωτών σημείων, τη βελτίωση της διαχείρισης κινδύνων και την ορθή παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά την προσαρμοστική ικανότητα, τουλάχιστον σε επίπεδο NUTS. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ενημερωμένες, υψηλής ανάλυσης, περιφερειακές και τοπικές πληροφορίες για το κλίμα.

 η) Τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν σαφώς το θέμα της απώλειας βιοποικιλότητας και τις επιπτώσεις της στις δυνατότητες προσαρμογής του κλίματος και αποκατάστασης της φύσης·

6. καλεί τους συννομοθέτες της ΕΕ να αναθεωρήσουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία για το κλίμα, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν θα μείνει κανένα έδαφος σε κανένα κράτος μέλος της ΕΕ:

α) καλώντας τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν άμεσα βασικές αρχές όπως «πολιτική προσαρμογής βάσει τόπου», «δίκαιη ανθεκτικότητα», «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση NAS/NAP», «ανοικοδόμηση καλύτερα» και μεθόδους υλοποίησης όπως ο «διάλογος για την ανθεκτικότητα στο κλίμα»·

 β) Επιτρέποντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογεί τη συλλογική πρόοδο που σημειώνουν όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά την προσαρμογή κάθε τρία χρόνια αντί για πέντε·

γ) Αξιολόγηση των συνθηκών για τον καθορισμό τετραετών εθνικών στόχων προσαρμογής που θα επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο των τροχιών των επιμέρους κρατών στην επίτευξη των στόχων προσαρμογής τους. Από την άποψη αυτή, η CRPM ζητά να καθοριστούν αυτοί οι τετραετείς εθνικοί στόχοι προσαρμογής σε συνεργασία με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και να βασίζονται πλήρως σε διαφανείς δείκτες «εδαφικής ευπάθειας και εκτίμησης κινδύνου».

7. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει γρήγορα το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή που ανακοινώθηκε ως μέρος των Πολιτικών Κατευθυντήριων Γραμμών 2024-2029 για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων νομοθετικών προτάσεων, ώστε να συντονίσει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της προσαρμογής και της ανθεκτικότητας σύμφωνα με τους στόχους του Ευρωπαϊκού Νόμου για το Κλίμα και την ενίσχυση της τάξης των συμφωνιών του Παρισιού αξιολογήσεις κινδύνου με βάση την επιστήμη, μετρήσιμους στόχους ανθεκτικότητας και υποστήριξη και συντονισμό Δράσεις των κρατών μελών για την προετοιμασία, τον προγραμματισμό και τη διασυνοριακή συνεργασία·

8. Αναγνωρίζει τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην επιδίωξη των στόχων μιας πιο έξυπνης, συστημικής, ταχύτερης και διεθνούς προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και χαιρετίζει τα πορίσματα[3]3 της έκθεσης[4]4 σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2023. Ως προς αυτό, η CRPM καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

 (α) Αύξηση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση των κενών στη διαχείριση του νερού και τους εναλλακτικούς υδάτινους πόρους, την αποκατάσταση παράκτιων υγροτόπων και την ανθεκτικότητα των ακτών, την προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας και στα συστήματα μεταφοράς (για παράδειγμα, λιμάνια, αεροδρόμια και σιδηρόδρομοι)

β) Διεύρυνση του στατιστικού και γεωγραφικού πεδίου (τουλάχιστον έως το επίπεδο NUTS 2) της δήλωσης σχετικά με τις απώλειες σε οικονομικούς όρους και ανθρώπινες ζωές που οφείλονται σε ακραία κλιματικά και μετεωρολογικά φαινόμενα (για παράδειγμα, συμπεριλαμβανομένης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της διάβρωσης των ακτών).

(γ) Βελτίωση της τεχνικής ανάλυσης και του προβληματισμού πολιτικής της ΕΕ σχετικά με τη σχέση κλιματικής αλλαγής-ασφάλειας για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στην ειρήνη, την ασφάλεια και την άμυνα·

δ) Προώθηση του καθορισμού κοινών δεικτών «εδαφικής ευπάθειας και εκτίμησης κινδύνου», λαμβάνοντας υπόψη τις καλές πρακτικές και μεθοδολογίες που υπάρχουν σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτοί οι δείκτες θα χρησιμοποιηθούν για την εκ των προτέρων αξιολόγηση της «πιθανής μείωσης κινδύνου» μιας παρέμβασης/επένδυσης σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Θα επιτρέψουν επίσης μια εκ των υστέρων αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης/επένδυσης μόλις υλοποιηθεί.

 ε) Τηρεί τη σημαντική δέσμευσή του για «Διάλογο για την κλιματική ανθεκτικότητα» να συζητήσει και να εντοπίσει λύσεις που στοχεύουν στη μείωση του χάσματος στην κλιματική προσαρμογή και στη μείωση του μεριδίου των ανασφάλιστων απωλειών στον κοινωνικοοικονομικό ιστό και στις εδαφικές οικονομίες.

 στ) Ενίσχυση της προώθησης του καλύτερου συντονισμού και της συμπληρωματικότητας μεταξύ των επιχειρήσεων ανάκαμψης έκτακτης ανάγκης και μετά την καταστροφή που υποστηρίζονται από το Ταμείο Αλληλεγγύης και άλλα κονδύλια της ΕΕ και ενθαρρύνει την πλήρη εφαρμογή της αρχής «αντιδομώντας καλύτερα».

 ζ) Ενίσχυση της υποστήριξης για την ανάπτυξη οικονομικών προσεγγίσεων και προϊόντων που καλύπτουν επίσης την προσαρμογή στη φύση. η) Βελτίωση της προστασίας και της διατήρησης των υγροτόπων, οι οποίοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Από την άποψη αυτή, εκφράζει την ανησυχία της για την πολιτική διαχείρισης των υγροτόπων που, σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, απειλούνται από εδαφική αναδιάρθρωση που, μεταξύ άλλων, είναι απαραίτητη για την εγκατάσταση μονάδων ανανεώσιμης ενέργειας.

 

ι)Επιτάχυνση της εφαρμογής λύσεων προσαρμογής. Από την άποψη αυτή, η CRPM υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πλήρη υλοποίηση της αποστολής Horizon Europe «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή». υπενθυμίζει ότι πολλά μέλη της CRPM έχουν ήδη υπογράψει τον «Χάρτη της Αποστολής για την Προσαρμογή» και ζητά από τους συννομοθέτες της ΕΕ να θέσουν την ανανέωση της Αποστολής «Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή» μεταξύ των προτεραιοτήτων της πολιτικής συζήτησης για το μέλλον του προϋπολογισμού της ΕΕ και του προγράμματος Horizon Europe·

j) Ενίσχυση των στατιστικών εργαλείων και εργαλείων μοντελοποίησης για τη βελτίωση της αξιολόγησης του κλιματικού κινδύνου σε ολόκληρη την ΕΕ και της πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων καταστροφών. Η CRPM ανησυχεί πολύ για τα τελευταία σενάρια που περιγράφονται από την πρώτη Ευρωπαϊκή Εκτίμηση Κλιματικού Κινδύνου (EUCRA) και υπενθυμίζει ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα νησιά, οι περιοχές της Αρκτικής και της Μεσογείου και οι πολίτες τους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των σωρευτικών επιπτώσεων των ακραίων καιρικών φαινομένων, της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

 Ως εκ τούτου, η CRPM καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποστηρίξει τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) στον περιορισμό του γεωγραφικού πεδίου της Ευρωπαϊκής Εκτίμησης Κινδύνου για το Κλίμα (EUCRA) προκειμένου να παρέχει τομεακές και σωρευτικές αναλύσεις σε υποεθνικό επίπεδο (τουλάχιστον NUTS 2).

 

9. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκροτήσει Task Force για την Προσαρμογή, η οποία θα αποτελείται από τον νέο Αντιπρόεδρο/Επίτροπο για το κλίμα, αντιπροσωπεία ευρωβουλευτών από την επιτροπή ENVI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εθνικές αντιπροσωπείες από τα κράτη μέλη αποτελούμενη από εκπροσώπους αρμόδιων υπουργείων, περιφερειακών και τοπικών αρχών, έρευνας και κοινωνίας των πολιτών. Η νέα Task Force θα πρέπει να συνεδριάζει κάθε δύο χρόνια για να κάνει απολογισμό της προόδου της δράσης της ΕΕ για την προσαρμογή και να ενθαρρύνει τον πολιτικό διάλογο για καινοτόμες πρωτοβουλίες ή/και αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν.

10. Αναγνωρίζει ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή φιλόδοξης δράσης προσαρμογής σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης έχει κόστος. Ωστόσο, είναι πεπεισμένη ότι το κόστος της αδράνειας πιθανότατα θα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Ως προς αυτό, η CRPM:

α) Χαιρετίζει και συνεχίζει να υποστηρίζει την απόφαση να εισαχθεί στόχος δαπανών 30% που σχετίζονται με το κλίμα στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027. Ωστόσο, καθώς τα κράτη μέλη έχουν χρησιμοποιήσει κονδύλια της ΕΕ κυρίως για τις στρατηγικές τους μετριασμού τα τελευταία χρόνια λόγω των περιορισμών της μεθοδολογίας παρακολούθησης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση του κλίματος, η CPMR καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει το σύστημα κατανομής της χρηματοδότησης της ΕΕ για το κλίμα ώστε να είναι συγκεκριμένο για την πολιτική, συμπεριλαμβανομένων κριτηρίων παρακολούθησης που επιτρέπουν σύγκριση μεταξύ των κονδυλίων της ΕΕ, διάκριση μεταξύ του μετριασμού του κλίματος και της προσαρμογής σε όλα τα δημοσιονομικά μέσα της ΕΕ.

β) θεωρεί ότι οι νέες προκλήσεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τις επιβλαβείς επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων απαιτούν μια αλλαγή παραδείγματος στην ευρωπαϊκή οικονομική στήριξη. Συγκεκριμένα, η CRPM ζητά από τους συννομοθέτες:

 i) Να απλοποιήσουν τις διαδικασίες και να τροποποιήσουν τους υφιστάμενους κανόνες στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ (π.

 ii) Εισαγωγή νέου ειδικού στόχου πολιτικής για την προσαρμογή στο πλαίσιο της μελλοντικής γενιάς προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (Interreg) μετά το 2027·

iii) Διασφάλιση της ανανέωσης της «Αποστολής Προσαρμογής της ΕΕ» στο πλαίσιο του ΠΔΠ μετά το 2027.

iv) Σημαντική αύξηση του προϋπολογισμού για προσκλήσεις ad hoc προσαρμογής για περιφερειακές θαλάσσιες περιφερειακές και τοπικές αρχές στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας Horizon Europe.

v) Επέκταση της εντολής προσαρμογής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)

vi) Ενθάρρυνση των κρατών μελών να υιοθετήσουν φορολογικά κίνητρα για την προώθηση της συμμετοχής ιδιωτικών φορέων σε καινοτόμες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προσαρμογή·

vii) Να καλέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση ενός νέου προγράμματος της ΕΕ στο πλαίσιο του Κεφαλαίου 3 του προϋπολογισμού της ΕΕ με στόχο τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στο κλίμα συγχρηματοδοτώντας το σχεδιασμό ή/και την αναθεώρηση περιφερειακών στρατηγικών προσαρμογής και των αντίστοιχων πολυετών κοινών σχεδίων δράσης. Η κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο αυτού του νέου προγράμματος θα πρέπει να γίνει αναλογικά σε σχέση με τα διαφορετικά επίπεδα έκθεσης σε κίνδυνο και ευπάθειας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ευρωπαϊκά εδάφη, με βάση υποεθνικούς δείκτες και ιστορικό σχετικών δεδομένων που είναι διαθέσιμα τα τελευταία 10 χρόνια.

 

11. τονίζει ότι ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων είναι ζωτικής σημασίας για τον καθορισμό και την εφαρμογή στρατηγικών και σχεδίων δράσης που αντιπροσωπεύουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την αύξηση της ανθεκτικότητας των εδαφών και την επιτάχυνση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Η CRPM ενθαρρύνει τις εθνικές κυβερνήσεις να συμπεριλάβουν μια συγκεκριμένη προτεραιότητα ή πυλώνα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις υφιστάμενες ή/και μελλοντικές πρωτοβουλίες, στρατηγικές και μακροπεριφέρειές τους. Καλεί επίσης τις εθνικές κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν τη θέσπιση πολυεπίπεδης και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που θα επιτρέψει στις περιφερειακές αρχές να συμβάλουν ενεργά στον καθορισμό των στόχων προσαρμογής και στην εφαρμογή κοινών διακρατικών σχεδίων δράσης.

12. θεωρεί σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίσει να ηγείται του παραδείγματος και να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού τόσο για τον μετριασμό όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τη στρατηγική και τη δράση της ΕΕ για την κλιματική προσαρμογή σε παγκόσμιο επίπεδο. Ως προς αυτό, η CRPM:

α) Πιστεύει ακράδαντα ότι η διπλωματία προσαρμογής του κλίματος σε υποεθνικό επίπεδο είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων προσαρμογής. Από την άποψη αυτή, υπογραμμίζει πώς, στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές έχουν ήδη καθορίσει και εφαρμόσει φιλόδοξες στρατηγικές και σχέδια προσαρμογής. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποστηρίξει πλήρως και να παράσχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ενίσχυση της διπλωματίας προσαρμογής στο κλίμα σε υποεθνικό επίπεδο μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και των γειτονικών και εταίρων χωρών της ΕΕ·

β) προτρέπει την COP 29 να συνεχίσει να υποστηρίζει πρωτοβουλίες όπως η Τοπική Διάσκεψη Κορυφής για το Κλίμα (LCAS) και ζητά από τις μελλοντικές προεδρίες της COP να κάνουν το ίδιο·

γ) χαιρετίζει τη γνώμη της ΕτΠ για την «Παγκόσμια Πράσινη Συμφωνία» και ελπίζει ότι οι εταιρικές σχέσεις της Πράσινης Συμφωνίας θα προωθήσουν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την παγκόσμια προσαρμογή μέσω μεγαλύτερης πρόσβασης στην τεχνολογία και πρόσληψης εμπειρογνωμόνων·

δ) Υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο Παγκόσμιος Απολογισμός (GST - Παγκόσμιος Προϋπολογισμός) στην προσαρμογή και υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του UNEP Adaptation Gap Report, το 2023 το χρηματοδοτικό κενό για την προσαρμογή υπολογίστηκε σε 194-366 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως. χαιρετίζει την απόφαση που ελήφθη από την εικοστή όγδοη σύνοδο της Διάσκεψης των Μερών (COP28) σχετικά με τη λειτουργία των νέων τρόπων χρηματοδότησης και του ειδικού ταμείου για να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να ανταποκριθούν στις οικονομικές και μη οικονομικές απώλειες και ζημιές που συνδέονται με τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων. Χαιρετίζει επίσης τη δέσμευση της ΕΕ και των κρατών μελών της να εγγυηθούν περισσότερο από το ήμισυ της αρχικής χρηματοδότησης[5]5 για το «Ταμείο Απωλειών και Ζημιών». Από την άποψη αυτή, η CRPM ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καλέσει τη Διάσκεψη των Μερών να προβεί σε απολογισμό της απορρόφησης του «Ταμείου Απωλειών και Ζημιών» και να ενθαρρύνει τις αναπτυσσόμενες χώρες να εντείνουν την εφαρμογή καινοτόμων σχεδίων και λύσεων προσαρμογής. Η CRPM καλεί επίσης την 29η Διάσκεψη των Μερών (COP29) να ανανεώσει τον διεθνή πολιτικό διάλογο και τη συνεργασία για να ενισχύσει τις παγκόσμιες προσπάθειες προσαρμογής.

 

 




[1] Regolamento (UE) 2021/1119, del 30 giugno 2021, Art. 5.1.

[2] SWD (2023) 339 definitivo, 24 ottobre 2023.

[3] SWD (2023) 338 definitivo, 24 ottobre 2023.

[4] COM/2023/653 definitivo, 24 ottobre 2023.

[5] άνω των 400 εκατ. ευρώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου