ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΔΕ.
«Δεν
υποτιμούμε τα οικονομικά προβλήματα. Δεν κλείνουμε μάτια και αυτιά στις αγωνίες
σας. Πολύ θα θέλαμε γενναίες ενισχύσεις
για τους Δήμους, αλλά χρειάζεται να συνεννοηθούμε, επειδή στο τέλος της ημέρας
θα κληθούμε να δώσουμε πρακτικές λύσεις, η εφαρμογή των οποίων θα απαιτήσει τη
στενή συνεργασίας μας με όσα μέσα διαθέτουμε», τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών Π.
Σκουρλέτης, μιλώντας στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, συμπληρώνοντας, ότι η κυβέρνησή του κληρονόμησε μια δυσβάστακτη
κληρονομιά, όπως είναι η περικοπή κατά
60% των εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για «την οποία δυστυχώς δεν μπορούμε
να αποποιηθούμε και ωστόσο κάποιοι επιμένουν να δηλώνουν περήφανοι για αυτή».
Να δεσμευτούμε από κοινού ότι αυτή θα είναι η
τελευταία χρονιά μείωσης των δαπανών για την Τ.Α.
Ο κ. Σκουρλέτης κατάστησε σαφές ότι «δεν έχετε απέναντί σας κάποιον που
υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν προβλήματα και ότι η δουλειά σας θα γίνει
ευκολότερη από αύριο. Προτιμώ, όμως, να αποτυπώνω με ακρίβεια τα ζητήματα επάνω
στα οποία πρέπει να εργαστούμε» και κάλεσε την ΚΕΔΕ να χαράξουν από κοινού «κόκκινη γραμμή», «με τη δέσμευση ότι αυτή θα είναι η τελευταία χρονιά μείωσης των
δαπανών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κι αυτό να μην το αφήσουμε στην «τύχη»
του, αλλά να ξεκινήσουμε μια συγκροτημένη συζήτηση το αμέσως επόμενο χρονικό
διάστημα, προκειμένου να εξετάσουμε διεξοδικά τις ανάγκες και τις δυνατότητες
θετικής παρέμβασης για τη σταδιακή αύξηση των πόρων υπέρ της Αυτοδιοίκησης».
Ο κ. Σκουρλέτης υπογράμμισε ότι σήμερα είναι
σημαντικός ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην παραγωγική ανασυγκρότηση και
στον στόχο της δίκαιης ανάπτυξης, όπου τα οφέλη της θα αγκαλιάσουν τους
πολλούς, είναι καταλυτικός, σημειώνοντας ότι η
οικονομική κρίση δεν είναι αποκλειστικό γνώρισμα της Ελλάδας,
ωστόσο η ένταση των συνεπειών στην χώρα
μας έχει άμεση σχέση με την πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξη των
τελευταίων 40 χρόνων.
«Σ’ αυτή τη
διαδρομή, είπε, η σχέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την Κεντρική Διοίκηση έχει χαράξει τη δική
της ιστορία. Θεωρώ ότι όλοι κουραστήκαμε και πρωτίστως οι Έλληνες πολίτες: Από το μίγμα διαπλοκής και
διαφθοράς. Από τις πελατειακές σχέσεις και την «ομηρία» σε βάρος μεγάλων
κοινωνικών ομάδων. Από μέτρα και
ρυθμίσεις που στήριξαν με επίμονη μονομέρεια συγκεκριμένα συμφέροντα λίγων. Από
τη διαρκή υπονόμευση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας. Από την
αναξιοκρατία και τις χαμένες ευκαιρίες για τους μη αρεστούς. Από δομικές
παρεμβάσεις στη Δημόσια Διοίκηση με σκοπό να διατηρηθούν όλα τα παραπάνω. Από
τη λήψη μέτρων λιτότητας χωρίς σχέδιο διεξόδου, χωρίς προοπτική αντιστροφής της
κατάστασης. Σε όλα τα παραπάνω ο
ελληνικός λαός γύρισε την πλάτη του το 2015 και έθεσε τα δικά του προτάγματα,
βάσει και των οποίων θα κριθούμε όλοι – κι εσείς κι εμείς- ανάλογα με τις
ευθύνες που μας αναλογούν, τις προσπάθειες που καταβάλλαμε και το αποτέλεσμα
που θα παρουσιάσουμε».
Ο υπουργό Εσωτερικών κάνοντας απολογισμό των μέχρι
τώρα μέτρων που έλαβε η κυβέρνησή του για τη στήριξη της Αυτοδιοίκησης,
ανέφερε:
Συγκροτήθηκε η Επιτροπή για την Αναθεώρηση του
Θεσμικού Πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Διαμορφώθηκε το θεσμικό πλαίσιο για τον Συντονιστή
της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και σύντομα θα
ολοκληρωθούν οι διαδικασίες επιλογής των Συντονιστών
Σχεδιάσαμε από κοινού με την Αυτοδιοίκηση και
εντάξαμε στο νέο ΕΣΠΑ σειρά έργων για τον εκσυγχρονισμό της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης
Επιτράπηκαν και πάλι οι προσλήψεις μόνιμου
προσωπικού των κατηγοριών ΥΕ και ΔΕ στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των ΟΤΑ
Αποκαταστάθηκε το ωράριο των βρεφονηπιακών
Δόθηκε η δυνατότητα στους ΟΤΑ και στα Νομικά
Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που τους ανήκουν, να επεκτείνουν το ωράριο εργασίας
για τους υπαλλήλους αορίστου χρόνου μερικής απασχόλησης με θετικά αποτελέσματα
και για τους Δήμους και για τους ίδιους τους εργαζόμενους
Στηρίξαμε τις κοινωνικές δομές των ΟΤΑ για τη
συνέχιση της λειτουργίας τους και την, στο μέτρο του δυνατού, επαρκή στελέχωσή
τους
Με την ΕΕΤΑΑ δρομολογήσαμε ένα νέο μοντέλο
διαδικασιών για την είσοδο των παιδιών στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, ενώ
οκταπλασιάσαμε τους εθνικούς πόρους από 12 εκατ. ευρώ της περιόδου 2014 – 2015
σε 95 εκατ. ευρώ της περιόδου 2016 – 2017. Κατορθώσαμε έτσι, για το ίδιο
χρονικό διάστημα, να αυξήσουμε τα παιδιά που μπήκαν σ’ αυτούς, κατά 12.000. Αν
και οι ανάγκες παραμένουν μεγάλες.
Ρυθμίστηκαν οι εκκρεμότητες για την εκποίηση
δημοτικών ακινήτων σε άστεγους δημότες, που λόγω και της συγκυρίας
αντιμετώπιζαν προβλήματα ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις τους
Διευρύνθηκε η δυνατότητα των ΟΤΑ να προχωρήσουν σε
μείωση ή και πλήρη απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη και φόρους, για περισσότερες
ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
Ρυθμίστηκαν εκκρεμότητες σχετικά με τη λειτουργία
των Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών
Αναφερόμενος στα οικονομικά των δήμων ο κ.
Σκουρλέτης τόνισε «η κυβέρνησή μας
τήρησε τις οικονομικές υποχρεώσεις, κάτι διόλου αυτονόητο στις σχέσεις των
εκάστοτε κυβερνήσεων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση κατά το παρελθόν. Μέσα σε
αντίξοες συνθήκες:
Διασφαλίσαμε την ομαλή χρηματορροή προς τους ΟΤΑ
και το σύνολο των πιστώσεων για το 2016 θα έχει αποδοθεί μέχρι το τέλος του
έτους.
Προχθές υπέγραψα για την τελευταία δόση ύψους 213
εκατ. ευρώ από τα παρακρατηθέντα.
Εξασφαλίσαμε την συμμετοχή των ΟΤΑ, με 324 εκατ.
ευρώ στο υπό εξέλιξη πρόγραμμα εξόφλησης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Εκπονήσαμε προγράμματα χρηματοδότησης των ΟΤΑ για
αναπτυξιακές και επενδυτικές δραστηριότητες, σε συνεργασία με το Ταμείο
Παρακαταθηκών και Δανείων. Ταυτόχρονα, προωθήσαμε λύσεις στα θέματα δανεισμού
και υπερχρέωσης των ΟΤΑ.
Ενεργοποιήθηκαν προσκλήσεις 432 εκ. ευρώ από ΕΤΠΑ και Τ.Σ.
Αναφορικά με τη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στο νέο
ΕΣΠΑ υπογράμμισε υπάρχει Υπουργική Απόφαση για ισότιμη πρόσβαση στις
προκηρύξεις του ΕΣΠΑ των μικρών ορεινών
και νησιωτικών Δήμων, ενώ μια σειρά από συναρμόδια υπουργεία σε συνεργασία με
το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, έχουν προχωρήσει ήδη στην ενεργοποίηση
προσκλήσεων ύψους 432 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής
Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.) και από το Ταμείο
Συνοχής (Τ.Σ.).
Για τη διαχείριση απορριμμάτων, μέσω του τομεακού
προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ θα ενεργοποιηθούν επιπλέον 200 εκατ. ευρώ. Ακόμη 332
εκατ. ευρώ θα προκύψουν για τον ίδιο λόγο από τα 13 ΠΕΠ (Περιφερειακά Τομεακά
Προγράμματα). Για τη διαχείριση λυμάτων, μέσω των ΠΕΠ, αναμένεται να
ενεργοποιηθούν προσκλήσεις 610 εκατ. ευρώ το αμέσως επόμενο διάστημα.
Δράσεις υπέρ της Αυτοδιοίκησης εκπονούνται και από
το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EKT) . Συνολικά έχουν ενεργοποιηθεί προσκλήσεις
ύψους περίπου 714 εκατ. ευρώ που στηρίζουν δράσεις όπως Κέντρα Κοινότητας και
Παραρτήματα Ρομά, Δομές παροχής Βασικών Αγαθών (Σίτιση- Παντοπωλεία –
Φαρμακεία), Δομές αστέγων, με άμεσους
δικαιούχους τους ΟΤΑ Α’ βαθμού.
«Τα παραπάνω, υπογράμμισε ο υπουργός
Εσωτερικών, αντανακλούν την προσπάθεια
της κυβέρνησης να αξιοποιηθούν στο έπακρο πόροι που μπορούν να στηρίξουν την
λειτουργία των ΟΤΑ μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες».
Αναθεώρηση του Θεσμικού Πλαισίου της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης
Αναφερόμενος στα βασικά σημεία των αλλαγών
υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση στοχεύει στη δημιουργία ενός δημοκρατικά διαρθρωμένου
πολιτικού-διοικητικού συστήματος σε τρία επίπεδα: το κεντρικό κράτος, τις
Περιφέρειες και τους Δήμους, με αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων στο κατώτατο
επίπεδο και κοντά στους πολίτες, καταρχήν πάνω σε τρεις άξονες: Επιτελικό
Κράτος, Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση, Διαβαθμιδική Συνεργασία.
«Το πρώτο βήμα της συνολικής αυτής προσπάθειας,
τόνισε ο κ. Σκουρλέτης, ήταν η Επιτροπή που συστήσαμε. Στην ίδια κατεύθυνση
απαιτείται να εκπονηθούν ένα Στρατηγικό Σχέδιο για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση
και ένα τριετές Πρόγραμμα Αναβάθμισης
της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την αλλαγή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ. Επιθυμούμε την
ανατροπή του συγκεντρωτικού μοντέλου διοίκησης της χώρας και την αποκέντρωση
αρμοδιοτήτων, πόρων, εξουσιών, μέσω της διατύπωσης ενός εναλλακτικού σχεδίου
για την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Μια Αυτοδιοίκηση που και η ίδια έχει σήμερα
συγκεντρωτικά χαρακτηριστικά, όπως το πλειοψηφικό, εκλογικό σύστημα. Την
υπερβολική ισχυροποίηση των μονοπρόσωπων ή των ολιγομελών οργάνων. Την
έλλειψη, αδρανοποίηση ή μη ενεργοποίηση
θεσμικών οργάνων συμμετοχής των πολιτών. Και πολλά ακόμη.
Οι στόχοι μας είναι πράγματι φιλόδοξοι και οι
δυσκολίες πολλές, κυρίως λόγω αστάθμητων παραγόντων. Για παράδειγμα, καθώς κάθε
μεταβολή οφείλει να υποστηριχθεί από τους απαραίτητους πόρους, η πορεία των
οικονομικών του κράτους έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στην πρόοδο των
παρεμβάσεων. Αυτό μας αναγκάζει σε
μεγαλύτερο μόχθο και μελέτη, χωρίς
ωστόσο να απεμπολούμε τον βηματισμό και την κατεύθυνσή μας. Η αλλαγή που
προωθούμε είναι αναγκαία και μπορεί να υποστηρίξει καθοριστικά τις προσπάθειες
για την ανόρθωση της οικονομίας και την επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης, με
άμεσα ωφελούμενες τις ελληνικές οικογένειες, τους άνεργους και τους εργαζόμενους που έχουν υποστεί
σκληρές στερήσεις αυτά τα χρόνια. Η διαδικασία όμως, είναι αμφίδρομη, καθώς η
οικονομική ανάπτυξη μπορεί, με τη σειρά της, να υποστηρίξει την ριζοσπαστική
μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στη Δημόσια Διοίκηση, να διευκολύνει
και να επιταχύνει τις διαδικασίες.
Οι βασικές αρχές της μεταρρύθμισης, είναι:
Αποκέντρωση – Ισχυρή Αυτοδιοίκηση – Επικουρικότητα
– Δημοκρατικός Προγραμματισμός. Για μια
διοίκηση αποκεντρωμένη στο κατώτατο δυνατό επίπεδο, με ουσιαστική
μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και των ανάλογων πόρων. Με αρμοδιότητα και για τις δημόσιες
πολιτικές που έχουν περιφερειακή – τοπική διάσταση, με σαφείς αναθέσεις και
διαχωρισμό μεταξύ των τριών επιπέδων
διοίκησης.
Ενδοπεριφερειακή και Ενδοδημοτική Αποκέντρωση. Για
τη συγκρότηση και λειτουργία τοπικών θεσμών με δημοκρατικό τρόπο, αλλά κυρίως
με αρμοδιότητες και πόρους.
Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Για ένα πολιτικό
συμβόλαιο με ισχυρή θεσμική θωράκιση, μεταξύ κεντρικού κράτους και
Αυτοδιοίκησης σχετικά με τον επιμερισμό των εσόδων και δαπανών ανάμεσα στις
διαφορετικές βαθμίδες.
Δημοκρατικός και Κοινωνικός Έλεγχος. Για να
κατορθώσουμε μια νέα ισορροπία του ελεγκτικού συστήματος, η οποία θα ενισχύσει
τη λογοδοσία των ΟΤΑ και τον ρόλο των πολιτών.
Ενίσχυση των Κοινωνικών Πολιτικών των ΟΤΑ. Για το
σχεδιασμό και την υλοποίηση σύνθετων παρεμβάσεων, οι οποίες προϋποθέτουν νέες
μορφές διοικητικής οργάνωσης και νέους μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας σε
τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Ενίσχυση του Αναπτυξιακού Ρόλου της ΤΑ. Για να
μπορέσουμε να αναδείξουμε τα ειδικά και επιμέρους αναπτυξιακά χαρακτηριστικά
κάθε περιοχής και να αντιμετωπιστούν οι απώλειες που έχουν υποστεί οι τοπικές
κοινωνίες λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και των πολιτικών
λιτότητας. Στο πλαίσιο αυτό είναι
αναγκαίο να εκπονηθεί ένα Εθνικό Σχέδιο Περιφερειακής Πολιτικής και
Τοπικής Ανάπτυξης.
Αξιοποίηση Κοινωνικής Οικονομίας και Κοινωνικής
Επιχειρηματικότητας από ΟΤΑ. Για να ενισχύσουμε τις τοπικές αναπτυξιακές
προοπτικές μέσω της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πόρων κάθε περιοχής, μέσα
από δημοκρατικά συλλογικά εγχειρήματα».
Για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος
Σε ότι αφορά την αλλαγή του εκλογικού συστήματος
ανέφερε:
Όχι τυχαία, άφησα τελευταία την Αρχή για Δημοκρατία
– Συμμετοχή – Τοπική Αυτονομία. Για τον ριζικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού
συστήματος, προκειμένου να δοθεί κυρίαρχος ρόλος στη συμμετοχή των πολιτών και
στον έλεγχο των διοικούντων. Αυτό όμως απαιτεί ουσιαστικές τομές ως προς την
έκφραση και αποτύπωση της λαϊκής βούλησης. Μια τέτοια τομή είναι η θέσπιση της
Απλής Αναλογικής. Και δεν πιστεύουμε, σε αντίθεση με τον προβληματισμό που έχει
εκφραστεί, ότι είναι παράγοντας δυσλειτουργίας των Δήμων, εφόσον εργαστούμε
εποικοδομητικά πάνω σε κάθε ζήτημα.
Ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι
εάν η αλλαγή του εκλογικού νόμου προωθεί την υπόθεση της ριζοσπαστικής
μεταρρύθμισης, ενεργοποιώντας μια νέα νοοτροπία συναινέσεων και συνεργασιών.
Υποστηρίζουμε όλοι την ανάγκη κομβικών αλλαγών, που θα αλλάξουν το πρόσωπο της
Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά κάποιοι στέκονται επιφυλακτικά απέναντι στην προοπτική διεύρυνσης των
συνεργασιών, σύνθεσης διαφορετικών απόψεων,
αξιολόγησης των μειοψηφούντων απόψεων. Μιλάμε για το νέο γαντζωμένοι
στο παλιό, και είναι μεγάλη ανάγκη να αναρωτηθούμε πόσο
μακριά μπορεί να μας πάει αυτό.
Έχουμε ανάγκη, σήμερα περισσότερο από ποτέ, την
ενίσχυση των θεσμών της διαβούλευσης, της λογοδοσίας και του κοινωνικού
ελέγχους; Την θέσπιση νέων μορφών άμεσης δημοκρατίας, που θα φέρουν τον δημότη
πιο κοντά στη δημοτική Αρχή με
ξεκάθαρους, όμως, όρους και ζητούμενα;
Είναι, τελικά,
σωστό να αντιμετωπίζουμε το εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση ως ένα
τυπικό, επιμέρους και τελικά ξεκομμένο
ζήτημα από την συνολική προσπάθεια της θεσμικής αναθεώρησης;
Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι μια προϋπάρχουσα
συνθήκη για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι;
Πιστεύω ότι κανένα έμπειρο αυτοδιοικητικό στέλεχος
δεν μπορεί να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Είμαστε υπέρ της θέσπισης της Απλής
Αναλογικής στις εκλογικές διαδικασίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πιστεύουμε
ότι μπορεί να αποτελέσει μέρος της συνολικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
Είναι, άλλωστε, απόλυτη πεποίθησή μου ότι κανένας
αιρετός δεν επιθυμεί μια νέα, τολμηρή μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την κατεύθυνση
της «αυτοκυβέρνησης», να πραγματοποιηθεί
επί ενός παρωχημένου μοντέλου
διοίκησης των ΟΤΑ, το οποίο ενδυναμώνει υπερβολικά μονοπρόσωπα όργανα,
όπως τους Δημάρχους. Για να οδηγηθούμε στο τέλος, σε ένα κακέκτυπο της
κεντρικής εξουσίας σε επίπεδο ΟΤΑ».
Αναφορικά με το νομοσχέδιο του υπουργείου
Εσωτερικών τόνισε ότι «δεν αποσύρεται, θα κατατεθεί. Ωστόσο, επιβάλλεται ένας διαχωρισμός για να
αποφύγουμε δυσλειτουργίες. Υπάρχουν διατάξεις που πρέπει οπωσδήποτε να
προωθηθούν εντός του Δεκεμβρίου, γιατί επείγουν και είναι αναγκαίες καθώς
επιλύουν πρακτικά ζητήματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για συγκεκριμένους
Δήμους. Και υπάρχουν διατάξεις που από την ίδια τους τη φύση συνδέονται με τη
συνολική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτή είναι
η πρόθεσή μας και θέλω ειλικρινά να καθησυχάσω πολλούς από εσάς που αποκόμισαν
την εντύπωση – βοήθησαν σ’ αυτό και ορισμένα δημοσιεύματα με βιαστικά
συμπεράσματα – ότι οδηγούμαστε σε μια ακύρωση του νομοθετήματος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου